Dlaczego niemowlę ulewa - co zrobić?

Spis treści:

Ulewanie u niemowląt - czy to normalne?

Ulewanie u niemowląt jest zjawiskiem całkowicie fizjologicznym, odnoszącym się do cofania się spożytego pokarmu z żołądka do przełyku w ilości 1-2 łyżeczki jednorazowo. Lekko strawione mleko przyjmuje konsystencję zbliżoną do kefiru i charakterystyczny kwaśny zapach. Przypadłość przebiega dość łagodnie, przemija samoistnie w pewnym wieku. Co istotne, maluszek podczas ulewania nie płacze i zachowuje się spokojnie. Jeśli pojawi się niepokój, rozdrażnienie i płacz, należy wykluczyć infekcje i inne problemy zdrowotne. Jeśli jednak dziecko ulewa, ale rozwija się prawidłowo, dobrze przybiera na wadze i nie wykazuje żadnych niepokojących objawów, nie trzeba martwić się na zapas.

Jeśli dowiemy się, dlaczego niemowlę ulewa, łatwiej zrozumieć, że jest to zjawisko całkowicie fizjologiczne i nie powinno wzbudzać niepokoju u rodziców. Dolegliwość może pojawić się zarówno w trakcie karmienia, jak i tuż po jego zakończeniu. Szacuje się, że dotyczy nawet 90% niemowląt w pierwszych miesiącach życia.

Najczęstsze przyczyny ulewania u niemowląt

Dlaczego niemowlęta ulewają i jakie są czynniki ryzyka takiego zjawiska? Przede wszystkim wynika ono z niedojrzałości układu pokarmowego - organizm nie jest jeszcze przystosowany do odżywiania się w ten sposób i potrzebuje czasu, aby przestawić się na takie warunki. Zwieracz przełyku nie zamyka się do końca i może działać na zasadzie uchylonej furtki, przez którą jedzenie może się cofać.

Czynnikiem ryzyka ulewania oraz kolki jelitowej u niemowląt jest zbyt szybkie, łapczywe spożywanie pokarmu, przy którym maluszek dodatkowo połyka pewne ilości powietrza. Dlatego podkreśla się znaczenie zadbania o spokój i ciszę podczas karmienia w pierwszych miesiącach życia. Należy też unikać przekarmiania dziecka. Wówczas ulewanie pojawia się praktycznie zawsze w związku z przepełnieniem żołądka.

Kiedy ulewanie jest powodem do niepokoju?

Jeśli wiemy już, dlaczego niemowlę ulewa pokarm, warto dowiedzieć się, kiedy jest to zjawisko niepokojące, które warto skonsultować z położną środowiskową i/lub lekarzem pediatrą. Fizjologiczne, normalne ulewanie to inaczej cofanie pokarmu występujące co najmniej 2 razy dziennie, przy którym jednak:

• niemowlę nie wykazuje żadnych niepokojących objawów - nie pojawiają się wymioty, epizody bezdechu, twarde wzdęcia brzuszka, nagła utrata masy ciała;
• dziecko wciąż znajduje się na etapie rozwoju niemowlęcego - ulewanie powyżej 12. miesiąca życia staje się już wysoce niepokojące;
• nie stwierdza się żadnych innych chorób.

Innymi słowy, rodzice powinni zaniepokoić się w momencie, w którym ulewanie ma charakter przewlekły i nie przemija wraz z upływem czasu oraz gdy towarzyszą temu jakiekolwiek inne niepokojące objawy. Szczególnym sygnałem alarmowym jest gorączka lub domieszka krwi w ulewanej treści pokarmowej.

Do kiedy niemowlę ulewa? Ulewanie jest fizjologiczne do około 4.-6. miesiąca życia, a więc do momentu rozszerzania diety. Jeśli układ pokarmowy dziecka jest na tyle rozwinięty, że można stopniowo, powoli wprowadzać pokarmy stałe, ulewanie również powinno przeminąć całkowicie. Analogicznie - jeśli pojawia się ulewanie, oznacza to, że układ pokarmowy nie jest jeszcze do końca gotowy na rozszerzenie diety, jako że nie radzi sobie jeszcze z pokarmami płynnymi. W razie wątpliwości należy skonsultować się ze specjalistą.

