Wypadanie włosów — przyczyny oraz leczenie

Wypadanie włosów to naturalne zjawisko występujące u każdego człowieka. Nie powinno stanowić powodu do zmartwień, jeśli liczba wypadających włosów nie przekracza 50-100. Jeśli jednak jest większa, na szczotce po każdym czesaniu pozostaje kłąb włosów, a te na głowie znacznie się przerzedzają, mówi się o nadmiernym wypadaniu włosów i łysieniu. To problem, który warto skonsultować np. z dermatologiem i trychologiem.

Na czym polega wypadanie włosów?

Włosy na głowie każdego człowieka wyrastają z mieszków włosowych, jednak ich wzrost nie trwa w nieskończoność, lecz składa się z 3 faz: 

• anagen — faza wzrostu, której czas trwania jest indywidualny i mocno zróżnicowany. Może wynosić od 3 nawet do 7 lat. U zdrowych osób około 85-90% włosów znajduje się w fazie anagenu;
• katagen — faza przejściowa, w której włos już nie rośnie, ale jeszcze nie wypada. Trwa zaledwie 2 tygodnie. W odpowiednim momencie korzeń włosa odrywa się od brodawki, a mieszek cofa się z powierzchni skóry. Około 1-2% włosów znajduje się właśnie w tej fazie;
• telogen — okres spoczynku mieszka włosowego, co trwa do 4 miesięcy i obejmuje około 10% wszystkich włosów. Kończy się wypadnięciem ich.

O nadmiernym wypadaniu włosów mówi się wówczas, gdy w fazie telogenu znajduje się większa liczba włosów, niż powinno to mieć miejsce w warunkach fizjologicznych. 

Wypadanie włosów — przyczyny

Istnieje wiele możliwych przyczyn wypadania włosów, dlatego określenie ich u danego pacjenta wcale nie jest prostym zadaniem. Wymaga szeregu testów i badań. Największym zagrożeniem dla gęstości i żywotności włosów są jednak:

• zaburzenia gospodarki hormonalnej — za niemal 90% przypadków nadmiernego wypadania włosów u mężczyzn i kobiet odpowiadają hormony, które wywołują tzw. łysienie androgenowe, choć czynnikiem ryzyka mogą być również choroby przewlekłe takie jak choroba Hashimoto czy cukrzyca;
• silny stres;
• choroby zakaźne i gorączkowe — np. kiła, dur brzuszny i plamisty, gruźlica, zapalenie płuc, liszaj płaski, toczeń rumieniowaty, sarkoidoza, zespół policystycznych jajników, anemia i wiele innych;
• radioterapia, chemioterapia, choroba nowotworowa;
• przyjmowanie niektórych leków — np. przeciwzakrzepowych (heparyna, kumaryna), przeciwdrgawkowych, beta-blokerów, immunosupresyjnych;
• niezdrowa dieta lub schorzenia przyczyniające się do niedoborów składników pokarmowych, zwłaszcza cynku, krzemu, białka, witamin z grupy B, żelaza;
• nadmierne spożycie witaminy A, np. wskutek nieodpowiedniej suplementacji;
• zatrucia metalami ciężkimi;
• niewłaściwa pielęgnacja włosów — zwłaszcza agresywne i częste zabiegi fryzjerskie, ciasne upięcia, stosowanie źle dobranych kosmetyków;
• choroby skóry głowy — np. łuszczycowe zapalenie skóry, łojotokowe zapalenie skóry, łupież, grzybica skóry głowy.

Nadmierne wypadanie włosów często obserwuje się u kobiet po porodzie, co wiąże się ze wspomnianą wcześniej gospodarką hormonalną. Podczas ciąży dochodziło do produkcji dużych ilości estrogenów, które przyczyniały się do zagęszczania i szybszego wzrostu włosów. Około 3 miesiące po porodzie poziom estrogenów zaczyna gwałtownie spadać, czego konsekwencją jest właśnie nagłe, nadmierne wypadanie włosów.

