Międzynarodowy Dzień Alopecji - co warto wiedzieć o łysieniu plackowatym?

Spis treści:

Międzynarodowy Dzień Alopecji

Międzynarodowy Dzień Alopecji przypada na 2 sierpnia 2025 roku, czyli na sobotę. Szacuje się, że na alopecję (łysienie plackowate) cierpi nawet 2% społeczeństwa, co sprawia, że jest to realny i poważny problem zdrowotny. Jego występowanie skrajnie negatywnie wpływa na pewność siebie, poczucie własnej wartości i samopoczucie, u bardziej wrażliwych osób mogąc nawet prowadzić do epizodów depresji. Jako że jest to problem z autoagresji, obserwuje się też konsekwencje zdrowotne np. w postaci spadku odporności.

Chorzy na łysienie plackowate mogą spotykać się z brakiem zrozumienia, są też myleni z pacjentami onkologicznymi. Dlatego tak istotne jest, aby uświadamiać społeczeństwo w zakresie omawianej choroby. Także z tego względu ogłoszono Międzynarodowy Dzień Alopecji, co jest przejawem wsparcia dla każdego chorego z osobna.

Jak pomóc pacjentom z łysieniem plackowatym? Przede wszystkim warto dowiedzieć się więcej o tej chorobie oraz nauczyć się tolerancji dla osób z łysieniem. Śmiało można wziąć udział w licznych webinarach, spotkaniach i wydarzeniach organizowanych z okazji Międzynarodowego Dnia Alopecji, także w placówkach medycznych Salve w Łodzi.

Co to jest łysienie plackowate?

Łysienie plackowate to inaczej występowanie na skórze owłosionej u człowieka trwałych bądź przejściowych ognisk wyłysienia, które z reguły pojawiają się na skórze głowy, ale mogą wystąpić również na brodzie, brwiach i innych partiach ludzkiego ciała, gdzie występują mieszki włosowe. Zaobserwowano przy tym, że cechą charakterystyczną łysienia plackowatego są tzw. włosy wykrzyknikowe, czyli krótkie, ułamane włosy, które pojawiają się wokół ogniska pierwotnego.

Odrastanie włosów w typowym procesie łysienia plackowatego zajmuje różne okresy czasu – nie raz jest to kilka miesięcy, niekiedy nawet aż kilka lat. Omawiany problem jest procesem zwykle nawracającym, a jego przebieg może przybrać zarówno formę łagodną, jak i ostrą. W medycynie wyróżnia się łysienie plackowate zwykłe, całkowite oraz uogólnione.

Łysienie plackowate – przyczyny

Łysienie plackowate od dawna uznaje się za autoimmunologiczną chorobę, w której układ odpornościowy atakuje własne mieszki włosowe, identyfikując je jako potencjalnie niebezpieczne i wymagające destrukcji. Bardziej rozbudowana wersja przyczyn tej choroby jest nieznana – prawdopodobnie pojawia się ona dlatego, że jest wywołana przez kombinację różnorodnych czynników genetycznych i środowiskowych.

Do grona czynników ryzyka łysienia plackowatego zaliczyć można przede wszystkim:

• wiek powyżej 30. roku życia;
• silny stres emocjonalny bądź fizyczny w życiu codziennym;
• dodatnia historia rodzinna, czyli występowanie łysienia plackowatego w rodzinie;
• infekcje;
• niezdrowa dieta;
• zaburzenia endokrynologiczne, zwłaszcza choroby tarczycy;
• atopowe zapalenie skóry;
• współwystępowanie innych schorzeń autoimmunologicznych.

Warto podkreślić, że pacjenci z łysieniem plackowatym mają bardzo dużą liczbę osób (szacując, jest to około 57%) w swojej rodzinie, które również posiadają ten sam problem. Z kolei w kontekście diety szczególnym zagrożeniem dla osób z łysieniem plackowatym są niedobory żelaza, witaminy D3 oraz cynku.

Łysienie plackowate – objawy

Charakterystyczne cechy obrazu klinicznego łysienia plackowatego można przedstawić w następujący sposób:

• utrata włosów dotycząca nie tylko skóry głowy, ale i brwi, rzęs, brody u mężczyzn, dołów pachowych, okolic narządów płciowych;
• okrągłe, łyse obszary o średnicy od jednego do kilkunastu centymetrów;
• łyse obszary z tendencją do powiększania się i zlewania;
• możliwa bolesność i chwilowe mrowienie łysiejących obszarów.

Warto zaznaczyć, że wielu pacjentów oprócz ognisk wyłysienia posiada zmiany na paznokciach, tzw. paznokcie naparstkowate. Występowanie tej zmiany pogarsza rokowania i świadczy o zaawansowaniu choroby.

Leczenie łysienia plackowatego

Leczenie łysienia plackowatego można podzielić na miejscowe i ogólnoustrojowe. Zwykle rekomenduje się, aby początkowo stosować mniej agresywne środki lecznicze, po czym kierować się ku silniejszym terapiom, jeśli nie ma żadnej pozytywnej odpowiedzi terapeutycznej. Leczenie łysienia plackowatego tak naprawdę jest leczeniem objawowym.

Jako lek pierwszego wyboru dermatolodzy często stosują Minoksydyl – stosowany miejscowo rozszerza drobne naczynia krwionośne, co zwiększa przepływ krwi w skórze, a to działa stymulująco na mieszki włosowe. Kolejną grupą leków najczęściej stosowanych są płyny i maści kortykosteroidowe o silnym działaniu. Średni czas codziennej terapii powinien wynosić około 3 miesięcy.

Istnieje wiele innych form leczenia poza klasyczną farmakoterapią. Przykładem jest choćby fotochemioterapia, która polega na naświetlaniu zazwyczaj całego miejsca, gdzie występują wyłysienia, jednak 1-2 godziny przed procesem naświetlenia pacjent musi przyjąć preparat w postaci kapsułek bądź tabletki. Łysienie plackowate jest chorobą, która może nasilać się pod wpływem stresu i negatywnych emocji, dlatego też trzeba je niwelować. Nieocenione może się okazać wsparcie psychiatry lub psychoterapeuty.

Na koniec warto wspomnieć o modyfikacjach codziennych nawyków, zwłaszcza o wprowadzeniu zdrowej diety oraz świadomej, indywidualnie dobranej suplementacji. Kolejne metody leczenia obarczone zdecydowanie mniejszym ryzykiem dla pacjenta to krioterapia i mezoterapia igłowa skóry głowy. Tak naprawdę cały proces terapeutyczny zależy od wielu czynników i powinien być dobrany do konkretnego przypadku.