Kiedy warto udać się z dzieckiem do ortopedy?

Dzieci mogą doświadczać kontuzji narządu ruchu podobnie jak ma to miejsce w przypadku osób dorosłych, choć ze względu na elastyczność wciąż rosnących i rozwijających się stawów, kości i mięśni jest to rzadsze. Jeśli jednak problem wystąpi, warto skonsultować się z doświadczonym ortopedą dziecięcym. Kiedy jeszcze taka wizyta będzie wskazana i jak ona przebiega?

Kiedy warto udać się z dzieckiem do ortopedy? Najczęstsze problemy i symptomy

Kady rodzic powinien wiedzieć, kiedy z dzieckiem do ortopedy udać się jak najszybciej. Wszelkiego rodzaju urazy lub patologie narządu ruchu mogą bowiem negatywnie wpływać na ogólny rozwój motoryczny małego pacjenta, wymagają więc trafnego leczenia. Podstawowe wskazania do wizyty ortopedycznej w przypadku dzieci są następujące:

• kontuzje narządu ruchu - złamania, skręcenia, zwichnięcia, naderwania i zerwania mięśni;
• ból pojawiający się po upadku czy wypadku;
• zniekształcenie zarysu stawu;
• ból stawu, kości czy mięśnia (przewlekłe bóle wielu stawów czy kości są już wskazaniem do konsultacji z reumatologiem dziecięcym);
• wady postawy.

Pierwsza wizyta u ortopedy dziecięcego (ewentualnie u pediatry) powinna mieć miejsce już w pierwszych miesiącach życia maluszka, aby potwierdzić lub wykluczyć ewentualną dysplazję stawów biodrowych. Wskazaniem będzie też zdiagnozowanie choroby przewlekłej, w przebiegu której może dojść do zaburzeń w obrębie aparatu ruchu. Takimi chorobami są m.in.: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, zespół Downa, mózgowe porażenie dziecięce czy choroba Scheuermanna, a wizyta u ortopedy dziecięcego ma na celu przeciwdziałanie takim powikłaniom.

Ortopeda dziecięcy - kiedy konsultacja jest konieczna?

Konsultacja u ortopedy dziecięcego jest niezbędna zawsze wtedy, gdy dziecko zgłasza ból po jakimkolwiek upadku, wypadku czy uderzeniu się, przy czym ból ten nie znika na drugi dzień, nasila się lub towarzyszą mu objawy takie jak zaczerwienienie, opuchlizna, zmiana kształtu ciała w poszkodowanym miejscu. Tak naprawdę nawet niewielkie problemy ortopedyczne w młodym wieku mogą przyczyniać się w dużym stopniu do patologii w wieku późniejszym, dlatego uznaje się, że każda dolegliwość ortopedyczna dziecka jest wskazaniem do konsultacji, która określana jest jako konieczna.

Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u ortopedy dziecięcego?

Objawy skłaniające rodzica do wizyty u ortopedy dziecięcego można więc przedstawić w skrócie następująco:

• ból stawów, kości, mięśni;
• doznany uraz lub kontuzja;
• nieprawidłowy rozwój kości, np. skrócenie jednej kończyny, zniekształcenie zarysu kości;
• wady postawy, np. skoliozy, kolana koślawe, kolana szpotawe, klatka piersiowa lejkowata, płaskostopie i inne;
• wadliwe stawianie stóp podczas chodzenia;
• podejrzenie patologii narządu ruchu, np. dysplazji bioder;
• tzw. bóle wzrostowe.

Istnieje niepisana zasada mówiąca, że zawsze korzystniej jest o jeden raz za dużo udać się do lekarza i usłyszeć, że wszystko jest w porządku, niż o jeden raz za mało i usłyszeć, że jest za późno na wdrożenie efektywnego leczenia lub że doszło już do wystąpienia powikłań, np. utrwalonego, patologicznego zrostu.

Wizyta u ortopedy może mieć też charakter kontrolny. Wówczas przypada na okres 6.-7. roku życia, a następnie na okres 11.-12. roku życia w przypadku dziewczynek i 13.-14. roku życia w przypadku chłopców. Są to momenty intensywnego wzrastania, tzw. skoki rozwojowe, w których kości znacznie się wydłużają, co może powodować różnego rodzaju bóle i patologie.

Ortopedia dziecięca - wczesna diagnoza to klucz do zdrowia na przyszłość

Dlaczego warto wcześnie diagnozować problemy narządu ruchu? Przede wszystkim dlatego, że dziecko, podobnie jak osoba dorosła, odczuwa ból. Nikt nie chciałby chodzić przez kilka dni lub tygodni z nieleczoną kontuzją, dlatego także najmłodsi pacjenci powinni zostać jak najszybciej zaopatrzeni. Choroby i urazy narządu ruchu są w tym przypadku na tyle niebezpieczne, że mogą wpłynąć na dalszy rozwój. Przykładem jest choćby uszkodzenie płytki wzrostowej na nasadzie kości, które skutkuje u dzieci zahamowaniem dalszego wydłużania się tej kości, a więc jej ogólnego wzrastania.

Warto zaznaczyć, że wczesne rozpoznanie patologii ortopedycznych u dzieci wiąże się z krótszym i efektywniejszym ich leczeniem. Tutaj za przykład można wziąć wady postawy. Lekka skolioza jest znacznie łatwiejsza do wyprowadzenia, niż skolioza utrwalona, dwułukowa i skompensowana przez ciało dziecka wadliwym ustawieniem bioder czy kolan. Krótsze leczenie jest dla dziecka bardziej komfortowe, a dla rodziców - tańsze.

Problemy ortopedyczne u dzieci - jak je rozpoznać i kiedy szukać pomocy?

Jeśli problemem ortopedycznym jest mechaniczny uraz struktur aparatu ruchu, z pewnością dziecko poinformuje o tym rodzica. W przypadku niemowląt niepokojący jest niesłabnący płacz po urazie. Natomiast pozostałe patologie narządu ruchu można zauważyć po wszelkich odstępstwach od normy. Jeśli buty dziecka ścierają się wyłącznie po wewnętrznej stronie, potyka się ono o własne stopy podczas chodzenia lub jeden bark jest ustawiony wyżej niż drugi, można podejrzewać nieprawidłowości wymagające konsultacji.

Każdy rodzic powinien mieć na uwadze, że przełomowy moment dla rozwoju dziecka przypada na początek szkoły, a więc na 6.-7. rok życia. Nieodpowiednie nawyki nabrane podczas siedzenia w szkolnej ławce będą skutkowały wadami postawy, tym bardziej że kości i stawy wykazują w tym okresie ogromną plastyczność. Rodzic powinien więc zwracać wówczas szczególną uwagę na nieprawidłowości, a ich pojawienie się warto jak najszybciej skonsultować ze specjalistą.