18 listopada 2020

Movember – co oznacza i na czym polega ta akcja?

Kampanie promujące profilaktykę nowotworów kobiecych – takich jak rak piersi – są w Polsce bardzo popularne i mają dużą skuteczność, niestety świadomość badań w kierunku nowotworów męskich narządów płciowych jest wciąż niska i owiana tabu. Tymczasem liczba zachorowań na tzw. „męskie raki” dynamicznie wzrasta i obecnie są one drugą, co do częstości, przyczyną choroby nowotworowej u mężczyzn. Dowiedź się więcej o profilaktyce i leczeniu nowotworów męskich narządów płciowych i włącz się do akcji movember!

Listopad stał się miesiącem, w którym szczególną uwagę zwraca się na najczęstsze męskie nowotwory, w tym na podstępnego i obarczonego wysokim ryzykiem śmiertelności raka prostaty. W nagłośnieniu profilaktyki nowotworów męskich narządów płciowych pomaga kampania społeczna Movember (tzw. wąsopad) zapoczątkowana w 1999 r w Australii, a dziś popularna na niemalże całym świecie. W listopadzie, czyli Międzynarodowym Miesiącu Walki z Męskim Rakiem mężczyźni na znak solidarności zapuszczają wąsy nagłaśniając tym samym konieczność profilaktyki nowotworów prostaty i jąder.

Movember w Salve! Zapraszamy Panów na promocyjne ceny ważnych badań profilaktycznych:

Badanie PSA – 15 zł (zamiast 35 zł);
USG prostaty – 65 zł (zamiast 100 zł);
USG jąder – 65 zł (zamiast 100 zł);
PSA + USG (jąder lub prostaty) – 75 zł (zamiast 135 zł).

Prostata – czym jest i gdzie się znajduje

Prostata (inaczej starcz lub gruczoł krokowy) to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy kształtem przypominający kasztan. Umiejscowiona jest pod pęcherzem moczowym, pomiędzy odbytem a kością łonową i otacza cewkę moczową. Prostata zbudowana jest z gruczołów, przewodów z tkanki łącznej oraz mięśni gładkich. Narząd ten jest częścią męskiego układu płciowego, a jego wydzielina, nadająca spermie charakterystyczny zapach, stanowi nośnik plemników. Rozwój oraz działanie prostaty uzależnione są od testosteronu, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tego gruczołu. Powyżej 30 roku życia prawie u wszystkich mężczyzn prostata zaczyna się powoli rozrastać.

Rozrost prostaty

Najczęstszym problemem związanym z dysfunkcją prostaty jest jej łagodny rozrost (tak zwany BPH – benign prostatic hyperplasia). Jest on charakterystyczny dla mężczyzn po 50. roku życia, a częstotliwość występowania tego schorzenia rośnie wraz z wiekiem. U mężczyzn powyżej 70. roku życia łagodny rozrost prostaty występuję nagminnie. Jest to uciążliwe, przewlekłe schorzenie, które nieleczone może spowodować poważne konsekwencje zdrowotne.

Movember-w-Salve-aktualności.webp [5.44 KB]

Rak prostaty

Rak prostaty jest dużo poważniejszym schorzeniem niż łagodny przerost prostaty. Mówi się, że jest to rak podstępny, bo jego rozwój jest powolny (od pojawienia pierwszych komórek nowotworowych do pierwszych objawów może upłynąć nawet kilkanaście lat). Jest trzecią po nowotworze płuc i jelita grubego przyczyną zgonów z powodu chorób nowotworowych u mężczyzn na świecie. W Polsce większość zachorowań na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego przypada w siódmej i ósmej dekadzie życia (blisko 90% zachorowań występuje po 60. roku życia).

Objawy chorób prostaty

Zwiększenie rozmiarów prostaty może prowadzić do zwężenia światła cewki moczowej, a to z kolei stanowi przeszkodę dla odpływu moczu. W związku tym mogą wystąpić:

osłabienie siły lub przerywanie strumienia moczu,
dłuższy czas wydalania moczu,
uczucie zalegania po załatwieniu się,
nietrzymanie moczu,
częstomocz,
oddawanie moczu w nocy,
gwałtowne parcie na pęcherz,
krwiomocz i zastój moczu w pęcherzu (późne objawy).

Pamiętaj rak prostaty może przez długi czas przebiegać bezobjawowo, dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań diagnostycznych.

