Dieta przy Hashimoto - co jeść, a czego unikać?

Choroba Hashimoto to przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. W dzisiejszych czasach należy do grona najczęściej diagnozowanych problemów endokrynologicznych. Zawsze wymaga odpowiedniego leczenia, ponieważ w innym razie rzutuje negatywnie na czynność wydzielniczą tarczycy, a nie od dziś wiadomo, że hormony tarczycy regulują wiele innych układów i narządów. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się lekarz endokrynolog.

Czym jest choroba Hashimoto?

Choroba Hashimoto po raz pierwszy została opisana w roku 1912, a odnosi się do nieuleczalnego, przewlekłego zapalenia tarczycy, prowadzącego ostatecznie do jej zaniku. Można w znacznym uproszczeniu stwierdzić, że jest formą i wstępnym etapem klasycznej niedoczynności tarczycy. Udowodniono, że częstość występowania choroby Hashimoto wzrasta wraz z wiekiem, przy czym zwykle problem dotyczy kobiet.

Dokładne przyczyny choroby Hashimoto nie są znane. Uważa się, że na jej rozwój wpływają czynniki genetyczne oraz środowiskowe, np. silny stres, zaburzenia odżywiania, brak równowagi hormonalnej, przebyte infekcje czy po prostu indywidualne uwarunkowania. Choroba jest konsekwencją zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego, które prowadzą do niszczenia własnego organu, w tym przypadku gruczołu tarczowego. Typowa jest więc obecność autoreaktywnych limfocytów naciekających tkankę tarczycy.

Dieta przy Hashimoto - klucz do lepszego samopoczucia

W leczeniu choroby Hashimoto bardzo ważne znaczenie ma dieta i świadoma suplementacja. Uważa się wręcz, że czynniki te są równie istotne, jak sama farmakoterapia. Nawet przyjmowanie odpowiednich leków niewiele da, jeśli pacjent zaniedba się od strony żywieniowej. W wielu przypadkach przestrzeganie ustalonego jadłospisu może doprowadzić do remisji i ustabilizowania choroby do tego stopnia, że nie jest ona odczuwana w życiu codziennym. Dlatego uzupełniająco, poza wizytami u endokrynologa, warto zdecydować się na konsultacje dietetyczne.

Mówiąc w skrócie, aby poprawić czynność gruczołu tarczowego, należy ograniczyć spożycie soli i produktów tłustych, jednocześnie dostarczając wszystkich witamin, minerałów i pozostałych składników zgodnie z zapotrzebowaniem organizmu, co bywa indywidualne.

Co jeść przy Hashimoto?

Zmagając się z chorobą Hashimoto, dieta powinna być pierwszym elementem działań terapeutycznych. Rekomenduje się spożywanie 4-5 posiłków w równych odstępach czasu, najlepiej o stałych porach w ciągu dnia. Lepiej jeść mniej, lecz częściej, niż dużo, a rzadko. Ostatni posiłek powinien zostać spożyty najpóźniej 2-3 godziny przed pójściem spać. Bardzo ważne elementy diety to:

• owoce i warzywa - najlepiej świeże, przy czym warto wprowadzać je do każdego dania. Rekomenduje się nawet 4-5 porcji warzyw i owoców w ciągu dnia, z przewagą warzyw;
• źródła wapnia - mleko i przetwory mleczne, rośliny strączkowe;
• źródła witaminy D - tłuste ryby morskie, algi, ryby, choć są to ilości raczej śladowe;
• źródła jodu - ryby morskie, owoce morza;
• źródła selenu - orzechy, mięso drobiowe, jaja, nabiał, produkty zbożowe;
• źródła żelaza - wątróbka, czerwone mięso, groch, soja, jajka, przy czym należy zachować szczególną ostrożność przy spożyciu mięsa i podrobów, jako że są to jednocześnie źródła nasyconych kwasów tłuszczowych, których nadmiar jest przeciwwskazany;
• antyoksydanty -znajdują się zwłaszcza w świeżych owocach i warzywach, ale również w nasionach czy zielonej herbacie.

Szczególnie rekomendowana wśród pacjentów z chorobą Hashimoto jest dieta DASH, polegająca przede wszystkim na ograniczeniu spożycia żywności wysokoprzetworzonej.

Czego nie jeść przy Hashimoto?

Przy chorobie Hashimoto przeciwwskazane jest spożywanie żywności zawierającej duże ilości cukrów, tłuszczów nasyconych i soli. Warto więc wykluczyć ze swojego jadłospisu fast-foody, słone przekąski, słodycze czy gotowe dania do odgrzania. Dodatkowo niekoniecznie sprawdzą się:

• mleko i nabiał powyżej 2%, sery topione, sery feta, sery pleśniowe;
• jasne pieczywo, jasny makaron, biały ryż;
• tłuste mięsa, zwłaszcza wieprzowina czy baranina;
• konserwy, produkty marynowane, w słonej zalewie;
• warzywa kapustne;
• mocna kawa, mocna herbata, alkohol, gotowe soki owocowe.

