Wrastający paznokieć - jak wygląda, co zrobić i jak leczyć?

Wrastający paznokieć to dolegliwość pojawiająca się zarówno u osób młodych, jak i dojrzałych, powodując ból i dyskomfort o różnym nasileniu. W zależności od zaawansowania może utrudniać lub wręcz uniemożliwiać codzienne funkcjonowanie. Ze względu na powszechność problemu i jego ogromny wpływ na jakość życia, każdy powinien mieć świadomość jego specyfiki i wiedzieć, co na wrastający paznokieć sprawdza się najlepiej. 

Jak wygląda wrastający paznokieć?

Jak wygląda i jak rozpoznać wrastający paznokieć? Wrastający paznokieć jest schorzeniem dotyczącym najczęściej palucha, czyli pierwszego, największego palca w stopie. Boczny brzeg paznokcia uciska lub wbija się w tkanki wału bocznego paznokcia, co wywołuje stan zapalny i dolegliwości bólowe o różnym nasileniu. W konsekwencji przewlekłego ucisku może dojść do przerwania ciągłości skóry, nasilenia stanu zapalnego, rozwoju infekcji i ziarniny. W przebiegu tego problemu u osób dorosłych paznokieć jest z reguły ostro zagięty lub zwinięty, co powoduje ucisk w wale bocznym. Paznokieć wrasta w 3 etapach:

1. Pojawienie się stanu zapalnego w obrębie wału paznokciowego, obrzęku oraz dolegliwości bólowej;
2. Do powyższych objawów dołącza się przerwanie ciągłości skóry, pojawienie się niegojącej rany i powstawanie ziarniny;
3. Do powyższych objawów dołącza treść ropna, która jest skutkiem zakażeń bakteryjnych, stwardnienie wału paznokciowego i wystąpienie ziarniny.

Mówiąc w znacznym uproszczeniu, wrastający paznokieć to inaczej wbicie się go pod skórę, czemu towarzyszy ból, obrzęk, zaczerwienienie, a nawet krwawienie. W przypadku silnie zrogowaciałych paznokci dochodzi do znacznego wysklepiania i zwijania płytki paznokciowej w rurkę, co określa się rurkowatością lub paznokciem wkręcającym się. 

Do jakiego lekarza z wrastającym paznokciem?

Do kogo z wrastającym paznokciem najlepiej się udać? Przy zaobserwowaniu powyższych objawów należy natychmiast zapisać się na wizytę do podologa. To specjalista zajmujący się diagnostyką i leczeniem chorób stóp, w tym także paznokci. Podolog nie jest lekarzem, jednak specjalizuje się w tego typu problemach, dlatego pozostanie pod opieką doświadczonego specjalisty podologii, pozwala efektywnie przywrócić docelowy wygląd i kształt paznokci. 

W skrajnych przypadkach podolog może nie być w stanie poradzić sobie ze schorzeniem, jakim jest wrastający paznokieć. Jaki lekarz wówczas może pomóc? W takich sytuacjach warto skonsultować się z lekarzem specjalizującym się w chirurgii dermatologicznej. Podolog nie ma także uprawnień do wystawiania recept na leki, np. antybiotyki. Jeśli są one konieczne, należy udać się do dermatologa po receptę.

Dlaczego paznokieć wrasta?

Znając już specyfikę samego problemu, warto zastanowić się, dlaczego wrastają paznokcie. Najczęściej diagnozowanym stanem, bez względu na typ wrastania, jest wrastanie dalszej bocznej części paznokcia w wał boczny, czego przyczyną jest zwłaszcza nieprawidłowe jego skracanie. Podstawowe błędy w tym zakresie to:

• zaokrąglanie bocznych brzegów paznokcia;
• wycinanie klinowe bocznych brzegów paznokcia.

Czynnikami ryzyka, które predysponują do wystąpienia wrastania paznokci, są głównie:

• noszenie obuwia ze zwężanymi noskami lub zbyt ciasnego, niedopasowanego do kształtu stopy;
• częste noszenie butów na obcasach;
• zakładanie bardzo obcisłych skarpet i rajstop;
• nadmierna potliwość stóp;
• cukrzyca.