Przyczyny raka prostaty

Dokładne przyczyny rozwoju raka gruczołu krokowego nie są znane. Wśród czynników zwiększających ryzyko jego wystąpienia wymienia się:

wiek: zachorowalność rośnie wraz z wiekiem (prawdopodobieństwo wystąpienia raka prostaty między 40. a 59. r. ż. to 1/78, natomiast między 60. a 79. r. ż. aż 1/6).
czynniki genetyczne: pozytywny wynik wywiadu rodzinnego, rasa.
czynniki środowiskowe: dieta bogata w nasycone tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i siedzący tryb życia. Ochronne działanie przypisuje się natomiast diecie zawierającej witaminę E, selen, bogatej w warzywa i owoce ze szczególnym uwzględnieniem: pomidorów (likopen), soi, pestek dyni.

Prewencja i diagnostyka raka prostaty

Niezależnie od tego czy występują objawy, wszyscy mężczyźni powyżej 50. roku życia powinni poddać się diagnostyce prostaty. Użytecznym badaniem w diagnostyce schorzeń prostaty jest ocena gruczołu krokowego palcem przez ścianę odbytnicy (tzw. badanie per rectum). W trakcie badania lekarz może wyczuć gruczoł i dokonać oceny jego stanu (nierówna, guzkowa powierzchnia może wskazywać na konieczność dalszej diagnostyki w kierunku raka).

Inne ważne badania zalecane w diagnostyce schorzeń prostaty:

stężenie PSA w surowicy;
USG prostaty.

Leczenie raka prostaty

Sposób leczenia zdiagnozowanego raka prostaty uzależniony jest od kilku czynników:

wyników badań diagnostycznych,
stopnia zaawansowania,
charakterystyki patomorfologicznej guza,
a także: objawów i dolegliwości odczuwanych przez pacjenta, jego wieku oraz ogólnego stanu zdrowia.

W przypadku nowotworu o niskim ryzyku lekarz może zalecić aktywną obserwację i rozpoczęcie leczenia dopiero po stwierdzeniu progresji choroby. Do najczęstszych sposobów leczenie raka stercza należą:

leczenie chirurgiczne,
radioterapia, czyli leczenie napromienianiem,
terapia hormonalna.

Rak jądra

Zadaniem jąder jest produkcja plemników, czyli męskich komórek rozrodczych oraz wytwarzanie testosteronu – męskiego hormonu płciowego. O ile rak prostaty dotyka głównie mężczyzn po 60 roku życia, to rak jądra jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u młodych mężczyzn. Najwięcej zachorowań, bo aż 70 proc., notuje się między 20. a 39. rokiem życia. Rak jądra jest nowotworem o dobrym rokowaniu pod warunkiem wykrycie guza jądra na wczesnym etapie zaawansowania i zastosowania odpowiedniego leczenia.

Objawy raka jądra

Do typowych objawów raka jadra zalicza się:

niebolesne powiększenie jądra,
uczucie ciężaru w mosznie,
gromadzenie się płynu w mosznie,
dyskomfort w obrębie moszny,
w zaawansowanej postaci choroby pojawić się mogą: dolegliwości bólowe pleców, ból brzucha, krwioplucie, obecny w okolicy nadobojczykowej guz, powiększone węzły chłonne w przestrzeni zaotrzewnowej (widoczne w badaniu USG), powiększenie piersi u mężczyzny (tzw. ginekomastii).

Rak jądra – rozpoznanie i diagnostyka

W przypadku profilaktyki raka jądra ważne jest regularne samobadanie wykonywane np. podczas porannego prysznica. W wielu przypadkach pozwala ono na szybkie rozpoczęcie dokładnej diagnostyki. Zauważanie zmian w trakcie samobadania takich jak: powiększone, nierówne, guzowate, twarde, niebolesne jądro, powinno skłonić do niezwłocznej konsultacji z lekarzem urologiem. Zaniepokoić powinno noś również pojawienie się obrzęku oraz płynu w obrębie moszny, który daje uczucie ciężaru i rozpierania w okolicy jądra. Ważnymi badaniami w diagnostyce raka jadra jest badanie ultrasonograficznej – USG jąder oraz badanie krwi oceniające obecność markerów nowotworowych (np. beta-HCG, LDH, AFP).

Leczenie raka jądra

Wybór leczenia raka jądra zależy od rodzaju nowotworu (nasieniak czy nienasieniak), zaawansowania choroby, rokowań oraz stanu zdrowia ogólnego pacjenta. Stosuje się leczenie chirurgiczne, chemioterapię i radioterapię, często łącząc te metody (leczenie skojarzone).

Powrót

Movember w Salve – z wąsem przeciw nowotworom u mężczyzn