Nietrzymanie moczu – objawy, przyczyny, leczenie

26 września 2022

Nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu to uciążliwa dolegliwość, która obniża komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Jednocześnie jest to problem wstydliwy, który pacjenci niestety zbyt rzadko zgłaszają lekarzowi. Tymczasem istnieją naprawdę efektywne sposoby pozwalające pozbyć się lub zminimalizować dokuczliwe objawy.

Zgodnie z definicją WHO termin „inkontynencja”, czyli nietrzymanie moczu (NTM) odnosi się do każdego niezależnego od woli wycieku moczu z pęcherza moczowego. Wbrew powszechnej opinii nietrzymanie moczu jest dość powszechnym problemem, z którym muszą mierzyć się nie tylko osoby starsze, ale także kobiety ciężarne, mamy po porodzie czy mężczyźni z przerostem prostaty.

 

Nietrzymanie moczu – skala problemu

O skali problemu z trzymaniem moczu świadczy choćby fakt uznania go przez WHO za chorobą cywilizacyjną. Problem dotyczy częściej kobiet. U panów występuje średnio dwukrotnie rzadziej. Szacuje się, że na całym świecie z nietrzymaniem moczu zmaga się około 423 miliony ludzi – 303 miliony kobiet i 121 milionów mężczyzn. W Polsce są to ponad 2 mln osób. Uważa się, że powyżej 80. r.ż. połowa kobiet i jedna trzecia mężczyzn zmaga się z tym problemem. Liczby te mogą być jednak niedoszacowane, gdyż jak wspomnieliśmy wcześniej wielu pacjentów wstydzi się i nie zgłasza tego problemu lekarzowi.

Wszystko-o-nietrzymaniu-moczu-Salve-aktualności.webp [10.41 KB]

Nietrzymanie moczu - przyczyny i czynniki ryzyka

Termin „nietrzymanie moczu” określa różne formy mimowolnego oddawania moczu o różnym podłożu przyczynowym. Mogą za nie odpowiadać zarówno czynniki natury fizycznej (schorzenia układu moczowo-płciowego, układu nerwowego), jak również natury psychicznej i społecznej. Najczęstszą przyczyną są jednak zaburzenia funkcjonowania któregoś z elementów dróg moczowych. W prawidłowo działającym układzie moczowym płyn nie wypływa z pęcherza moczowego bezwolnie, dzięki mięśniom dna miednicy znajdującym się wokół cewki moczowej. I to one są tu kluczowe! Niestety z upływem czasu mięśnie te osłabiają się, następuje obniżenie narządów rodnych, pochwy i pęcherza.
Do przyczyn i czynników ryzyka nietrzymania moczu zaliczamy:

  • infekcje układu moczowo-płciowego,
  • ciąże/porody naturalne,
  • zmiany hormonalne i menopauza,
  • wiek,
  • nadwaga/otyłość,
  • cukrzyca,
  • choroby neurologiczne.

Rodzaje nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu może występować pod wieloma postaciami. Zwykle wyróżnia się 4 jego główne rodzaje:

  • Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Jest to najczęściej diagnozowany typ nietrzymania moczu. Wiąże się z osłabieniem mięśni dna miednicy. Cewka moczowa nie jest wówczas prawidłowo zaciskana i w efekcie mocz bezwiednie wycieka z pęcherza, gdy wzrasta w nim ciśnienie. Typowymi sytuacjami, w których wzrasta ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej są: kaszel, kichanie, wysiłek fizyczny, śmiech.
  • Naglące nietrzymanie moczu (zwane też NTM z parcia). Najczęstszym jego objawem jest bezwiedny, nagły wyciek moczu poprzedzony silnym parciem i niemożliwą do opanowania, silną potrzebą oddania moczu. Spowodowany jest to zwykle niestabilnością lub nadmierną pobudliwością mięśnia pęcherza moczowego (tzw. wypieracza).
  • Mieszane nietrzymanie moczu. Z tym rodzajem NTM mamy odczynienia, gdy pojawiają się objawy związane zarówno z wysiłkiem, jak również naglącym charakterem konieczności oddania moczu.
  • Nietrzymanie moczu z przepełnienia. Zwykle diagnozowane jest u mężczyzn z przerostem gruczołu krokowego. Przyczyną jest niemożność całkowitego opróżnienia pęcherza i zaleganie w nim moczu. Skutkuje to przepełnieniem pęcherza i stałym lub okresowym wyciekaniem moczu.
  • Kropelkowe nietrzymanie moczu. Mocz jest stale obecny w cewce moczowej i niemal natychmiast po wizycie w toalecie odczuwamy potrzebę kolejnej wizyty. Dotyczy zwykle kobiet ze względu na różnice w budowie cewki moczowej.

 

Nietrzymanie moczu – etapy rozwoju choroby

Dla określenia poziomu zaawansowania choroby, specjaliści przyjęli skalę złożoną z trzech stopni:

  • I stopień – wypływ moczu zdarza się przy nagłym napięciu powłok brzusznych, przy szybkim wzroście ciśnienia w jamie brzusznej (np. kaszel, kichanie, wysiłek fizyczny, śmiech),
  • II stopień – niekontrolowany wypływ moczu ma miejsce podczas takich czynności jak praca fizyczna, bieganie, wchodzenie po schodach,
  • III stopień – do wypływu moczu może dojść niemal w każdej sytuacji, w wyniku czego problematyczny staje się również zapach i podniesienie ryzyka zakażeń wtórnych.

 

Nietrzymanie moczu – gdzie szukać pomocy?

Nietrzymania moczu nigdy nie powinno traktować się jak „normalnego” objawu starzenia się czy też „naturalnej” konsekwencji przebytej ciąży. Zawsze należy zgłosić się do specjalisty (urolog, ginekolog), który pomoże znaleźć przyczynę problemu i wdroży odpowiednie leczenie. Poradnia nietrzymania moczu Salve oferuje pomoc osobom, które borykają się z problemami wynikającymi z nadaktywności pęcherza i różnych postaci nietrzymania moczu. Ustalenie przyczyny nietrzymania moczu otwiera drogę do wielu możliwości jego skutecznego leczenia, takich jak fizjoterapia uroginekologiczna skierowana zarówno do kobiet, jak i mężczyzn.