Nadmierne wypadanie włosów — diagnostyka

Przy nadmiernym i wyraźnie zaznaczonym wypadaniu włosów (włosy pozostają na szczotce po czesaniu się, na dłoniach podczas mycia włosów, linia czoła znacznie się podnosi, pojawiają się przerzedzenia w obrębie głowy i widoczne obszary skóry) należy jak najszybciej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zleci badania laboratoryjne oceniające stan zdrowia. Sprawdza się przede wszystkim następujące parametry:

• hormony tarczycy (fT4, TSH);
• DHEA;
• testosteron;
• kortyzol;
• LH i FSH;
• estradiol;
• morfologię krwi;
• poziom wybranych witamin i minerałów.

Znaczne odchylenia od normy mogą wskazać możliwą przyczynę łysienia, co ma ogromne znaczenie w procesie planowania leczenia. Z wynikami warto udać się do trychologa, który wykona trichoskopię. To innowacyjna metoda obrazowania skóry głowy i cebulek włosów, umożliwiająca ich oglądanie w znacznym powiększeniu i rozpoznanie licznych schorzeń włosów i skóry głowy. Może również sprawdzić, ile włosów znajduje się w fazie telogenu. 

Wypadanie włosów — leczenie

Jeśli wypadanie włosów wiąże się z chorobą przewlekłą, należy dążyć do jej ustabilizowania. Natomiast jeśli z chorobą ostrą, istnieje możliwość całkowitego jej wyleczenia. Podstawą jest zatem terapia przyczynowa pacjenta. Dodatkowo warto skorzystać z szerokiego pakietu zabiegów kosmetologicznych i trychologicznych, takich jak:

• mezoterapia igłowa — ostrzykiwanie skóry głowy preparatami witaminowymi, które pobudzają wzrost nowych włosów i odżywiają skórę;
• laseroterapia — poprzez naświetlanie wiązką lasera pobudza się odżywienie i dotlenienie mieszków włosowych;
• darsonwalizacja – podczas czesania włosów specjalną elektrodą w postaci grzebienia przekazuje do skóry głowy elektryczne impulsy, które ją stymulują;
• zabiegi z osoczem bogatopłytkowym (PRP) - wzmacnia włosy i stymuluje porost nowych. Najczęściej iniekcje odbywają się w trakcie mezoterapii. 

Jednocześnie ogromne znaczenie ma unikanie stresu lub przyswojenie umiejętności radzenia sobie z nim (nawet we współpracy z psychoterapeutą, jeśli jest to konieczne), a także zdrowa, zbilansowana dieta uzupełniona suplementacją. Trycholog pomoże dobrać kosmetyki (szampony, wcierki do skóry głowy, odżywki) indywidualnie do rodzaju łysienia i potrzeb. 

Domowe metody na nadmierne wypadanie włosów

W warunkach domowych warto wykonywać systematyczne masaże skóry głowy (palcami lub specjalnym masażerem), najlepiej wykorzystując podczas tego wcierki stymulujące porost włosów lub olejki do skóry głowy. Dodatkowo dobre efekty mogą dać płukanki włosów i polewania skóry głowy naparem z pokrzywy i/lub skrzypu polnego. Właściwe nawyki dotyczące pielęgnacji włosów to przede wszystkim:

• unikanie drapania skóry głowy, np. podczas mycia włosów;
• stosowanie wyłącznie sprawdzonych i naturalnych kosmetyków (chyba że dermatolog zaleci specjalne szampony lecznicze w walce z chorobami skóry głowy);
• unikanie wykonywania ciasnych upięć, kucyków i innych fryzur;
• zmniejszenie częstotliwości farbowania włosów lub zmiana farby (dobrze sprawdza się np. henna);
• zmiana szczotki na taką, która nie szarpie i nie wyrywa włosów podczas ich czesania.

Cały pakiet zaleceń z pewnością zostanie przekazany przez lekarza lub trychologa.