Dermatoskopia - ważne badanie po sezonie letnim!

Spis treści:

Na czym polega dermatoskopia?

Dermatoskopia może być wykonana na 2 sposoby: klasycznie oraz ręcznie. Przeprowadzając badanie dermoskopowe metodą klasyczną, powierzchnię badanej zmiany skórnej pokrywa się olejem mineralnym, olejkiem immersyjnym, żelem KY, alkoholem lub wodą. Płyn eliminuje odbicia światła i sprawia, że warstwa rogowa naskórka staje się przeźroczysta, co umożliwia uwidocznienie kolorów i struktur znajdujących się pod jego powierzchnią. Z kolei za pomocą ręcznych dermoskopów, w których wykorzystuje się światło spolaryzowane, można uwidocznić głębokie warstwy skóry bez konieczności zwilżania jej powierzchni lub bezpośredniego kontaktu urządzenia z jej powierzchnią.

Dermatoskopia (lub inaczej: dermoskopia) jest nieinwazyjną, szybką oraz efektywną metodą diagnostyczną, która zyskała status niezastąpionego elementu badania klinicznego służącego ocenie zabarwionych i niezabarwionych nowotworów skóry. W przebiegu omawianego badania zmiany skórne są oceniane w powiększeniu oraz w bardzo dobrym oświetleniu.

Obserwacja pojedynczej zmiany zajmuje zaledwie kilkadziesiąt sekund, a korzyści z przeprowadzenia tego badania u pacjentów w stosunku do poświęconego czasu są ogromne w aspekcie profilaktyki czerniaka.

Dermatoskopia - na co zwracać uwagę?

W przebiegu dermatoskopii lekarz dermatolog ocenia następujące kwestie związane ze zmianami skórnymi:

• zabarwienie — czy zmiana skórna jest jednolita, czy może w jej obrębie pojawiają się różne odcienie;
• kształt — czy zmiana skórna jest symetryczna, czy może zauważyć można na niej nieregularne brzegi;
• struktura — obecność naczyń krwionośnych, siateczek pigmentacyjnych, niepokojących punktów i smug;
• rozmiar — szczególnie niepokojące są zmiany skórne powyżej 6 mm oraz te, które mają tendencję do szybkiego wzrastania w krótkim czasie;
• objawy dodatkowe — krwawienie ze zmiany skórnej, jej samoistne pękanie, świąd, pieczenie i wiele innych dolegliwości, które mogą wywoływać niepokój u pacjenta.

Dlatego też tak ważna jest dermatoskopia powtarzana co roku mniej więcej w tym samym miesiącu (najlepiej po lecie). Można wówczas zaobserwować dynamikę zmian skórnych, co nie jest możliwe w pełni przy jednorazowym badaniu. Raz w roku dermatoskopia jest też refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).

Uzupełnieniem klasycznej dermatoskopii jest wideodermatoskopia. Umożliwia dokładniejszą analizę zmian barwnikowych dzięki możliwości powiększania obrazu nawet 20 razy oraz zapisywania wyników w formie zdjęć, które łatwo można porównać podczas kolejnej kontrolnej diagnostyki. Innymi słowy, wideodermatoskopy umożliwiają ocenę zakresu zmian zachodzących na przestrzeni czasu w badanym obiekcie.

Dlaczego warto wykonać dermatoskopię po lecie?

Czerniaki skóry są złośliwymi nowotworami tej tkanki, a na ich rozwój narażony jest każdy człowiek. Wyróżniają się przy tym największą dynamiką wzrostu liczby zachorowań spośród wszystkich nowotworów. Za najistotniejsze czynniki zwiększonego ryzyka zachorowania uznaje się intensywne działanie promieniowania ultrafioletowego naturalnego (promienie słoneczne) i sztucznego (np. łóżka opalające, solaria).

Promieniowanie UV może uszkadzać DNA komórek skóry, co zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów, w tym czerniaka. Nawet jeśli nie doszło do oparzeń, skóra po lecie może wykazywać nowe lub zmienione znamiona. Często nie wzbudzają one niepokoju, ponieważ mogą być niewielkie, niebolesne, zwykle nie generują żadnych objawów. Dlatego bywają bagatelizowane, co w przypadku znamion rakowych już w krótkim czasie znacząco pogarsza rokowania pacjenta.

Jako że skóra po lecie bywa podrażniona promieniowaniem słonecznym, z całą pewnością warto dokładnie ją zbadać. Badaniem dermatoskopowym powinny zostać objęte wszystkie zmiany skórne, nawet te, które w trakcie poprzedniej diagnostyki zostały określone jako niegroźne. Istnieje bowiem pewne ryzyko, że pod wpływem słońca mogły ulec zezłośliwieniu.

Kiedy najlepiej wykonać dermatoskopię?

Jesień to czas, gdy skóra nie jest już narażona na intensywne słońce, co ułatwia ocenę zmian skórnych. To również idealny moment, by zaplanować ewentualne zabiegi — np. usunięcie znamion, zanim nadejdzie kolejny sezon wakacyjny. Dlatego też dermatoskopię warto wykonać końcem września, w październiku lub najpóźniej w listopadzie. To świetny czas na zadbanie o własne zdrowie i zdrowie najbliższych osób.

Wskazaniem do wykonania badania w trybie natychmiastowym jest natomiast zaobserwowanie niepokojącej zmiany — np. pieprzyka, który się powiększa, zmienia kolor, krwawi lub swędzi. Wówczas nie należy czekać na miesiące letnie, aby udać się do lekarza dermatologa.

Czy dermatoskopia boli?

Dermatoskopia jest badaniem całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym, dlatego też nie ma żadnych przeciwwskazań do jej wykonania. Można ją przeprowadzać u małych dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących piersią, pacjentów przewlekle chorych, seniorów. Pacjent w trakcie badania może odczuć jedynie lekki chłód w momencie, w którym (i jeśli) zastosowany zostanie żel.

Badanie dermatoskopowe zwykle trwa zaledwie kilka minut — jest szybkie, komfortowe i pozbawione skutków ubocznych. Dlatego też jego systematyczne wykonywanie jest sugerowane każdemu człowiekowi. Warto zadbać o swoje zdrowie w kompleksowy sposób.