Podróż z astmą – jak dostosować leczenie i zadbać o zdrowie podczas wakacji?

Spis treści:

Co to jest astma?

Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, w której bierze udział wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych. Przewlekłemu zapaleniu towarzyszy nadreaktywność oskrzeli, prowadząca do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem. Epizodom tym zwykle towarzyszy rozlane, zmienne ograniczenie przepływu powietrza w płucach, często ustępujące samoistnie lub pod wpływem leczenia.

Przyczyny astmy oskrzelowej

Astma oskrzelowa może mieć podłoże:

• atopowe, związane z nadmierną produkcją immunoglobuliny E (IgE) w organizmie;
• nieatopowe, o prawidłowym poziomie IgE.

Postać nieatopowa przeważnie ujawnia się w wieku dorosłym, często po przebytej infekcji dróg oddechowych. Ma ona zazwyczaj cięższy przebieg. Do głównych mediatorów reakcji zapalnej w astmie należą: chemokiny, leukotrieny cysteinylowe, cytokiny, interleukiny, histamina, tlenek azotu oraz prostaglandyny.

Ważną rolę pełnią też komórki mięśni gładkich oskrzeli. Ich przerost wywołuje zwiększenie grubości drzewa oskrzelowego oraz nadmierną odpowiedź skurczową. Niepełny rozkurcz prowadzi do upośledzenia drożności oskrzeli. Typowy jest też tzw. remodeling. Zmiany zapalne toczące się w oskrzelach prowadzą do uszkodzenia nabłonka dróg oddechowych, przerostu gruczołów śluzowych położonych w błonie podśluzowej i w konsekwencji do nadprodukcji śluzu.

Czynniki ryzyka astmy – co ją nasila?

Każdy astmatyk powinien dobrze wiedzieć, co inicjuje i nasila napad objawów, by tym samym skutecznie chronić się przed ekspozycją na nie. Do grona czynników ryzyka u astmatyków zaliczamy przede wszystkim:

• alergeny zewnątrzpochodne (pyłki traw, drzew i zarodniki grzybów pleśniowych);
• alergeny wewnątrzpochodne (roztocze kurzu domowego, alergeny zwierząt domowych, zarodniki grzybów pleśniowych);
• dym tytoniowy;
• czynniki drażniące w miejscu pracy;
• zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza spalinami samochodowymi;
• ćwiczenia fizyczne;
• zimne powietrze;
• czynniki emocjonalne (śmiech, strach);
• przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza takich jak aspiryna i inne niesterydowe leki przeciwzapalne, a także beta-blokery.

Oczywiście czynniki te predysponują do napadu astmy u osób w grupie ryzyka tej choroby. U zdrowych osób będą neutralne, dopiero przy długotrwałej ekspozycji mogą doprowadzić do problemów zdrowotnych, jednak nie o charakterze astmatycznym.

Napad astmy – jak wygląda i jak go rozpoznać?

Objawy astmy mogą pojawiać się i zanikać, ale stan zapalny w drogach oskrzelowych trwa stale. Do objawów najczęściej zgłaszanych przez pacjentów zalicza się przede wszystkim:

• świszczący oddech;
• kaszel o charakterze szczekającym, który z reguły nasila się nocą lub nad ranem;
• duszność;
• uczucie ściskania w klatce piersiowej.

Nieleczeni pacjenci skarżą się na częste przeziębienia przechodzące w zapalenia oskrzeli. Astma oskrzelowa może mieć przebieg lekki, umiarkowany bądź ciężki. Doświadczony lekarz pulmonolog bez problemu rozpozna omawianą chorobę i skieruje na szczegółową diagnostykę, po czym wprowadzi leczenie optymalne do nasilenia objawów, ogólnego stanu zdrowia oraz wieku pacjenta.

Astmatyk na wakacjach – jak przygotować się do wyjazdu?

