Czerniak – liczy się czas!

02 września 2020

Informacje o czerniaku

O czerniaku i sposobach jego wykrywania oraz leczenia rozmawiamy z prof. dr hab. n. med. Arkadiuszem Jeziorskim, specjalistą z zakresu onkologii i chirurgii onkologicznej, autorem wielu publikacji naukowych dotyczących rozpoznawania, profilaktyki i leczenia chorób nowotworowych. W 2015 r. profesor Jeziorski został powołany przez Ministerstwo Zdrowia na stanowisko konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii onkologicznej.

Panie profesorze, może zacznijmy od początku, co to jest czerniak?

To nowotwór, który pochodzi z tkanki barwnikotwórczej. Wszystkie czerniaki są nowotworami złośliwymi, dlatego termin „czerniak złośliwy” został zastąpiony określeniem „czerniak”.

Dlaczego tak często mówimy o czerniaku?

Przede wszystkim dlatego, że jest to nowotwór o bardzo dużej dynamice wzrostu zachorowań. Współczynnik zachorowalności w ciągu trzech dekad wzrósł prawie czterokrotnie. Według aktualnych danych epidemiologicznych w Polsce notujemy około 4500 nowych zachorowań rocznie.

Jakie są przyczyny powstania tej choroby?

Najistotniejszym czynnikiem zwiększonego ryzyka zachorowania na czerniaki jest intensywne działanie promieniowania ultrafioletowego – naturalnego (promienie słoneczne) lub sztucznego (np. solaria). Warto pamiętać też o predyspozycjach genetycznych oraz takich cechach jak jasna karnacja, niewielka zawartość barwnika w skórze, czy oparzenia słoneczne w dzieciństwie.

Czerniak-Salve-aktualności.webp [2.61 KB]

Jak rozpoznać czerniaka?

Jest to nowotwór lokalizujący się głównie na skórze, a więc bardzo łatwo go rozpoznać. Najważniejszym elementem pozwalającym na wczesne jego wykrycie jest badanie skóry całego ciała pacjenta. Zalecanym badaniem, wykorzystywanym we wstępnej diagnostyce, jest dermatoskopia (dermoskopia) lub wideodermatoskopia. Podejrzenie czerniaka skóry mogą nasuwać zmiany skóry, które rozwinęły się de novo lub na podłożu znamienia barwnikowego (zgrubienie, zmiana powierzchni zabarwienia i brzegów lub wystąpienie swędzenia i/lub krwawienia). Trzeba zaznaczyć, że czerniak nie musi mieć koloru czarnego – może mieć barwę od jasnobrązowej do granatowej. Po zaobserwowaniu takich zmian skórnych należy jak najszybciej skonsultować się z dermatologiem lub chirurgiem onkologiem.

Rozpoznanie czerniaka większości z nas kojarzy się ze złym rokowaniem. Czy to prawda?

Wczesne wykrycie czerniaka (red. rycina nr 1) jest podstawą jego całkowitego wyleczania. W późniejszym okresie rozwoju (red. rycina nr 2) podstawową metodą walki z czerniakiem jest leczenie chirurgiczne.. W stanach zaawansowanych możliwości wyleczenia są mniejsze, ale nadal istnieją. Jednak należy pamiętać o tym, że leczenie musi być prowadzone w ośrodkach referencyjnych, specjalizujących się w zwalczaniu czerniaka. W regionie łódzkim takim ośrodkiem jest Szpital im. M. Kopernika, a dokładnie jego część onkologiczna przy ulicy Paderewskiego 4.

Czerniak-zaawansowane-stadium-Salve-aktualności.webp [42.26 KB]

Jak możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania na czerniaka?|

Jest kilka ważnych zaleceń:

nie korzystać z solariów,
stosować kremy z filtrem, najlepiej te najmocniejsze (filtr 50),
nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem,
latem zakładać czapeczkę z daszkiem oraz koszulkę zakrywającą także skórę ramion,
ograniczyć przebywanie na słońcu,
regularnie badać stan skóry u dermatologa lub lekarza rodzinnego.

Dermatoskopia - badanie zmian skórnych

Badanie dermatoskopowe skóry pozwala na dokładne obejrzenie pod powiększeniem znamion niebarwnikowych i barwnikowych (pieprzyków). Jest ono wykonywane z zastosowaniem specjalnego sprzętu, czyli dermatoskopu. Dermatoskopia jest nieinwazyjna, bezbolesna i trwa zaledwie kilka minut, a może wykryć czerniaka we wczesnym stadium. To z kolei umożliwia całkowite jego wyleczenie. Badanie pozwala również wstępnie odróżnić nowotwór od niezłośliwych znamion melanocytowych.

Powrót