Cięcie cesarskie jest jednym ze sposobów rozwiązania ciąży, wykorzystywanych najczęściej w sytuacjach, gdy poród siłami natury nie jest możliwy. Konsekwencją takich działań jest oczywiście głęboka blizna, której nieprawidłowe gojenie się generuje zrosty dające wiele dolegliwości w późniejszym czasie. Co można z tym robić?
Blizna po cesarskim cięciu - co warto wiedzieć?
Cięcie cesarskie jest poważną operacją polegającą na przecięciu wielu warstw powłok brzusznych, przedostaniu się do macicy i uwolnieniu dziecka. Tkanki następnie zszywa się i pozostawia do wygojenia. Jeszcze do niedawna nikt nie interesował się blizną po jej zagojeniu, a ewentualne dolegliwości pojawiające się w późniejszym czasie nie były w ogóle z nią kojarzone. W dzisiejszych czasach rośnie jednak świadomość pacjentek na temat własnego ciała i zdrowia, co przekłada się m.in. na prężny rozwój fizjoterapii uroginekologicznej. Właśnie do takiego specjalisty warto udać się z blizną po cięciu cesarskim.
Korzystny zewnętrzny wygląd blizny po cięciu cesarskim nie jest równoznaczny z brakiem zrostów pooperacyjnych, które stanowią bardzo częste następstwo tego zabiegu. Ryzyko ich wystąpienia wzrasta z każdą kolejną ciążą zakończoną w ten sposób. Blizna po cesarskim cięciu - bez względu na swój wygląd - może dawać dolegliwości takie jak:
- bolesne miesiączki;
- bolesne współżycie;
- bóle brzucha i podbrzusza;
- częstomocz;
- zaburzenia trawienia, zwłaszcza z tendencją do zaparć;
- bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa;
- trudności z oddychaniem, pogorszenie pracy przepony;
- bóle spojenia łonowego i kości guzicznej.
Dodatkowo w bliźnie może stworzyć się ognisko endometriozy, co wcale nie jest zjawiskiem rzadkim. Ryzyko tych powikłań znacznie spada, gdy praca z blizną zostanie wprowadzona świadomie i jak najwcześniej. To, jak pielęgnować bliznę po cesarskim cięciu, powinna wiedzieć każda kobieta jeszcze na etapie ciąży. Taką edukację przeprowadza fizjoterapeuta uroginekologiczny.
Czynniki wpływające na wygląd blizny
Uważa się, że okres 2 lat jest czasem, w którym możliwy jest jeszcze największy remodeling blizny. Później jest to również możliwe, ale w znacznie ograniczonym zakresie. To, co w największym stopniu wpływa na wygląd blizny pooperacyjnej, może być modyfikowane przez kobietę, dlatego warto znać te czynniki. Jest to przede wszystkim praca z blizną - mobilizacja, stosowanie suchego szczotkowania, masaże na bazie naturalnych olejków roślinnych, a w późniejszym czasie odpowiednio dobrane ćwiczenia rozciągające.
Tym, czego nie zmienimy, jest czas. Blizna zmienia swój wygląd w kolejnych tygodniach, miesiącach i latach. Początkowo jest różowa i wypukła, wraz z upływem czasu staje się bledsza i płytsza. Jeśli proces jej gojenia przebiega prawidłowo, powinna nie wystawać znacznie poza poziom skóry, kolorystycznie pozostając blada.
Domowe sposoby na redukcję blizn po cesarskim cięciu
W warunkach domowych postępowanie dobiera się w zależności od etapu gojenia blizny. Przez pierwsze dni po porodzie nie należy bezpośrednio dotykać rany, ponieważ znajduje się ona w fazie gojenia i jest podatna na infekcje. Aby wesprzeć jej ukrwienie i przyspieszyć gojenie, warto jednak dotykać skóry wokół niej, np. delikatnie ją głaskając. Gdy rana zostanie całkowicie zasklepiona i zagojona, a ryzyko jej rozejścia się minie, można przystąpić do mobilizacji, której wcześniej uczy fizjoterapeuta.