Każda osoba zmagająca się z astmą powinna nie tylko dobrze znać przyczyny, czynniki ryzyka i objawy swojej choroby, ale również wiedzieć, jak przygotować się do wyjazdów, na których może mieć kontakt z czynnikami nasilającymi lub wywołującymi dolegliwości.

Konsultacja lekarska przed wyjazdem

Astmatyk zdecydowanie powinien skonsultować się z lekarzem przed wyjazdem na wakacje – w szczególności jeśli planuje podróż w inne warunki klimatyczne, lot samolotem lub aktywny wypoczynek. Lekarz pomoże mu dobrać odpowiednie leki wraz z ich dawkowaniem, zasugeruje działania profilaktyczne dopasowane indywidualnie do charakteru podróży oraz w razie konieczności wystawi potrzebne zaświadczenia lekarskie, przydatne na przykład w podróży samolotem lub przy przewożeniu leków (np. inhalatorów z aerozolem).

Lekarz może też zasugerować, co robić w razie zaostrzenia objawów, gdzie szukać pomocy, jakie leki przyjąć. Porady dotyczące klimatu i alergenów również mają znaczenie. Specjalista chętnie doradzi, czy wybrany kierunek (np. morze, góry) będzie korzystny dla konkretnego pacjenta.

Podręczna apteczka

Podręczna apteczka pacjenta zmagającego się z astmą jest niezbędnym wyposażeniem bagażu zwłaszcza podczas podróży, wycieczek czy codziennych aktywności poza domem. Powinna zawierać wszystko, co potrzebne do szybkiego reagowania w razie zaostrzenia objawów. Jej podstawą są więc:

• leki – inhalatory ratunkowe (przy nagłym, silnym napadzie choroby), inhalatory kontrolujące stosowane na stałe, zapasowe ustniki i baterie;
• dokumenty dotyczące choroby, lista przyjmowanych leków wraz z dawkowaniem, dane kontaktowe do lekarza prowadzącego, ewentualne zaświadczenia lekarskie;
• dodatkowe leki – np. maska ochronna (przy ryzyku ekspozycji na smog), leki przeciwhistaminowe.

Powinno się przechowywać apteczkę w łatwo dostępnym miejscu (np. plecak, torba, schowek w aucie) i systematycznie sprawdzać daty ważności leków.

Unikanie czynników ryzyka astmy

Pacjent w trakcie podróży powinien systematycznie zażywać farmaceutyki zalecane przez lekarza. Nie należy dopuszczać do rozwoju objawów i skutecznie likwidować wszelkie stany zapalne dróg oddechowych. Ważne jest między innymi:

• unikanie przebywania w atmosferze zapylenia, zadymienia, mgły i wilgoci;
• wybieranie miejsc noclegowych bez ryzyka zawilgocenia i zagrzybienia lokum, bez puszystych dywanów i miękkich mebli;
• unikanie miejsc, w których większość osób pali papierosy;
• wykluczenie z menu pokarmów, które zostały rozpoznane jako wyzwalające lub nasilające duszność;
• częste otwieranie okien, jeśli jest gorąco lub duszno, a także zamykanie ich, jeśli jest duże stężenie dymu, spalin samochodowych, unosi się pył, kurz lub pyłki roślin.

Na wczasach wskazana jest aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności, w tym zwłaszcza spacery na świeżym powietrzu. O kondycję astmatyk powinien dbać jednak całorocznie, co ma kluczowy wpływ na jego stan zdrowia i samopoczucie.

Jak zapisać się na wizytę?

Aby umówić się do pulmonologa w jednej z przychodni Salve w Łodzi, kliknij tutaj.

Jeśli chcesz wyznaczyć wizytę przy ul. Szparagowej 10 w Łodzi, kliknij tutaj.

Aby umówić się do jednej z naszych palcówek w Łodzi, zadzwoń pod numer: 42 254 64 55.

Jeśli chcesz wyznaczyć wizytę do specjalisty w placówce Salve w Warszawie, zadzwoń pod numer: 22 522 85 31.