Badanie Beta HCG co to?
Badanie poziomu beta HCG należy do podstawowych badań ciążowych. Jednak lekarz może wyczytać z wyniku dużo więcej informacji o stanie Twojego zdrowia. Dowiedz się wszystkiego o badaniu bHCG!
Gdy dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej, organizm kobiety zaczyna produkować hormon gonadotropiny kosmówkowej, czyli beta HCG. Z tego powodu oznaczenie w moczu i we krwi poziomu beta HCG pozwala stwierdzić, czy kobieta jest w ciąży czy też nie. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy niskie lub wysokie stężenie hormonu nie będzie oznaką ciąży, tylko stanu chorobowego lub powikłań ciąży. Właśnie dlatego interpretację wyników testu beta HCG należy pozostawić lekarzowi. Darmowe kalkulatory online, wskazujące normy beta HCG – choć mogą być przydatne – nie zastąpią wizyty u ginekologa.
Test ciążowy beta HCG
Powszechnie dostępne domowe testy ciążowe opierają się na wykryciu w moczu kobiety obecności hormonu beta HCG. Organizm zaczyna produkować go tuż po zapłodnieniu, a jego stężenie stale wzrasta (na początku bardzo dynamicznie, gdy jest wytwarzany przez łożysko w macicy).
Pierwszym potwierdzeniem ciąży może być domowy test b-HCG, który polega na naniesieniu kropli moczu na pasek testowy. Aby wynik był miarodajny, testu nie można wykonać zbyt wcześnie. Może bowiem okazać się, że hormon ten nie jest produkowany w dostatecznym stężeniu, aby wykrył go domowy test. Mówimy wówczas o wyniku fałszywie ujemnym. Z takim badaniem kobieta powinna poczekać przynajmniej do dnia spodziewanej miesiączki. Trzeba jednak pamiętać, że testy apteczne z moczu nie dają 100% gwarancji.
Pewniejszym i bardziej wiarygodnym rozwiązaniem jest test beta HCG z krwi, który można wykonać w laboratorium.
Normy beta HCG
Przyjmuje się, że wynik powyżej 5 mIU/ml oznacza, że kobieta jest w ciąży. Jednak dopiero w poradni ginekologicznej lekarz przeprowadzi dodatkowe badania, które potwierdzą, czy kobieta faktycznie spodziewa się dziecka.
Badanie beta HCG wykonuje się początkowo w celu potwierdzenia lub wykluczenia ciąży. Później stężenie hormonu monitoruje się przez całą ciążę, ponieważ wyniki pokazują lekarzowi prowadzącemu, czy ciąża przebiega prawidłowo.
Zakres referencyjny stężenia hormonu zależy od tygodnia ciąży i choć tabele z normami beta HCG można znaleźć w internecie, to trzeba pamiętać, że ich interpretację należy pozostawić wykwalifikowanym specjalistom. Odchylenia od norm mogą bowiem wynikać z wielu różnych czynników.
Jak czytać wynik badania beta HCG?
Tak jak w przypadku innych badań, podobnie z beta HCG, wynik nie powinien być rozpatrywany wybiórczo. Lekarz, analizując pomiar, wyciąga wnioski nie z pojedynczego wskazania, ale z całej diagnostyki.
Jeśli wynik bHCG jest niższy niż norma przyjęta dla danego tygodnia ciąży, może to oznaczać, że nieprawidłowo oznaczono wiek płodu (na przykład poprzez nieprecyzyjne określenie owulacji). Niestety, może być to także sygnał, że z ciążą może dziać się coś niepokojącego i konieczna jest pogłębiona diagnostyka.
Zbyt wysokie stężenie bHCG (ponad normę) może wskazywać na ciążę mnogą, ale z drugiej strony może być też oznaką np. rozwijającego się w organizmie nowotworu.
Tak więc wszelkie kalkulatory online i tabele norm bHCG mogą być jedynie pewnym wyznacznikiem, ale nie gwarantem prawidłowej interpretacji. Wyłącznie lekarz jest w stanie rzetelnie ocenić, czy poziom hormonu jest właściwy. Natomiast, gdy stężenie jest nieprawidłowe, wówczas specjalista przeprowadzi dodatkowe badania, aby uzyskać odpowiedź, skąd wzięły się odchylenia od normy.
O czym świadczy hormon beta HCG?
Oprócz tego, że obecność beta HCG we krwi potwierdza lub wyklucza ciążę, to ze stężenia hormonu można wyciągnąć jeszcze inne wnioski związane ze zmianami chorobowymi w organizmie.
Odchylenia od normy mogą wskazywać między innymi na ciążę pozamaciczną albo przebyte poronienie. Nieprawidłowe wartości hormonu w czasie ciąży mogą informować także o wadach chromosomowych płodu.
Zwiększona ilość bHCG w organizmie towarzyszy także tzw. ciążowej chorobie trofoblastycznej. Zalicza się do niej m.in. zaśniad groniasty czy rak kosmówki, lecz aby potwierdzić rozwój tych chorób wymagana jest pogłębiona diagnostyka.
BHCG jest także jednym z markerów nowotworowych niezwiązanych z ciążą. Wynika to z faktu, że niektóre guzy mają zdolność wytwarzania hormonu beta HCG.
Hormon beta HCG u mężczyzn
Zbadanie poziomu tego hormonu zaleca się także mężczyznom, ponieważ beta HCG jest markerem nowotworu jąder. Wykonanie testu u mężczyzny jest więc jak najbardziej zasadne i pozwala wykryć zmiany nowotworowe jądra już na bardzo wczesnym etapie.
Jednak podobnie jak w przypadku testów ciążowych na mocz, lepszym i bardziej wiarygodnym rozwiązaniem jest oznaczenie poziomu hormonu z krwi pacjenta.