Mobilizacja blizny po cesarskim cięciu powinna trwać około 5-10 minut, a wykonuje się ją około 2-3 razy w ciągu dnia. Do 8. tygodnia po porodzie stosuje się techniki bezpośredniej pracy z blizną, są one jednak wciąż delikatne. Obejmują różnego rodzaju oklepywanie, głaskanie, unoszenie i rozcieranie blizny. Poza pracą własną z blizną zaleca się 1 raz w tygodniu udać się do fizjoterapeuty, aby specjalista dłużej popracował z tkanką, korzystając także z innych form leczenia takich jak suche igłowanie czy kinesiotaping.
Intensywne, głębokie formy pracy bezpośredniej z blizną wdraża się dopiero po 3. miesiącu od porodu. Obejmują one m.in. zaawansowane unoszenie blizny, przełamywanie jej, rozcieranie, rozciąganie i ugniatanie, stosując znacznie silniejszy nacisk, niż wcześniej. W warunkach domowych warto dodatkowo stosować na zagojonej bliźnie suche szczotkowanie. Zwłaszcza jeśli pojawiają się lekkie zaburzenia czucia.
Kiedy warto skorzystać z pomocy specjalistów? Przegląd zabiegów medycznych
W skrajnych przypadkach pojawia się konieczność zabiegu. Usunięcie blizny po cesarskim cięciu najczęściej przebiega z wykorzystaniem lasera frakcyjnego. Wskutek kontrolowanych mikrouszkodzeń skóry, które stymulują proces odbudowy tkanek i regenerację, stara tkanka zostaje zastąpiona zdrową i nową. Można też zdecydować się na chirurgiczne wycięcie blizny i ponowne zszycie tkanek, co praktykuje się zwłaszcza wtedy, gdy w jej obrębie pojawiają się silne, niereagujące na leczenie zachowawcze zrosty lub ogniska endometriozy.
Jak dbać o bliznę po cesarskim cięciu? Porady i wskazówki
Metody i działania pielęgnacji blizny po cięciu cesarskim można przedstawić w uproszczeniu następująco:
- systematyczna mobilizacja blizny, która powinna odbywać się codziennie przez okres kilku miesięcy, a później kilka razy w tygodniu aż do 2 lat po operacji;
- masowanie zagojonej już blizny naturalnym olejkiem, np. olejkiem makadamia;
- suche szczotkowanie skóry brzucha, aby ukrwić bliznę i zwiększyć czucie w jej okolicy;
- suplementacja kolagenu i kwasu hialuronowego, co ma spory wpływ na tworzenie blizny i procesy gojenia, a także na ogólny wygląd skóry;
- zdrowa i zbilansowana dieta, bogata w antyoksydanty, minerały i witaminy;
- układanie dłoni na bliźnie i delikatne przytrzymywanie jej w pierwszych dniach i tygodniach po operacji w momencie kaszlenia, kichania czy silnego śmiania się;
- przeciwdziałanie zaparciom poprzez aktywność fizyczną, picie co najmniej 1,5 l wody dziennie i stosowanie lekkostrawnej diety, co zmniejsza ciśnienie w jamie brzusznej;
- przeciwdziałanie kaszlowi, który zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, np. unikając przebywania w zakurzonych miejscach.
Chcąc uzyskać pełen instruktaż postępowania oraz otrzymać indywidualnie dobrany zestaw ćwiczeń, należy udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego.
Blizna po cesarskim cięciu a samopoczucie - jak zaakceptować zmiany w swoim ciele?
Obecność blizny po cesarce jest przez wiele kobiet nieakceptowana, ponieważ zmienia ogólne postrzeganie sylwetki. Należy jednak pamiętać, że to nieodłączna część przyjścia dziecka na świat drogą operacyjną, a każdy poród, bez względu na rodzaj, zmienia kobiece ciało. Akceptacja jest niezwykle ważna, aby ponownie czuć kobiecość, zmysłowość i pewność siebie. Coraz częściej rekomenduje się poporodowe wizyty u psychoterapeuty, także celem przeciwdziałania tzw. depresji poporodowej.
Powyższe metody pracy z blizną mogą znacznie zmniejszyć jej widoczność. Prawidłowo zagojona, bez zrostów i powikłań, stanie się jaśniejsza i bardziej elastyczna. Często nie sposób zauważyć jej nawet podczas noszenia bikini na plaży. Dlatego opisane działania mogą pomóc w akceptacji własnego ciała, wpływając bezpośrednio na kondycję i wygląd blizny.