Izotretynoina to organiczny związek chemiczny zaliczany do grona retinoidów, wykorzystywany we współczesnej dermatologii do leczenia różnych odmian trądziku. Znaleźć ją można m.in. w popularnym leku o nazwie Izotek. Lek ten jest dostępny wyłącznie na receptę, którą wystawić może lekarz dermatolog. Co warto wiedzieć o takiej kuracji? Oto najważniejsze informacje.
Spis treści:
Izotek i izotretynoina – co warto wiedzieć przed rozpoczęciem kuracji?
Izotretynoina jest związkiem chemicznym stosowanym w leczeniu różnych odmian trądziku, w tym trądziku ropowiczego, skupionego, torbielowatego, łojotokowego. To retinoid, czyli pochodna witaminy A. Hamuje aktywność gruczołów łojowych, wpływając na zmniejszenie ich wielkości, jednocześnie hamując namnażanie się bakterii nasilających objawy trądziku. To substancja o działaniu przeciwzapalnym. Dodaje się ją do popularnego leku o nazwie Izotek, dostępnego wyłącznie na receptę.
Izotek ma bardzo silne działanie, dlatego nie należy samodzielnie zwiększać dawkowania czy przedłużać kuracji. Lek dostępny jest w formie miękkich kapsułek do połykania, izotretynoinę dostarcza się więc do organizmu drogą pokarmową. Kapsułki najlepiej przyjmować wraz z posiłkiem, dostosowując dawkę przede wszystkim do masy ciała.
Dlaczego badania kontrolne są kluczowe podczas leczenia Izotekiem?
Jeśli pacjent przyjmuje Izotek, badania kontrolne powinny być wykonywane systematycznie. Wszystko przez to, że lek ten działa silnie i może wiązać się z występowaniem działań niepożądanych. Podstawowe badania kontrolne przy kuracji Izotekiem są następujące:
- pełna morfologia krwi;
- próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP);
- panel lipidowy (cholesterol, trójglicerydy);
- OB (odczyn Biernackiego);
- badanie moczu;
- kreatynina;
- kinaza kreatynowa.
Badania te wykonuje się co kilka miesięcy, zgodnie z zaleceniami lekarza dermatologa. Wszystko przez to, że izotretynoina może kumulować się w wątrobie i oddziaływać na inne narządy wewnętrzne. Mimo wszystko nierzadko jej stosowanie jest niezwykle skuteczne w leczeniu trądziku, w związku z czym pożądane działania przewyższają ewentualne skutki uboczne, które mogą się pojawić. Badania kontrolne są niezbędne m.in. z tego względu, że omawiany lek metabolizowany jest w wątrobie.
Jakie badania należy wykonać przed rozpoczęciem kuracji izotretynoiną?
Badania kontrolne przy Izoteku są niezbędne w całym okresie kuracji, jednak nie należy zapominać o znaczeniu diagnostyki jeszcze przed jej rozpoczęciem. Tak naprawdę jest ona taka sama, jak przy systematycznej kontroli - obejmuje identyczny zestaw badań, z czego najistotniejsze są: morfologia krwi, próby wątrobowe oraz panel lipidowy. Mimo tego nie warto rezygnować z żadnego parametru, ponieważ późniejsze badania będą bardziej wiarygodne - ukażą zmiany następujące w organizmie człowieka w sposób w pełni kompleksowy.
Regularne monitorowanie zdrowia - jak dbać o bezpieczeństwo podczas leczenia Izotekiem?
Kuracja Izotekiem z reguły trwa od 16 do 24 tygodni. U większości pacjentów konieczne jest zastosowanie wyłącznie jednego cyklu leczenia. W tym czasie należy kilkukrotnie wykonać badania kontrolne, a o ich częstotliwości decyduje lekarz. W kontekście dbania o zdrowie w trakcie kuracji Izotekiem należy pamiętać również o tym, aby:
- ograniczać skrajnie intensywne wysiłki fizyczne i treningi, ponieważ lek może nasilać bóle mięśniowo-stawowe;
- systematycznie stosować krople nawilżające do oczu, ponieważ lek może nasilać wysychanie oka i zwiększać ryzyko pieczenia oczu;
- dbać o zdrową, zbilansowaną dietę ubogą w tłuszcze nasycone, ponieważ lek może przyczyniać się do zwiększania poziomu lipidów w organizmie;
- unikać opalania się i korzystania z solarium, ponieważ skóra w trakcie leczenia staje się bardziej wrażliwa na działanie promieni UV.
