Jakie badania krwi trzeba wykonywać na czczo?

Czemu badania krwi powinny być wykonywane na czczo?

Wiele badań wymaga bycia na czczo. Dlaczego to konieczne i co to właściwie znaczy? Ile godzin przed badaniem powinno się zjeść ostatni posiłek? Czy wolno wypić wodę? A kawę? O czym trzeba pamiętać?

Badania diagnostyczne dostarczają bardzo ważnych informacji na temat naszego stanu zdrowia. To w dużej mierze właśnie na ich podstawie lekarz podejmuje decyzje dotyczące leczenia. Jedną z najważniejszych rzeczy, którą pacjent może zrobić, żeby wyniki przeprowadzanego badania były miarodajne, jest przestrzeganie zalecenia dotyczącego bycia na czczo. Jest to tak istotne dlatego, że w wielu przypadkach tylko w tan sposób specjalista wykonujący badanie może je przeprowadzić we właściwy sposób. W niektórych przypadkach (np. kolonoskopia) bycie na czczo jest elementem szerszego procesu przygotowania do badania. W przypadku badań laboratoryjnych krwi, to, co i kiedy jedliśmy, ma wpływ na to, co się dzieje z naszą krwią. Nie tylko zmienia – co najbardziej oczywiste – stężenie glukozy, ale może mieć znaczenie także dla innych badanych parametrów.

Uwaga!
Szacuje się nawet 75 proc. błędów w wynikach badań krwi przeprowadzanych w całej Polsce powstaje na etapie przed laboratoryjnym. Najczęściej są one spowodowane przez pacjentów, którzy nie wiedzieli, jak należy się przygotować do badania lub wiedzieli, lecz nie przestrzegali zaleceń.

Co to znaczy, że trzeba być na czczo?

Bycie na czczo oznacza, że ostatni poprzedzający badanie posiłek powinniśmy zjeść 12-14 godzin przed nim. Badania wykonuje się zwykle rano, dlatego kolacja powinna być lekka, a po niej nie wolno nam zjeść już niczego – nawet kęsa jabłka czy kawałeczka chleba. Trzeba zrezygnować także z żucia gumy, pastylek odświeżających oddech i picia czegokolwiek poza niegazowaną wodą lub niesłodzoną herbatą.

Przykra wiadomość dla tych, którym trudno się obejść bez porannej kawy: z niej też trzeba zrezygnować. Rano wolno wypić tylko niewielką ilość wody (nie więcej niż szklankę) lub niesłodzonej herbaty. Nie wolno także palić papierosów.

Uwaga!
Zalecenia mogą się różnić w zależności od laboratorium i od badania, które mamy wykonać. Dlatego zawsze stosuj się do zaleceń lekarza kierującego na badanie.

Przed jakimi badaniami trzeba być na czczo?

Najczęściej wykonywane badania, które wymagają bycia na czczo to m.in.:

Badania laboratoryjne krwi:

• Oznaczenie poziomu glukozy (poziomu cukru);
• Test tolerancji glukozy (krzywa cukrowa);
• Badanie poziomu insuliny;
• Oznaczanie czasu krzepnięcia krwi;
• Morfologia krwi obwodowej;
• OB;
• Lipidogram;
• Próby wątrobowe;
• Białko całkowite;
• Badanie poziomu mocznika;
• Badanie poziomu kreatyniny;
• Badanie poziomu kwas moczowego;
• Badanie poziomu kortyzolu;
• Badanie poziomu żelaza;
• Badanie poziomu fosforu;
• Badanie poziomu wapnia;
• Badanie poziomu magnezu;
• Badanie poziomu witaminy B12;
• Kolonoskopia;
• Gastroskopia;
• Rektoskopia;
• USG np.: USG dróg moczowych, USG jamy brzusznej.

Kiedy nie trzeba być na czczo przed badaniem krwi?

Nie wszystkie badania krwi wymagają bycia na czczo. Nie jest to konieczne na przykład w przypadku badań w kierunku boreliozy czy przeciwciał HIV, HBs, HCV albo dla oznaczenia grupy krwi.