Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy - jak dbać o siebie? To trzeba wiedzieć!

Spis treści:

Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy

18 października to Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy. To okazja, aby zwrócić uwagę na problemy i możliwości radzenia sobie z objawami i następstwami zmian związanych z przekwitaniem. Zwłaszcza w przypadku mężczyzn, u których powszechniej bagatelizuje się problemy związane ze zmianami hormonalnymi następującymi wraz z wiekiem.

Z tej okazji często organizowane są webinary, spotkania z lekarzami i osobami branży medycznej, publiczne wydarzenia, w których udział może wziąć każda zainteresowana tematem osoba. Wszyscy mamy wśród najbliższych osoby przechodzące ten trudny etap w życiu, sami również albo go przechodzimy, albo będziemy przechodzić w przyszłości. Dlatego też świadomość na temat andropauzy i menopauzy jest tak ważna. Pozwoli przygotować się na zachowania i objawy własne oraz swoich najbliższych osób.

Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy to idealna okazja, by zadbać o zdrowie swoje lub bliskich. Warto rozważyć zapisanie się na badania kontrolne — badania krwi, badania obrazowe, badania moczu. Wszystko po to, by wcześnie rozpoznać ewentualne nieprawidłowości zdrowotne, które mogą wiązać się z menopauzą lub andropauzą, a także by rozpoznać te choroby, których ryzyko wzrasta w okresie przekwitania, a które mogą zostać mylnie rozpoznane jako objawy zmian hormonalnych.

Co to jest menopauza?

Menopauza jest nieodwracalną i niemożliwą do uniknięcia konsekwencją naturalnego procesu fizjologicznego u każdej kobiety. W trakcie przekwitania jajniki zmniejszają swój rozmiar i ograniczają wydzielanie hormonów (progesteronu i estrogenów). Przez to ustaje miesiączka i zdolności rozrodcze. Średni wiek Polek, w którym rozpoczyna się menopauza, wynosi około 51 roku życia.

Kobieta w trakcie menopauzy może doświadczać:

• uderzeń gorąca, nadmiernego pocenia się;
• zwiększonej pobudliwości, nerwowości;
• trudności w koncentracji;
• dolegliwości bólowych mięśni i stawów;
• zmian nastroju, płaczliwości, drażliwości, nerwowości;
• problemów ze snem;
• zmęczenia;
• bólów i zawrotów głowy;
• mrowienia kończyn i ciała;
• zaburzeń rytmu serca;
• suchości pochwy, częstszych infekcji intymnych, bolesnego współżycia.

Zmiany hormonalne w tym okresie znacząco zwiększają ryzyko osteoporozy, chorób nowotworowych (zwłaszcza raka piersi), choroby Alzheimera czy depresji.

Co to jest andropauza?

Andropauzę definiuje się różnie — niestety, nie ma optymalnej definicji. Jedna z nich podaje, iż jest to okres w życiu mężczyzny, który rozpoczyna się po 50. roku życia w związku z postępującym niedoborem androgenów, inna zaś opisuje ją jako zespół objawów psychofizycznych i biochemicznych, pojawiający się w procesie starzenia się, uwarunkowany obniżeniem się różnych hormonów, ale głównie androgenów. Pewne jest jednak, że zgodnie z aktualnymi statystykami andropauza jest zjawiskiem dotyczącym około 50% mężczyzn po 55. roku życia.

Charakterystyczne objawy andropauzy to:

• obniżenie nastroju, spadek samopoczucia;
• spadek pewności siebie;
• depresja;
• problemy z pamięcią i koncentracją;
• zmęczenie i osłabienie;
• zmniejszenie masy mięśniowej na rzecz wzrostu masy tłuszczowej;
• nadmierne pocenie się ciała;
• bóle kostno-stawowe;
• spadek libido, zaburzenia erekcji, zmniejszenie objętości ejakulatu.

W rzeczywistości pierwsze objawy andropauzy mogą pojawić się już po 45. roku życia. Główną ich przyczyną jest spadek produkcji testosteronu przez jądra.

Jak dbać o siebie w okresie menopauzy i andropauzy?

Okres menopauzy i andropauzy to czas, w którym wyjątkowo należy zadbać o zdrowie psychiczne (emocjonalne) oraz fizyczne. Przede wszystkim warto kierować się następującymi wskazówkami:

• zdrowa, zbilansowana dieta dostarczająca organizmowi witamin, minerałów, kwasów omega 3, pełnowartościowego białka, antyoksydantów. U kobiet świetnie sprawdza się stosowanie fitoestrogenów (np. soja, ciecierzyca, siemię lniane) łagodzących objawy związane z niedoborem estrogenów;
• suplementacja — zwłaszcza witaminy D i adaptogenów, jednak suplementy należy dobrać do stwierdzonych niedoborów pokarmowych (najlepiej na podstawie badań krwi);
• systematyczna aktywność fizyczna, najlepiej codzienna lub chociaż 4-5 razy w tygodniu. Może to być zarówno wizyta na siłowni, jak i fitness, przejażdżka rowerem, basen czy nawet spacer. Najważniejsze, by zachować sprawność;
• wsparcie psychologiczne — jeśli w okresie menopauzy lub andropauzy doświadczamy problemów natury psychicznej, warto szukać pomocy u specjalisty, który wesprze w tym czasie i pozwoli poradzić sobie z codziennością;
• techniki relaksacyjne stosowane w domu, np. treningi oddechowe czy trening autogenny Schultza;
• ziołolecznictwo — buzdyganek ziemny, żeń-szeń, kozieradka u mężczyzn oraz pluskwica groniasta, koniczyna czerwona, szałwia, szyszki chmielu u kobiet.

Należy też systematycznie się badać. Jeśli chodzi o badania krwi, warto zdecydować się na pakiet gotowych, starannie dobranych badań często udostępniany przez placówki medyczne. W Salve jest to choćby:

• bilans zdrowia mężczyzny 40+,
• bilans zdrowia mężczyzny 50+,
• bilans zdrowia kobiety 40+,
• bilans zdrowia kobiety 50+.

Dodatkowo warto kontrolnie wykonać densytometrię (diagnostyka osteoporozy i osteopenii), badania psychologiczne oraz USG jąder i prostaty w przypadku mężczyzn i mammografię w przypadku kobiet. Dalsze badania dobierane są przez lekarza na postawie występujących objawów i wyników badań poprzednich.

Źródła:

1. Mędraś M., Andropauza i menopauza – dwie strony tego samego problemu, Przegląd Menopauzalny, 4/2002.
2. Walaszek K., Tomala B., Kowalska I., i inni, Andropauza i proces starzenia się a jakość życia mężczyzn po 50. roku życia, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 5, 209–215.