Neuralgia międzyżebrowa - jak ją rozpoznać i leczyć?

Spis treści:

Czym jest neuralgia międzyżebrowa?

Neuralgia międzyżebrowa jest rodzajem nerwobólu dotyczącego nerwów międzyżebrowych. Przebiegają one anatomicznie wzdłuż linii żeber, unerwiając tę okolicę zarówno czuciowo, jak i ruchowo (są to bowiem nerwy mieszane). Do wystąpienia objawów neuralgii międzyżebrowej prowadzić mogą następujące czynniki:

• zaawansowane wady postawy wpływające na ustawienie żeber, a tym samym na przebieg nerwów międzyżebrowych - np. skoliozy dwułukowe, klatka piersiowa kurza, klatka piersiowa lejkowata;
• urazy mechaniczne klatki piersiowej, np. w związku z upadkiem z wysokości, wypadkiem komunikacyjnym, bójką;
• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, w szczególności u osób starszych;
• zatrucia toksynami i środkami chemicznymi, przyjmowanie niektórych leków jako ich działanie niepożądane - działanie substancji, które mogą negatywnie wpłynąć na przewodnictwo nerwowe;
• zmiany nowotworowe okolicy klatki piersiowej;
• półpasiec, czyli ostra wirusowa choroba zakaźna;
• niektóre choroby ogólnoustrojowe, zwłaszcza takie jak cukrzyca, niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, toczeń rumieniowaty układowy;
• niedobory pokarmowe, w szczególności dotyczące znacznego spadku poziomu witamin z grupy B w organizmie;
• zabiegi chirurgiczne w obrębie klatki piersiowej lub kręgosłupa;
• nadużywanie alkoholu.

Neuralgia międzyżebrowa rozwija się w momencie, w którym dochodzi do uszkodzenia lub podrażnienia nerwów międzyżebrowych, które biegną pod żebrami. Może to dotyczyć ciągłości nerwu lub jedynie naruszenia jego osłonki mielinowej, która go otacza.

Objawy neuralgii międzyżebrowej

Najbardziej typowym, charakterystycznym objawem neuralgii międzyżebrowej jest ostry, przeszywający, napadowy ból w obrębie żeber i klatki piersiowej. Pojawia się z reguły nagle, może trwać od kilku sekund nawet do kilku minut, znacznie uprzykrzając życie. Pacjenci opisują te dolegliwości bólowe jako piekące, kłujące i/lub promieniujące. Towarzyszy temu nadwrażliwość skóry - nawet lekkie dotknięcie może wywoływać znaki przeczulicy, wywołując lub nasilając powyższy ból.

Niektórzy pacjenci zgłaszają drętwienie, mrowienie w obrębie przebiegu nerwu międzyżebrowego, a także osłabienie mięśni, jako że nerwy międzyżebrowe są nie tylko czuciowe, ale i ruchowe. Warto zaznaczyć, że dolegliwości mogą być odczuwane również w obrębie pleców, ponieważ żebra okalają całą klatkę piersiową - jej przód oraz tył.

Diagnostyka – jak rozpoznać neuralgię międzyżebrową?

Wizyta lekarska zawsze powinna rozpocząć się od szczegółowego wywiadu, w ramach którego padną pytania odnośnie:

• rodzaju odczuwanych dolegliwości;
• miejsca lokalizacji dolegliwości;
• intensywności objawów, tego co je nasila i co je łagodzi;
• czasu trwania problemu zdrowotnego;
• chorób własnych i tych występujących w rodzinie;
• przyjmowanych leków i suplementów diety;
• używek;
• urazów i operacji.

Oraz wielu innych. Na tej podstawie lekarz może znacząco zawęzić obszar poszukiwań źródła problemu. W następnej kolejności warto sprawdzić stopień przeczulicy skórnej badaniem fizykalnym. Później, w zależności od podejrzeń lekarza, pacjent może otrzymać skierowanie na bardziej szczegółowe badania, np. na badanie neurologiczne, badania krwi i moczu, rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjno-piersiowego oraz tomografię komputerową czy RTG klatki piersiowej.

Leczenie neuralgii międzyżebrowej

Jak leczyć neuralgie międzyżebrowe i od czego zależy efekt zastosowanej terapii. Jeśli tylko jest to możliwe, wdrażamy leczenie przyczynowe. Przykładowo przy niedoborach pokarmowych modyfikuje się dietę i rozpoczyna indywidualnie dobraną suplementację, natomiast przy chorobach nowotworowych konieczne jest leczenie onkologiczne (np. radioterapia, chemioterapia).

W poradniach leczenia bólu rozpoczyna się działania objawowe mające na celu poprawę komfortu życia pacjenta. Tutaj zastosowanie znaleźć mogą np. leki przeciwbólowe (bez recepty i na receptę), blokady nerwowe, plastry przeciwbólowe, iniekcje i inne. Uzupełnieniem działań może być fizjoterapia skupiająca się na tworzeniu nerwom najlepszych warunków do regeneracji (sprawdzają się np. zabiegi ciepłolecznictwa).

Kiedy warto udać się do specjalisty?

Wizyta u specjalisty będzie konieczna w następujących przypadkach:

• silny ból uniemożliwiający oddychanie, poruszanie się i normalne funkcjonowanie;
• duszności, uczucie ściskania w klatce piersiowej;
• omdlenia, stany przedomdleniowe;
• kołatanie serca, tachykardia;
• utrata czucia skóry lub upośledzenie funkcji mięśni klatki piersiowej;
• drętwienie rąk;
• silne bóle kręgosłupa, zwłaszcza z promieniowaniem do kończyn górnych.

Tak naprawdę z lekarzem warto jednak skonsultować każdy przypadek neuralgii międzyżebrowej mający tendencję do nawracania lub o charakterze przewlekłym. Także ten, któremu towarzyszą bardzo silne objawy. Diagnostyką i leczeniem neuralgii międzyżebrowej może zajmować się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, choć specjalistą jest tutaj lekarz neurolog.

Ile trwa neuralgia międzyżebrowa?

Pojedynczy epizod bólu w przebiegu neuralgii międzyżebrowej trwa od kilku sekund do kilku minut, jednak może pojawiać się kilkukrotnie w ciągu dnia. W większości przypadków taki stan utrzymuje się kilka dni lub tygodni, chyba że czynnik sprawczy nie zostanie wyeliminowany - wówczas dłużej, nawet przez lata.

Jak zapobiegać nawrotom neuralgii?

Profilaktyka nawrotów neuralgii międzyżebrowej skupia się głównie na unikaniu czynników ryzyka, które mogą prowadzić do jej wystąpienia (ważna jest zdrowa dieta, suplementacja, rezygnacja z nałogów, systematyczna aktywność fizyczna, regularne badania kontrolne krwi i moczu). Warto też zadbać o prawidłową postawę ciała oraz unikanie przeciążeń klatki piersiowej, w czym może pomóc fizjoterapeuta.