Co to jest pH-metria przełyku?
pH-metria przełyku to badanie, które polega na pomiarze stężenia jonów wodorowych (kwaśności) w dolnej części przełyku za pomocą specjalnej sondy zakładanej przez nos. Dostarcza ono informacji o tym, jak dużo kwasów żołądkowych przedostaje się wstecznie z żołądka do przełyku i jak długo tam pozostają. Ph-metria przełyku wykonywana jest w przypadku podejrzenia choroby refluksowej przełyku. Rejestracja zmian pH pozwala na potwierdzenie lub wykluczenie tej choroby oraz na identyfikację czynników środowiskowych wpływających na zmiany stężenia jonów wodorowych i występowanie dolegliwości.
Jakie są wskazania do badania pH w przełyku?
Wskazania do wykonania pH-metrii przełyku obejmują:
- ustalenie rozpoznania choroby refluksowej przełyku, jej zaawansowania i skuteczności podjętego już leczenia,
- identyfikację przyczyn niewyjaśnionych dolegliwości zamostkowych (ból, pieczenie),
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, przewlekły kaszel i chrypka o niejasnym pochodzeniu – podejrzenie choroby refluksowej pod maską infekcji układu oddechowego,
- kwalifikację do leczenia operacyjnego refluksu żołądkowo-przełykowego.
Jak przebiega pH-metria przełyku?
Lekarz, po miejscowym znieczuleniu błony śluzowej nosa i gardła odpowiednio żelem oraz aerozolem zawierającym lek znieczulający (zwykle lignokainę), zakłada badanemu przez nos cienką sondę z elektrodą mierzącą stężenie jonów wodorowych (pH). Końcówka sondy umieszczana jest zwykle około 5 cm ponad dolnym zwieraczem przełyku, a jej precyzyjną lokalizację umożliwia przeprowadzona wcześniej manometria przełyku. W celu zapobieżenia wypadnięciu sondy w ciągu dnia przykleja się ją pacjentowi plastrem do nosa. Sonda połączona jest z niewielkim zewnętrznym urządzeniem – rejestratorem, który noszony jest na ramieniu lub przy pasku.
Badanie trwa 24 godziny, dzięki czemu możliwa jest kompletna analiza zmian pH przełyku w trakcie codziennych czynności pacjenta. Osoba badana proszona jest o prowadzenie w trakcie pH-metrii specjalnego dzienniczka, w którym zapisuje m.in. godziny i rodzaj spożywanych posiłków, czas trwania i charakter odczuwanych dolegliwości, okresy spoczynku i wysiłku fizycznego. Pacjent podczas 24-godzinnej pH-metrii nie powinien zmieniać codziennych nawyków (rodzaju i pór posiłków, aktywności fizycznej, przyjmowania leków). Po zakończeniu badania dane z rejestratora odczytywane są przez program komputerowy. Następnie lekarz przeprowadza analizę wyników i wyciąga wnioski.
Jak przygotować się do pH-metrii przełyku?
pH-metria przełyku wiąże się z koniecznością odstawienia niektórych leków, które mogą zafałszować wynik badania, zwykle na 2–7 dni przed jego wykonaniem. Należą do nich między innymi: inhibitory pompy protonowej, H2-blokery, substancje zobojętniające kwas żołądkowy, blokery kanałów wapniowych, nitraty i beta-blokery. Wszelkie leki należy odstawiać jedynie za zgodą lekarza kierującego na badanie. W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia wymiotów podczas umieszczania sondy w przełyku zaleca się pozostanie na czczo na 4–6 godzin przed rozpoczęciem badania.