Najczęstsze choroby wcześniaków

Wcześniak to dziecko, które urodziło się przedwcześnie, czyli między 22. a 37. tygodniem ciąży. Takie dzieci zazwyczaj ważą poniżej 2,5 kg. W wyniku przedwczesnego porodu dziecko nie zdążyło osiągnąć pełnej dojrzałości do życia poza łonem matki i z tego powodu wcześniaki mogą mieć niedojrzałe następujące układy i narządy:

• ośrodkowy układ nerwowy,
• układ oddechowy,
• układ pokarmowy,
• układ sercowo-naczyniowy,
• upośledzona może być funkcja wątroby i nerek,
• skóra wcześniaka także nie jest w pełni rozwinięta, przez co nie może spełniać wszystkich swoich funkcji, m.in. tych ochronnych.

Problemy zdrowotne wcześniaków

Z powyższych powodów wcześniaki mogą zmagać się z różnymi problemami zdrowotnymi. Szczególnie groźne są one dla wcześniaków urodzonych przed 32. tygodniem ciąży. Problemy zdrowotne różnią się bowiem w zależności od tego, w którym tygodniu dziecko przyszło na świat. Odział Neonatologiczny Szpitala Salve posiada II stopień referencyjności w opiece neonatologicznej, co oznacza, że pracujący tu zespół ma kompetencje do leczenia noworodków urodzonych przedwcześnie (od 32 tyg. ciąży), z niską masą ciała, z niewydolnością oddechową, infekcjami, żółtaczką i innymi problemami metabolicznymi.

Oto lista najczęstszych chorób wcześniaków:

Żółtaczka wcześniacza

Żółtaczka wcześniacza, to choroba, która może pojawić się praktycznie u wszystkich przedwcześnie urodzonych dzieci. Jej przyczyną jest niedostatecznie rozwinięty układ enzymatyczny wątroby i nagromadzenie dużej ilości żółtego barwnika (bilirubiny). Pojawia się zwykle wcześniej niż u dzieci urodzonych w terminie i może trwać dłużej (do 14. doby życia). Żółtaczka, która ujawnia się w pierwszej dobie może być objawem patologicznym i wymaga dokładnej diagnostyki. Leczymy ją przy niższych wartościach bilirubiny ze względu na słabo rozwiniętą barierę krew-mózg i większe możliwości powikłań.

Zespół niewydolności oddechowej RDS

Zespół niewydolności oddechowej (nazywany również Zespołem zaburzeń oddychania) jest poważnym problemem zdrowotnym u dzieci urodzonych przed wyznaczonym terminem i jednocześnie najczęstszą przyczyną inwazyjnego leczenia oddechowego tych dzieci. Spowodowany jest niedostateczną ilością surfaktantu w płucach dziecka. Surfaktant to substancja, która odpowiada za sprawność pęcherzyków płucnych. Gdy jej brakuje pęcherzyki płucne sklejają się, co może doprowadzić do niedotlenienia. Leczenie tej choroby odbywa się na oddziałach intensywnej opieki medycznej, takich jak Odział Neonatologiczny Szpitala Salve pod ścisłą kontrolą specjalistów.

Dysplazja oskrzelowo-płucna

U wcześniaków z powodu występowania zaburzeń oddychania stosuje się sztuczne oddychanie, co może skutkować pojawieniem się dysplazji. Jej przyczyną jest uszkodzenie tkanki płucnej przez działanie tlenu na niedojrzały układ oddechowy oraz ciśnienia stosowane podczas sztucznej wentylacji. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego powikłania, tak jak w przypadku pozostałych chorób, jest tym mniejsze im bardziej dojrzały jest noworodek i większa jego masa.

Przetrwały przewód tętniczy Botalla

Przewód Botalla łączy u płodu aortę i pień płucny. Po urodzeniu się dziecka, zazwyczaj zamyka się samoistnie w ciągu 2 dni. Niestety u wcześniaków przewód tętniczy często pozostaje drożny, powodując mieszanie się krwi nieutlenowanej (z pnia płucnego) z natlenowaną (z aorty). Konsekwencją tego jest słabsze zaopatrywanie tkanek w tlen, co skutkować może tym, że dziecko wolniej rośnie, gorzej je, szybciej się męczy. Leczenie prowadzi się w ośrodkach o wyższej referencyjności.

Retinopatia wcześniacza

Retinopatia wcześniaków to choroba niedojrzałej siatkówki. Dotyczy zwłaszcza dzieci z masą ciała poniżej 1500 g i urodzonych przed ukończeniem 32. tygodnia ciąży. Siatkówka jest tą częścią oka, która rozwija się szczególnie intensywnie w ostatnich miesiącach ciąży. Przyczyny choroby nie są do końca znane. Prawidłowy rozwój unaczynienia siatkówki u wcześniaków mogą zaburzać różnorodne czynniki (wewnętrzne i zewnętrzne). Niedojrzała siatkówka wcześniaka nie jest dobrze unaczyniona, a nagłe przerwanie tego procesu może spowodować, że naczynia będą narastać nieprawidłowo, tworząc zwłóknienia.

Aby uspokoić rodziców wcześniaków, na zakończenie podkreślić trzeba, że nie każde dziecko przedwcześnie urodzone wymaga specjalnej terapii. Każde natomiast wymaga zwiększonego nadzoru i monitorowania – często również dłuższego pobytu w szpitalu. Po opuszczeniu oddziału konieczna jest stała opieka i monitorowanie rozwoju. To dlatego tak ważne jest, aby dzieci urodzone przedwcześnie przebywały na specjalistycznych oddziałach neonatologicznych, gdzie ich rodzicom udziela się szczegółowych porad, możliwe są badania obrazowe (USG, ECHO serca) i później kieruje pacjentów do określonych poradni.