Co warto wiedzieć przed i po plastyce spojówki - praktyczny poradnik dla pacjenta

Spis treści:

Na czym polega plastyka spojówki?

Plastyka worków spojówkowych może być kluczowym zabiegiem służącym odmłodzeniu twarzy. Usunięcie wiotkiej, zwisającej skóry powiek, nadmiaru tłuszczu oczodołowego, niekiedy połączone z korekcją mięśni powiek, mogą w spektakularny sposób przyczynić się do uzyskania młodszego, promiennego wyglądu twarzy. Jednak zabieg ten najczęściej wykonuje się ze wskazań medycznych — ma na celu wówczas poprawę jakości widzenia.

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i polega na usunięciu nadmiaru tkanek miękkich z okolicy spojówki i powiek oka. Zwłaszcza gdy opadają i tym samym ograniczają pole widzenia. Jednocześnie lekarz może podjąć decyzję o poprawie napięcia powiek, szczególnie dolnych, które mogą się wywijać (ektropion) lub zawijać (entropion). Uzupełnieniem działań chirurgicznych (np. po przebytych urazach czy nowotworach) może być rekonstrukcja powiek. Z reguły cały zabieg trwa 1-1,5 godziny.

Kiedy lekarz może zalecić wykonanie plastyki spojówki?

Wykonanie omawianego zabiegu ze wskazań medycznych może mieć miejsce przy następujących problemach zdrowotnych:

• cysty, blizny, przerosty spojówki;
• oparzenia, urazy spojówki wymagające jej rekonstrukcji;
• przewlekłe stany zapalne zaburzające naturalne nawilżenie i ochronę oka;
• ograniczenie pola widzenia;
• opadanie powiek;
• zmiany zanikowe mięśnia dźwigacza powieki górnej, które prowadzą do opadnięcia powieki;
• podwinięcie i odwinięcie powieki.

Plastyka spojówki z reguły jest wykonywana wówczas, gdy mamy do czynienia ze zwiotczeniem powiek, co charakteryzujące się utratą napięcia, rozluźnieniem skóry i mięśnia powieki, czego konsekwencją jest obecność zwisającego fałdu skórnomięśniowego powieki górnej, mogącego prowadzić do ograniczenia górnego pola widzenia.

Nieco inaczej wygląda kwestia zabiegu opadającej powieki w ptozie wrodzonej u dzieci. U tych pacjentów głównym celem zabiegu jest zapobieganie rozwojowi niedowidzenia oraz umożliwienie prawidłowego rozwoju wzrokowego dziecka (prawidłowa ostrość wzroku, widzenie stereoskopowe – przestrzenne).

Jak przygotować się do zabiegu?

Przed przystąpieniem do zabiegu pacjent powinien:

• przejść kwalifikację okulistyczną i dokładnie zbadać swój wzrok;
• wykonać niezbędne podstawowe badania, takie jak grupa krwi, morfologia, OB, układ krzepnięcia, elektrolity, kreatynina czy badanie ogólne moczu (w zależności od wskazań lekarza);
• odstawić leki mogące upośledzać krzepnięcie krwi (aspiryny, innych leków przeciwkrzepliwych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych) minimum 3 tygodnie przed zabiegiem oraz unormować wartości ciśnienia tętniczego u osób z nadciśnieniem;
• skonsultować się z lekarzem prowadzącym w przypadku jakichkolwiek chorób przewlekłych (zwłaszcza sercowo-naczyniowych i autoimmunologicznych);
• odstawić palenie papierosów nawet kilka tygodni przed zabiegiem, ponieważ potwierdzoną kwestią jest znaczne opóźnianie procesów gojenia przez związki chemiczne zawarte w dymie tytoniowym.

W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem okulistą, który będzie wykonywał zabieg plastyki. Ewentualnie można zasięgnąć porad dotyczących przygotowania przed zabiegiem w rejestracji szpitala lub bezpośrednio u personelu medycznego pracującego na oddziale okulistycznym.

Rekonwalescencja po operacji - czego się spodziewać?

