Blue Monday – Jak zadbać o zdrowie psychiczne w najbardziej depresyjny dzień roku?

Spis treści:

Co to jest Blue Monday?

Blue Monday to dzień uznawany za najbardziej depresyjny w roku, podczas którego największy odsetek populacji na całym świecie zmaga się z wahaniami nastroju, przemęczeniem, brakiem motywacji i energii do działania oraz pozostałymi objawami, które bardzo często występują w przebiegu depresji. Co roku przypada na trzeci poniedziałek stycznia, zatem w tym roku będzie to 20 stycznia 2025.

Pojęcie Blue Monday wprowadził Cliff Arnall (brytyjski psycholog) w 2005 roku. Zajęło mu sporo czasy, aby wyznaczyć właśnie ten dzień, a posłużył się w tym celu stworzonymi przez siebie wzorami matematycznymi oraz czynnikami zewnętrznymi. Pod uwagę brał m.in.:

• czas trwania dnia (długość jego trwania od wschodu słońca do zachodu słońca);
• poziom nasłonecznienia;
• świadomość niedotrzymywania przez ludzi postanowień i założeń noworocznych;
• czynniki ekonomiczne, w tym czas, który minął od Bożego Narodzenia (a więc pojawienie się konieczności spłaty zobowiązań finansowych, które wzięto na rzecz kupna świątecznych prezentów).

Stworzony przez niego wzór obejmuje też składowe związane z miesięcznym wynagrodzeniem (od tego odejmował istniejące w życiu danego człowieka długi), poziom motywacji oraz poczucie konieczności podjęcia działań.

Blue Monday od lat uznawany jest za najbardziej depresyjny dzień w roku również w związku z obserwacjami. Wiele osób potwierdza to założenie, patrząc na odczucia, emocje i zachowania własne oraz bliskich. Właśnie dlatego warto odpowiednio się do niego przygotować.

Objawy w Blue Monday

Charakterystycznymi objawami, które mogą pojawić się u człowieka w trzeci poniedziałek stycznia, są:

• brak energii;
• poczucie smutku, braku satysfakcji z życia;
• zmęczenie;
• przygnębienie;
• osłabienie;
• senność lub wręcz odwrotnie, bezsenność;
• brak motywacji do podejmowania jakichkolwiek działań;
• brak ochoty na aktywność fizyczną;
• wyraźny spadek nastroju;
• wahania nastroju;
• depresyjna melancholia;
• utrata apetytu;
• niezdolność do odczuwania radości lub satysfakcji.

Są to objawy typowe również dla depresji - właśnie dlatego mówi się o Blue Monday jako o najbardziej depresyjnym dniu w roku. W przypadku osób, które już wcześniej zmagały się z depresją, zaobserwować można wystąpienie nawrotu choroby lub nasilenie trwających już objawów.

Jak zadbać o zdrowie psychiczne w Blue Monday?

Aby zadbać o własne zdrowie psychiczne podczas Blue Monday, warto modyfikować i korygować czynniki, na które mamy realny wpływ. Są to więc wszelkie kwestie związane z naszym zachowaniem. Najlepiej przygotowywać się do tego dnia już wcześniej, jeszcze w listopadzie i grudniu, poprzez:

• utrzymywanie zdrowej, zbilansowanej diety, która będzie bazować na naturalnych i pełnowartościowych produktach spożywczych, a wykluczy lub ograniczy do minimum słodycze, fast-foody, żywność wysokoprzetworzoną;
• suplementację wzmacniającą odporność i dodającą energii, np. kwasami tłuszczowymi Omega 3, koenzymem Q10, witaminą C;
• systematyczną aktywność fizyczną, najlepiej na świeżym powietrzu;
• unikanie brania pożyczek, jeśli nie jest to konieczne, kupno tańszych prezentów lub ustalenie z bliskimi, że w tym roku wręczamy sobie jedynie drobnostki;
• branie zobowiązań finansowych wyłącznie wtedy, gdy mamy gwarancję, że będziemy w stanie spłacić je w ustalonym odgórnie terminie;
• oszczędzanie pieniędzy, aby nie było konieczności brania kredytów;
• unikanie stresu;
• wysypianie się;
• picie co najmniej 1,5 l wody dziennie;
• kontakt ze zwierzętami, które same w sobie działają często silnie antydepresyjnie;
• dbanie o relacje z bliskimi;
• rozwijanie hobby, a jeśli jeszcze go nie mamy, odnalezienie go metodą prób i błędów;
• częstsze wychodzenie na zewnątrz, kontakt z przyrodą, nawet przy niesprzyjającej pogodzie;
• dbanie o zdrowie - uregulowanie wszelkich chorób przewlekłych, badania kontrolne.

Jednocześnie osoby predysponowane do objawów typowych dla Blue Monday bądź zmagające się z osobistymi problemami, które je przytłaczają, już wcześniej mogą skonsultować się z psychologiem lub psychoterapeutą, aby w styczniu pozostawać pod opieką specjalisty. Taka współpraca ma wyjątkowo wiele korzyści. Jeśli zaobserwujemy je we własnym życiu, z dużym prawdopodobieństwem zdecydujemy się na dłuższą współpracę ze specjalistą, aby tym samym nauczyć się sprawowania kontroli nad własnym życiem i emocjami.

Osoby predysponowane do silnego przeżywania Blue Monday

Tak naprawdę zimowa chandra może złapać każdego człowieka, bez względu na płeć, wiek, poziom aktywności zawodowej czy tryb życia. Jednak istnieją grupy osób, które szczególnie silnie mogą przeżywać ten czas. Są to tzw. osoby predysponowane, czyli przede wszystkim:

• osoby w trudnej sytuacji materialnej;
• osoby, które wcześniej źle przechodziły Blue Monday i odczuwały silne przygnębienie w tym dniu;
• osoby, które aktualnie lub wcześniej zmagały się z depresją bądź jakimikolwiek innymi chorobami psychicznymi (w tym również z nałogami czy zaburzeniami odżywiania);
• osoby samotne, bez przyjaciół czy rodziny;
• seniorzy;
• osoby owdowiałe lub rozwiedzione;
• osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi, niekoniecznie natury psychicznej i emocjonalnej.

Takie grupy osób w szczególności powinny rozważyć kontakt z psychologiem. Nie tylko w okolicach stycznia, aby przygotować się do Blue Monday, ale również całorocznie, aby uporać się z własnymi problemami i traumami. Przełoży się to pozytywnie na jakość całego dalszego życia, nierzadko zupełnie je odmieniając. Należy bowiem pamiętać, że jakość życia zależy w dużej mierze od podejścia, własnych emocji i sposobu myślenia, a wszystko to można dowolnie modyfikować. Zwłaszcza jeśli jednocześnie można liczyć w tym na pomoc specjalisty.