FibroScan – nowoczesna, nieinwazyjna metoda diagnostyki wątroby

Czym jest FibroScan?

FibroScan to innowacyjna metoda diagnostyczna wątroby, wykorzystująca technikę elastografii impulsowej. Oznacza to, że specjalne urządzenie medyczne wysyła do wątroby krótką falę mechaniczną, która dociera do tkanki wątroby i mierzy jej sztywność (im wspomniana sztywność jest większa, tym większe zwłóknienie).

Badanie przypomina klasyczne, znane każdemu USG, ale zamiast obrazu daje precyzyjne pomiary liczbowe. Metoda jest nieinwazyjna, co oznacza, że żaden element

nie jest wprowadzany do ciała pacjenta. Można więc wykonywać ją u pacjentów w każdym wieku bez względu na ogólny stan zdrowia. Jest bezpieczna.

Jak wygląda badanie?

Po zakwalifikowaniu pacjenta do badania układa się go w pozycji leżenia na plecach, często z prawą ręką uniesioną za głowę, by odsłonić prawe podżebrze, gdzie anatomicznie lokalizuje się wątroba. Skóra powinna być odsłonięta, ponieważ specjalną sondą jeździ się po nagim ciele. Lekarz lub technik przykłada specjalną sondę FibroScan do prawego podżebrza i uruchamia urządzenia, dzięki czemu aparat wysyła delikatną falę mechaniczną bezpośrednio do wątroby.

Fala przemieszcza się przez wątrobę, a urządzenie mierzy jej sztywność (wyrażoną w kPa), a także poziom stłuszczenia wątroby za pomocą parametru CAP. Całość procedury trwa około 5-10 minut i jest dla pacjenta całkowicie bezbolesna. Nie wiąże się też z wystąpieniem działań niepożądanych. Po badaniu pacjent może wrócić do codziennych czynności. 

Co mierzy FibroScan?

Badanie mierzy następujące parametry:

1. zwłóknienie wątroby - fibrozą wątroby określamy stan, w którym zdrowa tkanka wątroby zostaje zastępowana przez tkankę łączną w konsekwencji przewlekłego uszkodzenia. Wyniki podaje się w 4-stopniowej skali, w kilopaskalach (kPa);
2. stopień stłuszczenia wątroby - nagromadzenie tłuszczu w wątrobie, co również podawane jest w skali 4-stopniowej, lecz jako parametr CAP (ang. Controlled Attenuation Parameter).

Obydwa parametry są niezmiernie istotne dla procesu diagnostyczno-terapeutycznego przy większości chorób wątroby, dlatego też badanie cieszy się rosnącą popularnością. FibroScan pozwala monitorować choroby wątroby bez biopsji, jak również ułatwia ocenę progresji choroby i skuteczności leczenia. 

Wskazania i przeciwwskazania do wykonania badania

Podstawowe, najczęstsze wskazania do wykonania badania to:

• podejrzenie i diagnostyka chorób wątroby: m.in. takich jak alkoholowa choroba wątroby, wirusowe zapalenie wątroby (WZW B, WZW C), niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD / MAFLD), autoimmunologiczne choroby wątroby (np. autoimmunologiczne zapalenie wątroby, pierwotne zapalenie dróg żółciowych);
• monitorowanie skuteczności leczenia i progresji choroby, zwłaszcza leczenia przeciwwirusowego, ale i innych terapii wątrobowych;
• ocena ryzyka marskości wątroby - na przykład u pacjentów z przewlekłymi chorobami metabolicznymi, podwyższonymi enzymami wątrobowymi, cukrzycą czy otyłością.

Nie ma natomiast bezwzględnych przeciwwskazań do badania. Oczywiście istnieją sytuacje, w których wyniki mogą być niemiarodajne (np. przy wodobrzuszu, u kobiet ciężarnych), lecz FibroScan nie jest wykluczony. Decyzja o jego wykonaniu należy do lekarza prowadzącego, najczęściej do hepatologa. 

Jak przygotować się do badania?

Przed badaniem należy zadbać o odpowiednie przygotowanie. Najlepiej danego dnia pozostać na czczo, co oznacza unikanie jedzenia na 4 godziny przed badaniem. W tym czasie można jedynie pić wodę, lecz najlepiej unikać kawy czy napojów gazowanych. Przeciwwskazane jest picie alkoholu przynajmniej 24 godziny przed badaniem, ponieważ to może zafałszować wynik.

Udając się na badanie warto zabrać ze sobą całą posiadaną dokumentację medyczną dotyczącą badanej choroby wątroby lub badań, które skłoniły pacjenta do wykonania FibroScanu. Dla własnego komfortu należy ubrać się wygodnie, najlepiej w luźną bluzkę, by szybko i bez problemu odsłonić cały brzuch. 

Jeśli chodzi o długotrwale przyjmowane leki, zwykle nie ma konieczności ich odstawiania. Chyba że lekarz zasugeruje inaczej.

Interpretacja wyników FibroScan

Zwłóknienie wątroby podawane jest w następującej skali:

• F0–F1 - wynik poniżej 7 kPa, co oznacza brak lub minimalne zwłóknienie wątroby;
• F2 - wynik 7–9.5 kPa, co oznacza umiarkowane zwłóknienie wątroby;
• F3 - wynik 9.6–12.5 kPa, co oznacza zaawansowane zwłóknienie wątroby;
• F4 - wynik powyżej 12.5, co wskazuje już na marskość wątroby.

Natomiast stopień stłuszczenia wątroby podawany jest w następującej skali:

• S0 - wynik poniżej 238 CAP (dB/m), co oznacza brak stłuszczenia wątroby;
• S1 - wynik 238–259 CAP (dB/m), co oznacza łagodne stłuszczenie wątroby;
• S2 - wynik 260–290 CAP (dB/m), co oznacza umiarkowane stłuszczenie wątroby;
• S3 - wynik powyżej 290 CAP (dB/m), co oznacza znaczne stłuszczenie wątroby.

Oczywiście wszystkie wyniki powinny być interpretowane przez lekarza. Błędem jest ich samodzielna ocena, ponieważ na ostateczną diagnozę wpływa nie tylko analiza wyników FibroScanu, ale również jednoczesna ocena pozostałych wyników badań. 

FibroScan w Salve w Łodzi - umów się na badanie!

Omawiane badanie wykonywane jest również w placówkach medycznych Salve w Łodzi, a dokładniej w placówce na ul. Pomorskiej (Śródmieście). Można zapisać się na nie online (przez stronę internetową placówki), telefonicznie (kontaktując się z rejestracją) lub osobiście. Koszt wynosi od 300 do 450 zł. 

Warto wiedzieć, że umiarkowane zwłóknienia mogą zostać odwrócone odpowiednią terapią, a więc mają szansę na samoistne wchłonięcie się. Właśnie dlatego podkreśla się znaczenie wczesnej diagnostyki. W przypadku badania FibroScan w Łodzi w Salve wyniki otrzymywane są natychmiast - pacjent nie musi na nie czekać.

Bibliografia

• Interpretacja wyników elastografii wątroby (FibroScan®) | Memorial Sloan Kettering Cancer Center. 
• Fiibroscan Łódź - badania diagnostyczne w Łodzi | Umów wizytę | Salve.