Suplementy diety a leki

Różnice pomiędzy suplementami diety a lekami

Czym różni się suplement od leku? Co to znaczy lek OTC i czym różni się od leku na receptę? Czytając ten artykuł, dowiesz się ważnych informacji na temat suplementów diety i będziesz potrafił odróżnić grupy produktów dostępnych w aptekach.

Skoro zarówno suplementy diety, jak i leki można kupić w aptece, i często są to te same substancje aktywne (np. magnez, węgiel, witamina D), to wydawać by się mogło, że w zasadzie niczym się od siebie nie różnią. Tak myśli wielu pacjentów i, niestety, często sądzą, że suplement to rodzaj lekarstwa.

Prawda jest jednak inna. O tym, czym są leki mówi prawo farmaceutyczne, z kolei suplementy są opisane w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Już z tego podziału można wywnioskować, w czym tkwią różnice.

Czym się różni suplement diety od leku?

Zacznijmy od leku. To produkt, którego podstawową właściwością jest leczenie chorób oraz zapobieganie ich rozwojowi. Natomiast suplementy zawierają substancje wykazujące efekt odżywczy lub fizjologiczny. Mówiąc inaczej, suplementy diety to substancje mające na celu wzbogacenie codziennej diety w odpowiednie składniki odżywcze. Z kolei leki to produkty medyczne, których celem jest zwalczanie objawów i przyczyn choroby oraz ochrona organizmu przed jej nawrotem.

To kluczowe rozróżnienie, o którym każdy pacjent powinien pamiętać–suplementy nie leczą! Rolą suplementów jest uzupełnienie braków w organizmie, dostarczenie określonych mikro- i makroelementów, czyli ogólnie rzecz ujmując suplementy służą wzmocnieniu organizmu i mają charakter żywieniowy. Tylko leki mają za zadanie leczyć lub ograniczać objawy określonego schorzenia oraz zapobiegać mu. Różnica tkwi zatem w substancjach aktywnych i ich ilości (stężeniu)–leki mają działanie terapeutyczne, farmakologiczne, lecznicze. Z tego też powodu każdy lek posiada tzw. oświadczenie medyczne (najczęściej w formie ulotki) na potwierdzenie właściwości leczniczych.

Jako że leki zawierają lecznicze substancje aktywne w wysokim stężeniu, zwykle przepisywane są przez lekarzy i wydawane na podstawie recepty. Istnieje jednak pewna grupa leków bez recepty (tzw. leki OTC).

Co to jest wyrób medyczny?

Jest jeszcze jedna kategoria produktów, które pacjent może pomylić, zarówno z lekami, jaki i z suplementami. Są to wyroby medyczne. Co do zasady wyrobami medycznymi są m.in. plastry, opatrunki, cewniki czy laktatory. Według ustawowej definicji to narzędzia, przyrządy i inne artykuły, który służą do diagnozowania, zapobiegania, monitorowania, badania, łagodzenia lub leczenia choroby.

Tą szeroką definicję starają się wykorzystać producenci, którzy na rynek wprowadzają wyroby medyczne imitujące leki, np. lizaki na gardło czy spray’e. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że takie produkty nie są ani lekiem, ani suplementem. Ich działanie lecznicze nie jest potwierdzone badaniami wymaganymi w przypadku leków i co najwyżej wspomaga faktyczne leczenie. Działanie wyrobów medycznych ma zwykle charakter fizyczny (np. plaster stanowi barierę przed czynnikami zewnętrznymi), a leki wykazują udokumentowane działanie fizjologiczne.

Aby przekonać się, czy mamy do czynienia z wyrobem medycznym wystarczy spojrzeć na opakowanie. Jeśli znajduje się na nim znak CE (Conformité Européenne), świadczy to o tym, że jest to wyrób medyczny.

Lek czy suplement?

Co wybrać lek czy suplement? Odpowiedź zależy po pierwsze od tego, czy jesteśmy chorzy, czy też chcemy jedynie wzmocnić organizm jakąś substancja odżywczą. Pamiętając o tym, że suplementy nie leczą, w przypadku choroby należy sięgać wyłącznie po leki – czy to te przepisane przez lekarza, czy też te bez recepty (OTC). Po drugie, jeśli mamy możliwość wyboru tej samej substancji (np. witaminy D czy magnezu) w wersji leku OTC lub suplementu diety, to wybierając lek mamy pewność sprawdzonej i kontrolowanej jakości produktu. Proces produkcji leku jest zawsze w pełni kontrolowany, podobnie jak surowce, z których się składa. W przypadku suplementów ich producenci jedynie deklarują skład produktu. W praktyce oznacza to, że skład ilościowy substancji aktywnych i dodatków może odbiegać od deklaracji i nie podlega takiej kontroli jak jest to w przypadku leku.