Stosowanie leku u młodzieży powyżej 12. roku życia jest możliwe wyłącznie po okresie dojrzewania. Dlatego w przypadku młodzieży to lekarz podejmuje decyzję o stosowaniu wybranych leków i ich dawkowaniu - należy bezwzględnie tego przestrzegać.
Przeciwwskazania do leczenia Izotekiem
Izotek jest bardzo silnym lekiem, dlatego w pierwszej kolejności przed rozpoczęciem kuracji należy wykluczyć wszelkie przeciwwskazania do tego. Są nimi przede wszystkim:
- ciąża i okres karmienia piersią;
- przyjmowanie innych preparatów zawierających w składzie witaminę A;
- hiperwitaminoza witaminy A;
- spożywanie alkoholu;
- wysoki poziom parametrów lipidowych;
- przyjmowanie niektórych leków, w szczególności antybiotyków z grupy tetracyklin;
- alergia na orzeszki ziemne lub soję (substancja lecznicza Izoteku może podobnie wpływać na organizm alergika, co wymienione alergeny);
- niewydolność wątroby.
Tak naprawdę badania przed rozpoczęciem kuracji wykonuje się nie tylko po to, aby w późniejszym czasie mieć punkt odniesienia do badań kontrolnych i świadomie monitorować zmiany zachodzące w ustroju, ale również po to, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania do rozpoczęcia leczenia.
Najczęstsze skutki uboczne Izoteku - co wykryją badania kontrolne?
Badania przy Izoteku pomogą stwierdzić, czy wskutek przyjmowania tego leku w organizmie nie zachodzą żadne niepokojące zmiany. Do grona bardzo częstych skutków ubocznych, występujących z częstotliwością 1 na 10 pacjentów, zalicza się:
- suchość skóry i warg, w tym spierzchnięcie warg i wysypka;
- zaczerwienienie skóry w obrębie twarzy;
- bóle pleców, mięśni, stawów, zwłaszcza u młodzieży;
- częste zapalenie spojówek, suchość oczu, podrażnienie oczu;
- zmiany w zakresie krzepnięcia krwi;
- niedokrwistość i związane z nią objawy takie jak zawroty głowy, osłabienie czy bladość skóry;
- bóle głowy;
- spadek ogólnej odporności organizmu;
- reakcje alergiczne.
W przebiegu kuracji Izotekiem może dojść do wzrostu stężenia lipidów w organizmie oraz do zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych. To przede wszystkim te zmiany wykrywają wykonywane badania kontrolne. Jeśli rzeczywiście potwierdzą się one, lekarz decyduje o zmniejszeniu dawki leku, a w skrajnych przypadkach do zakończenia kuracji.
O czym pamiętać podczas terapii izotretynoiną? Praktyczne wskazówki dla pacjentów
Podczas kuracji izotretynoiną należy dodatkowo pamiętać o:
- unikaniu wykonywania bardzo drażniących czy intensywnych zabiegów kosmetycznych, jako że skóra zwiększa swoją wrażliwość;
- rezygnacji z ewentualnej suplementacji witaminą A przez cały okres kuracji;
- poinformowaniu lekarza w momencie planowania ciąży;
- stosowaniu antykoncepcji przez cały okres kuracji, ponieważ lek może uszkadzać płód - także jeśli jest stosowany przez mężczyznę;
- kontroli zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych, ponieważ Izotek może pogarszać widzenie i wywoływać zawroty głowy;
- codziennie przyjmować zaleconą przez dermatologa dawkę leku, nawet jeśli jest ona inna niż na opakowaniu.
Na wizycie dermatologicznej lekarz wyjaśni wszelkie wątpliwości w związku z przyjmowaniem leku. Dobrym pomysłem jest więc zadawanie wszystkich pytań, które nasuwają się na myśl.