Badania profilaktyczne dla seniorów - gdzie się udać?

W każdym wieku należy dbać o swoje zdrowie i samopoczucie - szczególną uwagę na profilaktykę powinni zwrócić jednak seniorzy, głównie ze względu na słabszą odporność i zmiany patologiczne związane z wiekiem. Diagnostyką i leczeniem seniorów zajmują się lekarze geriatrzy. 

Badania profilaktyczne dla seniorów - dlaczego warto?

Seniorzy to grupa pacjentów, u których szczególnie często rozwijają się różnego rodzaju choroby i patologie, zwłaszcza ze strony układu szkieletowego (choroby reumatyczne, zwyrodnienia, osteoporoza, przewlekłe bóle stawów) oraz choroby metaboliczne, takie jak np. cukrzyca lub miażdżyca, którym można zapobiec poprzez odpowiednio wczesne wykrycie oraz wdrożenie celowanego leczenia. Co ważne, wczesne wykrycie nieprawidłowości w wielu przypadkach umożliwia całkowite ich wyleczenie lub ustabilizowanie do takiego stopnia, że nie będą one wpływać na jakość życia codziennego.

Kolejnymi chorobami, które ujawniają się dopiero na późnych etapach życia, są choroby nowotworowe. Większość schorzeń onkologicznych prezentuje objawy dopiero w zaawansowanych stadiach rozwoju, na których rokowania są niestety złe. Wczesne wykrycie zmian o charakterze nowotworowym znacząco zwiększa możliwości terapeutyczne oraz poprawia rokowania pacjenta. 

Bezpłatne badania dla seniorów NFZ

Do końca czerwca bieżącego roku skorzystać można z programu badań profilaktycznych wykonywanych w ramach NFZ. Pakiet dla kobiet i dla mężczyzn zawiera:

• morfologię krwi obwodowej;
• stężenie cholesterolu całkowitego i kontrolny profil lipidowy;
• stężenie glukozy we krwi;
• próby wątrobowe: AlAT, AspAT, GGTP;
• poziom kreatyniny i kwasu moczowego we krwi;
• badanie ogólne moczu;
• krew utajoną w kale.

Przy czym u mężczyzn dodatkowo bada się PSA - antygen swoisty dla stercza całkowity. Na wizycie sprawdza się ponadto ciśnienie tętnicze, masę ciała, wzrost, obwód w pasie oraz wylicza wskaźnik BMI. Aby móc skorzystać z takiej formy diagnostyki, wystarczy wypełnić ankietę na IKP (Internetowe Konto Pacjenta), wybrać placówkę, w której chce się zrealizować badania i umówić w niej termin. Co istotne, z pakietu badań skorzystać mogą nie tylko seniorzy, ale wszystkie osoby po 40. roku życia. 

Pakiet badań dla seniora NFZ może przepisać każdy lekarz rodzinny na wizycie kontrolnej. Wówczas zleca badania podstawowe oraz dobiera ewentualne badania rozszerzone, w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Podstawowymi badaniami, które warto wykonywać raz w roku, są: morfologia krwi z OB, ogólne badanie moczu, badanie poziomu cukru we krwi, elektrolitów (sód, potas), podstawowych pierwiastków (magnezu, wapnia, fosforu, żelaza), lipidogram (czyli zawartości trójglicerydów i cholesterolu we krwi), a także badanie ciśnienia i kontrola wagi. To darmowe badania dla seniorów, które może przepisać każdy lekarz mający kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Kompleksowe badania dla seniorów prywatnie

Z różnych względów wiele osób decyduje się na badania prywatne. Często przyczyną jest fakt, że są one bardziej rozbudowane i obejmują analizę parametrów, które nie są sprawdzane w ramach podstawowej diagnostyki NFZ. Bilans zdrowia seniora i bilans zdrowia seniorki powinien zawierać w pakiecie podstawowym następujące parametry:

• morfologia krwi;
• kontrola poziomu glukozy;
• lipidogram (ocena poziomu cholesterolu i innych lipidów);
• analiza elektrolitów (sodu i potasu);
• stan funkcji nerek (kreatynina, mocznik);
• wskaźnik stanu zapalnego CRP;
• poziom magnezu i żelaza;
• próby wątrobowe (ALT i AST);
• poziom hormonu tarczycy TSH;
• wapń całkowity;
• kwas moczowy.

Badania dla seniora mogą mieć formę diagnostyki rozszerzonej. Wówczas wykonuje się dodatkowo badanie ogólne moczu oraz oznaczenie poziomu witaminy B12, FT3 i FT4. W przypadku mężczyzn należy wykonać PSA. Diagnostykę można (i powinno się) rozszerzyć jeszcze bardziej o oznaczenie witaminy D3 (1,25(OH)2) oraz szczegółowe, pełne próby wątrobowe. 

Takie pakiety diagnostyczne wykonywane raz w roku pozwalają efektywnie monitorować stan zdrowia każdego seniora. Są wręcz obowiązkiem dla każdego, kto dba o siebie bez względu na wiek. Bilans zdrowia będzie również praktycznym prezentem dla bliskiej osoby starszej, np. z okazji dnia babci lub dziadka, dnia ojca lub matki, imienin czy urodzin. 

Badania dla seniorów prawo jazdy

Polskie prawo jest bardzo liberalne, jeśli chodzi o wiek kandydatów do uzyskania prawa jazdy - nie ma górnej granicy. Szkoleniowcy i psychologowie zgodnie przyznają jednak, że po osiągnięciu pewnego wieku człowiek uczy się wolniej. Ma także powolniejsze reakcje i problemy z psychomotoryką, a nierzadko również wzrokiem i zdolnością skupienia się. Dlatego chęć zdobycia prawa jazdy po 60. roku życia należy starannie przemyśleć.

Wszyscy kandydaci przed przystąpieniem do kursu muszą przejść badania kwalifikacyjne. Badania na prawo jazdy dla seniorów wygląda tak samo, jak w przypadku młodszych kandydatów. Sprawdza się wzrok, słuch, równowagę, koordynację, a nierzadko także zdrowie psychiczne. 

Co prawda obowiązkowe badania kierowców seniorów (osób, które mają już prawo jazdy, jednak ukończyły pewny wiek, w którym zdolności motoryczne spadają) nie są jeszcze w Polsce standardem. Ministerstwo Infrastruktury stara się zachęcać starszych kierowców do przechodzenia takich badań, jak również dąży do wprowadzenia takiego obowiązku. Choć nie ma jeszcze konkretnych i ostatecznych ustaleń, wstępnie mówi się o przeprowadzeniu obowiązkowych badań dla wszystkich kierowców po 65. roku życia, z ważnością na 5 lat, a także corocznych dla kierowców po 70. roku życia. Warto śledzić rozwój wydarzeń, aby być na bieżąco z nowościami. Badania profilaktyczne dla seniora kierowcy mogą być jednak wolą własną - wystarczy udać się do lekarza i odbyć takie testy, a następnie podjąć świadomą i odpowiedzialną decyzję odnośnie dalszego kierowania pojazdami mechanicznymi.