Prawidłowo skomponowana dieta przy chorobie Hashimoto (a także przy wszelkich innych problemach zdrowotnych) powinna być indywidualnie dostosowana do pacjenta, uwzględniając jego wiek, płeć, masę ciała, wzrost, aktywność fizyczną oraz ogólny stan zdrowia. Jeśli przez pewien czas przestrzegana będzie dieta Hashimoto, produkty zakazane nie będą już kusiły. Istnieje wiele smacznych i zdrowych zamienników, które można wykorzystywać na co dzień.

Jeśli ustalana jest Hashimoto dieta, czego nie wolno jeść poza wymienionymi grupami żywności? Warto zaznaczyć, że bardzo dobre efekty terapeutyczne odnotowuje się przy ograniczeniu lub wykluczeniu glutenu z diety. Można więc śmiało wyeliminować go na kilka tygodni i samodzielnie zobaczyć różnicę w stanie zdrowia, samopoczuciu i ogólnym poziomie codziennej energii.

Zasady żywienia, które warto znać przy Hashimoto

Jeśli wiemy już, jaka dieta przy chorobie Hashimoto jest wskazana, warto poznać ogólne zalecenia dotyczące jej. Poza wspomnianą systematycznością w spożywaniu posiłków rekomenduje się:

• picie co najmniej 1,5 l wody dziennie;
• spożycie śniadania maksymalnie do 1 godziny od momentu przebudzenia się;
• unikanie słodzenia herbaty, kawy czy innych napojów, dopuszcza się natomiast słodzenie ich miodem gryczanym;
  pilnowanie, aby każdy posiłek zawierał porcję warzyw, przy czym 2-3 razy dziennie należy także jeść owoce (nie
• powinny być jednak puszkowane, w zalewach czy suszone);
• powolne spożywanie posiłków przy dokładnym przeżuwaniu każdego kęsa pokarmowego.

Pozostałe zalecenia zostaną ustalone wspólnie z dietetykiem. Mogą bowiem różnic się w zależności od prowadzonego trybu życia, a także od innych, współistniejących problemów zdrowotnych.

Przykładowy jadłospis dla osób z Hashimoto

Być może wciąż niejasno prezentuje się dieta przy Hashimoto. Co jeść więc w praktyce i jak może to wyglądać? Oto propozycja dziennego jadłospisu:

• śniadanie - jajka pieczone w kokilkach z sałatką ze świeżych warzyw skropioną oliwą z oliwek;
• drugie śniadanie - 2 razowe kromki z chudą wędliną, serkiem białym, ulubionymi warzywami, ewentualnie owsianka z jabłkiem, gruszką, jagodami i cynamonem;
• obiad - kremowa zupa z dyni, pieczony filet z łososia z brązowym ryżem i pieczonymi warzywami;
• podwieczorek - koktajl owocowo-warzywny;
• kolacja - śródziemnomorska sałatka z owocami morza (lub indykiem), nasionami, fasolą i ciecierzycą.

Dania powinny być urozmaicone, zdrowe i zbilansowane. Wbrew pozorom dieta stosowana w leczeniu chorób nie jest nudna czy niesmaczna. Odpowiednio ułożona może dostarczać wyjątkowych doznań smakowych, jednocześnie wspierając zdrowie.

Suplementacja a dieta - co warto wiedzieć?

W przebiegu choroby Hashimoto istotna jest świadomie prowadzona suplementacja, jako że zapotrzebowanie pacjenta na niektóre składniki odżywcze znacznie wzrasta. Szczególnie ważna jest suplementacja witaminy D, ponieważ nie ma ona dobrych źródeł pokarmowych, w związku z czym z jej niedoborami zmaga się znaczna większość populacji Polski. Przy chorobie Hashimoto niedobór witaminy D prowadzi do zaostrzenia objawów i szybszego postępu niszczenia tarczycy.

Inne rekomendowane suplementy to: selen, cynk, kwasy tłuszczowe omega 3. Niektórzy zalecają dodatkowe przyjmowanie błonnika pokarmowego, jednak jeśli pacjent dba o systematyczne i częste spożywanie owoców, warzyw oraz zbóż, nie jest to konieczne. Pozostała suplementacja powinna być dopasowana indywidualnie we współpracy z lekarzem i dietetykiem.

Istnieją sprzeczne informacje co do przyjmowania jodu. Jest to pierwiastek niezbędny do właściwego funkcjonowania tarczycy, jednak nadmierne ilości w przebiegu Hashimoto zadziałają odwrotnie. Dlatego należy przyjmować jod, lecz wyłącznie w dawce zaleconej przez lekarza i nie na każdym etapie choroby.