Najpoważniejszym czynnikiem ryzyka jest jednak przewlekły lub często powtarzający się ucisk na paznokieć. Dokładne przyczyny nie zostały jednak poznane. Część specjalistów twierdzi, że do wystąpienia choroby dochodzi nie tyle z powodu samego paznokcia, o ile poprzez nadmiar tkanek miękkich otaczających płytkę, inni zaś uważają, że wskutek nieprawidłowego ukształtowania paliczka płytka paznokciowa uwypukla się ku górze i zagina ku dołowi. Wymienia się też wrodzone wady ukształtowania paznokci i wału paznokciowego oraz czynniki genetyczne.

Wrastający paznokieć - jak leczyć?

Wszystkie kroki terapeutyczne ustalane są przez podologa po dokładnym obejrzeniu paznokcia oraz po przeprowadzeniu z pacjentem szczegółowego wywiadu medycznego. Najczęściej stosowane metody to:

• taśmowanie - naklejanie dwóch pasków taśmy na paznokieć i skórę wokół niego, celem odciągnięcia bocznej części wału paznokciowego na zewnątrz;
• tamponada - umieszczenie opatrunku z włókniny nasączonego środkiem dezynfekcyjnym pomiędzy wał paznokciowy a wrastającą płytkę;
• rurkowanie - zabezpieczenie wzdłużnej części wrastającego paznokcia sterylną rurką ochronną, której celem jest odbarczenie wału paznokciowego;
• klamrowanie - zakładanie klamer z tworzywa sztucznego lub metalowych na brzegi paznokcia, które obniżają jego wysklepienie, a tym samym także ryzyko dalszego wrastania.

Do metod chirurgicznych zalicza się natomiast usuwanie wału paznokciowego i/lub części bądź całości płytki paznokciowej. Metody te stosowane są jednak najczęściej jako ostateczność. Wcześniej zaleca się techniki podologiczne, które w większości przypadków zapewniają oczekiwane efekty. 

Jeśli u pacjenta występuje zaawansowany lub powikłany wrastający paznokieć, jak wyciąć go w sposób bezpieczny? Nie zaleca się wykonywania tej czynności samodzielnie w domu, ponieważ może dojść do poważnej infekcji lub pogorszenia kondycji płytki. Jeśli jednak wizyta u specjalisty jest już zarezerwowana, a czynność ma na celu zmniejszenie bardzo silnego bólu uniemożliwiającego chodzenie, można delikatnie przyciąć płytkę po wcześniejszym długim wymoczeniu stóp w wodzie z solą, dzięki czemu będzie ona miękka i bardziej podatna. 

Jak poradzić sobie z wrastającymi paznokciami samodzielnie?

Jeśli pojawi się już wrastający paznokieć, co zrobić, aby samodzielnie ulżyć sobie w bólu? Na samym początku należy zaznaczyć, że nie jest możliwe całkowite pozbycie się problemu bez pomocy podologa. Domowe metody mogą okazać się przydatne, gdy oczekujemy na wizytę u specjalisty i chcemy w tym czasie złagodzić dyskomfort czy dolegliwości bólowe. Najskuteczniejszym sposobem jest moczenie stóp w ciepłej wodzie z dodatkiem soli, ziół lub olejków antybakteryjnych. Czynność można wykonywać nawet codziennie.

Należy również unikać samodzielnego, znacznego skracania wrastającej płytki paznokciowej. Jeśli już konieczne jest jej przycięcie, nie wolno zaokrąglać brzegów czy naruszać podrażnionej skóry wokół niej. W domu najlepiej chodzić boso, zaś na wyjścia poza domem zaleca się zakładanie wygodnego, płaskiego obuwia bez zwężanych czubków. Jeśli ból, obrzęk i stan zapalny są znaczne, można przyłożyć do palca chłodny okład.