Jak prawidłowo karmić, aby ograniczyć ulewanie?

Technika karmienia jest kluczowa podczas ulewania w pierwszych miesiącach życia. Może zmniejszyć częstotliwość dolegliwości, a nawet złagodzić jej nasilenie u niektórych dzieci. Oto podstawowe wskazówki w tym zakresie:

• pilnuj, aby dziecko dobrze i w całości chwyciło ustami brodawkę sutkową - ma to ważne znaczenie dla intensywności i jakości odruchu ssania;
• jeśli karmisz butelką (mlekiem modyfikowanym), pilnuj, aby smoczek nie był ani zbyt duży, ani zbyt mały, co mogłoby zwiększać ryzyko przedostawania się powietrza do układu pokarmowego;
• przed karmieniem wykonaj krótki, lekki masaż brzuszka dziecka;
• po karmieniu spraw, aby dziecku się odbiło, np. nosząc je na własnym barku lub przedramieniu i lekko poklepując po pleckach;
• zdecyduj się na częstsze, ale krótsze karmienia, wskutek czego w żołądku dziecka jednorazowo nie znajdzie się zbyt duża objętość mleka.

Pojawienie się ulewania na początku karmienia nie jest wskazaniem do jego zakończenia.

Pozycje do karmienia zmniejszające ryzyko ulewania

Aby ulewanie u niemowlaka było mniejsze, należy pamiętać o dwóch kwestiach. Pierwszą z nich jest dbanie o to, aby główka i tułów tworzyły jedną linię. Głowa nie powinna odchylać się zbyt mocno do tyłu, ani nie może być przyciągana przed dziecko do klatki piersiowej. Drugą kwestią jest pozycja podczas karmienia, w której pokarm będzie pokonywał trudniejszą drogę, chcąc wydostać się z żołądka. Innymi słowy, powinna działać na niego siła grawitacji zapobiegająca jego cofaniu się. Właśnie takie są wszelkie pozycje półleżące, czyli takie, w których ciało dziecka znajduje się pod delikatnym skosem (główka wyżej od tułowia, jednak wciąż z zachowaniem linii ciągłej między główką a tułowiem).

Kiedy zgłosić się do lekarza z powodu ulewania?

Wskazania do wizyty u lekarza w związku z niepokojącym ulewaniem są następujące:

• gorączka;
• biegunka;
• bóle brzuszka i silne wzdęcia;
• ulewanie treści pokarmowej z domieszką krwi lub śluzu;
• bardzo częste ulewanie, przekraczające fizjologiczną objętość 1-2 łyżeczek treści pokarmowej;
• ulewanie i wymioty pomiędzy kolejnymi karmieniami;
• ulewanie utrzymujące się powyżej 12. miesiąca życia, choć tak naprawdę problem warto skonsultować już po 6. miesiącu życia, jeśli jego częstotliwość jest wciąż taka sama i nie ma tendencji do zmniejszania się.

Do lekarza warto wybrać się zawsze, gdy mamy jakiekolwiek wątpliwości. Zdecydowanie korzystniej jest udać się do pediatry raz za dużo i rozwiać te wątpliwości, niż raz za mało i żyć w niepewności, czy z dzieckiem wszystko jest w porządku.

Ulewanie a dieta mamy karmiącej piersią - co warto wiedzieć?

Na epizody ulewania nie ma wpływu dieta karmiącej kobiety. Powinna być zdrowa i zbilansowana, a więc zgodna z rekomendacjami lekarzy i specjalistów. Jedynym wyjątkiem są sytuacje, w których ulewania są konsekwencją alergii na białko mleka lub inne alergeny pokarmowe. Wówczas dziecko powinno zostać przebadane alergologicznie, aby zidentyfikować te związki, po czym matka bezwzględnie powinna wyeliminować je ze swojej diety. Alergeny mają bowiem tendencję do przechodzenia do pokarmu.