Menopauza i andropauza bez tajemnic – część I

Co to jest menopauza?

Uderzenia gorąca, wahania nastroju, bezsenność, spadek libido, obniżenie życiowego wigoru… Słysząc o tych objawach u kobiety po 40. roku życia trudno powstrzymać się od postawienia diagnozy „menopauza”. Termin ten obrósł w wiele, nie zawsze słusznych, skojarzeń. Pora to zmienić i wyjść poza stereotypy, bo przekwitanie dotyczy również mężczyzn.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wraz z Międzynarodowym Towarzystwem Menopauzy (IMS) postanowiły, że 18 października każdego roku będzie obchodzony jako Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy. Jego celem jest zwrócenie uwagi, że klimakterium to naturalny okres w życiu człowieka (ponieważ spadek poziomu hormonów płciowych w pewnym wieku jest nieunikniony) i podniesienie świadomości społecznej na temat sposobów walki z jego uciążliwymi objawami.

Okresy menopauzy

W ściśle medycznym znaczeniu menopauza to określenie ostatniej miesiączki w życiu kobiety. Okres, który ją poprzedza to właśnie przekwitanie, czyli klimakterium, w którym można wyróżnić dwa okresy:

• premenopauzę – czas między pełną płodnością, a przed menopauzą (około 40. roku życia), w którym zaburzenia hormonalne nie są jeszcze odczuwalne, jednak badania wykazują podwyższony poziom FSH, a widocznym objawem jest zmiana okresów krwawień i objętości upławów w trakcie cyklu,
• perimenopauzę – czas na krótko przed menopauzą (około 50. roku życia, trwa około roku), w którym występują m.in. takie objawy jak: uderzenia gorąca (tzw. wary), wahania nastroju, obfite i przedłużające się krwawienia przy skróceniu cyklu miesięcznego; w tym okresie obniża się poziom progesteronu i estrogenów, wzrasta poziom FSH i LH.

Przeczytaj również: Zaćma – groźna choroba oczu. Czym jest i jak ją leczyć?

Po menopauzie następuje okres postmenopauzalny, który wyróżnia całkowity zanik krwawień, wysoki poziom FSH i LH przy wyraźnie obniżonym poziomie progesteronu i estrogenów. Menopauza jako proces według WHO zwykle występuje między 44. a 56. rokiem życia kobiet. Objawy zaczynają się średnio około 47. roku życia i trwają około 4 lat.

Co to jest andropauza?

Zgodnie z definicją Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy, andropauza jest okresem życia mężczyzny, który cechuje postępujący z wiekiem niedobór hormonów androgennych, czyli dehydroepiandrosteronu i testosteronu, jak również melatoniny i hormonu wzrostu. Andropauza to proces, który zaczyna się od obniżenia stężenia testosteronu u mężczyzn o około 1% rocznie. Warto zaznaczyć, że wpływa to na zmniejszenie liczby plemników tylko u około 30% mężczyzn po 60. roku życia. Lekarze szacują, że andropauza powoduje uciążliwe dolegliwości zaledwie u 10-20% mężczyzn. Jednak badania wykazują również, że prawie 50% mężczyzn między 40. a 70. rokiem życia boryka się z zaburzeniami sprawności seksualnej, za które w znacznej mierze mogą być odpowiedzialne zmiany w gospodarce hormonalnej.

Objawy andropauzy

• objawy dotyczące psychiki: ogólne pogorszenie samopoczucia, większa drażliwość, niepokój, wybuchowość, pogorszenie pamięci i koncentracji, skłonność do stanów depresyjnych;
• objawy narządowe i czynnościowe: szybsze męczenie się, nadmierna potliwość, spadek masy mięśniowej na rzecz wzrostu tkanki tłuszczowej, zaburzenia gospodarki węglowodanów, bóle głowy, zaburzenia snu, osteoporoza, większa podatność na choroby układu krwionośnego, zmniejszenie owłosienia płciowego, bóle jąder, obniżenie potencji i spadek libido.

Dowiedz się więcej o: Skleroterapia bezbolesny i szybki sposób leczenia żylaków odbytu

Menopauza i andropauza nie są zespołami chorobowymi, jednak istnieją czynniki, które mogą zaostrzać ich objawy. Analogicznie – są również sposoby na ich złagodzenie. Jakie? O tym już wkrótce.