Badanie EEG - kiedy się je wykonuje i co może wykazać?

Spis treści:

Czym jest EEG i jak przebiega to badanie?

We współczesnej medycynie dość często jest wykonywane właśnie badanie EEG, co to jest dokładnie i które parametry sprawdza? EEG, czyli elektroencefalografia, to metoda diagnostyczna służąca do rejestracji aktywności bioelektrycznej mózgu. Komórki nerwowe wytwarzają impulsy elektryczne, które tworzą charakterystyczne fale mózgowe. Ich zapis pozwala lekarzowi ocenić, jak pracuje mózg i czy jego czynność jest prawidłowa.

Jeśli zaistnieje więc taka potrzeba, lekarz skieruje pacjenta właśnie na badanie EEG. Na czym polega? Na głowie pacjenta umieszcza się elektrody połączone z aparatem rejestrującym. Elektrody odbierają impulsy elektryczne i przekazują je do komputera, który tworzy wykres fal mózgowych. Podczas badania pacjent siedzi lub leży z zamkniętymi oczami, a technik może poprosić o otwarcie oczu, głębokie oddechy lub patrzenie w migające światło.

Badanie EEG ile trwa? Standardowe badanie zwykle trwa od 20 do 40 minut. W przypadku prób czynnościowych, np. hiperwentylacji lub fotostymulacji, czas badania może wydłużyć się do około godziny. Cały zabieg jest bezbolesny, a pacjent może wrócić do codziennych zajęć od razu po badaniu.

Jeśli już zdecydujemy się na badanie EEG, jak się przygotować? Przygotowanie jest proste: w dniu badania należy umyć włosy i nie stosować lakieru, pianek ani olejków, aby elektrody miały dobry kontakt ze skórą. Warto zjeść lekki posiłek – badanie nie powinno być wykonywane ani na czczo, ani po obfitym jedzeniu. Należy unikać kofeiny, napojów energetycznych i alkoholu na kilka godzin przed EEG. Jeśli pacjent przyjmuje leki, warto to skonsultować z lekarzem. Na koniec warto przyjść wypoczętym i spokojnym, co ułatwia rejestrację prawidłowej aktywności mózgu.

EEG jest całkowicie bezpieczne i bezbolesne, można je wykonać zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Jakie schorzenia można wykryć za pomocą EEG?

EEG to niezwykle cenne narzędzie diagnostyczne, które pozwala lekarzom ocenić pracę mózgu w różnych stanach. Najczęściej wykonuje się je w przypadku podejrzenia padaczki – choroby, w której występują nieprawidłowe, nadmierne wyładowania elektryczne w mózgu. Poza tym badanie EEG jest wykorzystywane w diagnostyce takich zaburzeń jak:

• napady utraty przytomności lub zasłabnięcia o nieznanym pochodzeniu;
• zaburzenia snu (np. bezsenność, narkolepsja);
• urazy głowy;
• stany po udarach mózgu;
• choroby neurodegeneracyjne (np. Alzheimer, Parkinson);
• problemy z pamięcią i koncentracją;
• ocena stanu mózgu po zatrzymaniu krążenia lub w śpiączce.

EEG bywa także stosowane w monitorowaniu leczenia, np. u pacjentów z padaczką. Regularne badania pozwalają ocenić skuteczność leków i sprawdzić, czy dawki są odpowiednie. Dzięki zapisowi fal mózgowych lekarz może szybko dostosować terapię, co zwiększa szanse na kontrolę napadów i poprawę jakości życia pacjenta.

Kiedy warto wykonać badanie EEG?

Badanie EEG: co to i kiedy warto je zrobić – to pytania, które często zadają pacjenci. EEG wykonuje się nie tylko wtedy, gdy lekarz podejrzewa konkretne schorzenie, ale także profilaktycznie, by sprawdzić, czy mózg funkcjonuje prawidłowo. Wskazaniami do wykonania EEG są:

• nawracające bóle głowy o nieznanym pochodzeniu;
• utraty przytomności, zasłabnięcia, drgawki;
• trudności z nauką lub zapamiętywaniem;
• problemy ze snem lub nagłe zmiany zachowania;
• stany lękowe, nerwica, depresja (dla wykluczenia tła neurologicznego);
• monitorowanie postępów leczenia padaczki lub innych zaburzeń.

Warto wykonać EEG także po ciężkich urazach głowy, zatruciach czy infekcjach ośrodkowego układu nerwowego. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala wdrożyć skuteczne leczenie i zapobiec powikłaniom.

Co może oznaczać nieprawidłowy wynik EEG?

Nie każdy nieprawidłowy zapis EEG oznacza chorobę, dlatego interpretacją wyników zawsze zajmuje się neurolog. W zapisie EEG ocenia się rytmy mózgowe, czyli fale o różnych częstotliwościach (alfa, beta, theta, delta). Ich nieregularność, brak lub nadmiar mogą wskazywać na określone zaburzenia.

• obecność wyładowań iglicowych i fal ostrych często świadczy o padaczce;
• zmniejszona aktywność może wskazywać na uszkodzenie mózgu, np. po udarze;
• nasilone fale wolne pojawiają się przy guzach mózgu, zapaleniach lub śpiączce.

Warto jednak pamiętać, że wynik EEG zawsze trzeba interpretować w kontekście objawów klinicznych i innych badań (np. rezonansu magnetycznego). Sam zapis fal mózgowych nie daje pełnej diagnozy – dopiero połączenie wyników EEG z obserwacją pacjenta, wywiadem lekarskim i dodatkowymi testami pozwala postawić prawidłową diagnozę.

EEG u dzieci - kiedy warto przeprowadzić badanie?

EEG jest szczególnie przydatne w diagnostyce dzieci, ponieważ wiele zaburzeń neurologicznych ujawnia się już we wczesnym wieku. EEG co to za badanie w przypadku dzieci? To dokładnie ten sam rodzaj badania, co u dorosłych, ale przeprowadzany w bardziej przyjazny sposób, często z udziałem rodzica.

Badanie EEG u dzieci wykonuje się, gdy:

• dziecko ma napady drgawkowe lub utraty przytomności;
• obserwuje się opóźnienie rozwoju mowy lub zdolności poznawczych;
• pojawiają się tiki, zaburzenia snu lub nadpobudliwość;
• dziecko ma trudności w nauce lub problemy z koncentracją.

EEG u dzieci jest całkowicie bezpieczne, nie wymaga specjalnego przygotowania, a jego wyniki mogą pomóc we wczesnym wykryciu padaczki czy innych zaburzeń neurologicznych.

Źródła:

1. Główka M., & Ryglewicz D., Elektroencefalografia – znaczenie i zastosowanie w diagnostyce neurologicznej.
2. Kowalczyk E., & Nowak A., EEG w praktyce klinicznej – interpretacja zapisu i zastosowania. „Neurologia i Neurochirurgia
3. Szafraniec P., Badanie EEG – wskazania, przebieg i interpretacja wyników.