Bezpośrednio po operacji, na miejsca założenia szwów naklejane są cienkie plasterki (tak zwane steri-stripy), których nie zdejmuje się do dnia zdjęcia szwów, co odbywa się ponownie na oddziale okulistycznym lub bezpośrednio w gabinecie lekarza, który wykonywał plastykę po 7 dniach. Z reguły nie ma potrzeby nakładania większego opatrunku. Pacjent opuszcza szpital jeszcze w dniu zabiegu — nie ma konieczności hospitalizacji.

W przypadku przejściowego niedomykania powiek w okresie pooperacyjnym wskazane jest stosowanie preparatów sztucznych łez zapobiegających wysychaniu rogówki. Przeważnie powrót do pracy i normalnego funkcjonowania jest możliwy po około 7-10 dniach po plastyce powiek górnych po około 2 tygodniach w przypadku plastyki powiek dolnych.

Zalecenia po zabiegu i najważniejsze środki ostrożności

W domu pacjent powinien:

• unikać przebywania z głową w dół (np. mycia głowy w ten sposób);
• unikać dźwigania ciężkich przedmiotów i wykonywania prac fizycznych, w tym również unikać nadmiernej aktywności fizycznej;
• odpoczywać i regenerować się przez kilka dni od zabiegu;
• wykonywać zimne okłady na okolicę oka, jednak nie bezpośrednio do skóry, aby jej nie podrażnić i nie odmrozić;
• stosować przepisane maści, krople i leki zgodnie z zaleceniami lekarza;
• nie dotykać i nie pocierać okolic oczu, zwłaszcza nieumytymi rękami;
• nosić okulary przeciwsłoneczne podczas przebywania na zewnątrz, ponieważ oczy będą po zabiegu nadwrażliwe na światło;
• spać z lekko uniesioną głową na poduszce.

Wszelkie wytyczne dotyczące pielęgnacji narządu wzroku po operacji, terminów kontrolnych, przeciwwskazań, otrzyma pacjent przed zabiegiem lub tuż po nim, jeszcze zanim pojedzie do domu. Ważne, aby w dniu zabiegu przyjechał z bliską osobą, ponieważ nie będzie w stanie kierować samochodem.

Możliwe powikłania i kiedy zgłosić się do lekarza

Choć zabieg jest stosunkowo bezpieczny, jednak jak każda operacja, niesie ze sobą ryzyko powikłań. Najczęściej pacjent zaobserwuje u siebie:

• obrzęki i siniaki;
• zaczerwienienie oka;
• uczucie wzmożonego napięcia oka;
• nadwrażliwość na światło;
• swędzenie lub mrowienie operowanej okolicy;
• łzawienie;
• nadmierną suchość oka.

Są to dolegliwości o charakterze przemijającym, stanowiące naturalny proces gojenia się tkanek. Poważniejsze powikłania wymagające konsultacji lekarskiej to:

• infekcje rany najczęściej manifestujące się jej ropieniem oraz objawami ogólnoustrojowymi (dreszcze, gorączka, złe samopoczucie);
• krwawienia podskórne;
• nadmierne bliznowacenie;
• zaburzenia widzenia, np. podwójne widzenie;
• nieprawidłowe ustawienie powieki, czyli jej wywinięcie;
• niedomykalność powiek.

Powikłania te są jednak stosunkowo rzadkie. Obserwując je, zawsze należy jak najszybciej udać się do lekarza, który wykonywał plastykę.

Efekty plastyki spojówki - czego może oczekiwać pacjent po zabiegu w Szpitalu Salve?

Po plastyce spojówki w szpitalu Salve pacjent spodziewać się może poprawy komfortu widzenia — zmniejszenia uczucia “ciała obcego” w oku, suchości, pieczenia, łzawienia. Lekarz w trakcie zabiegu usunie zmiany chorobowe, np. blizny czy cysty. Poprawi się również estetyka narządu wzroku, zwłaszcza jeśli zmiany i patologie prowadziły do zniekształcenia i asymetrii twarzy. Dzięki odbudowie spojówki i jej funkcji barierowej poprawi się nawilżenie i funkcja ochronna oka.

Źródła:

1. Plastyka powiek górnych i dolnych - informacje o zabiegu, https://drkulicki.pl/wp-content/uploads/2018/01/informacja-plastyka-powiek.pdf
2. Operacje powiek i spojówek, Centrum Medyczne Orbita, 5/2020.