Dla wielu par potomstwo jest spełnieniem marzeń i dopełnieniem rodzinnego szczęścia. Niestety u pacjentów onkologicznych poczęcie dziecka jest nie tylko utrudnione, ale często niemożliwe ze względu na ich stan zdrowia oraz prowadzone agresywne leczenie. Wówczas można zdecydować się na zamrożenie komórki jajowej pobranej od kobiety lub zamrożenie plemników mężczyzny. Na czym to polega?
Wysoką jakość merytoryczną artykułu zapewnia Salve Szpital
Spis treści:
Płodność u kobiet chorujących na raka
Ponieważ wzrasta liczba pacjentów z pozytywnym rokowaniem dotyczącym szansy przeżycia po leczeniu raka, płodność staje się istotnym czynnikiem wpływającym na jakość życia młodych kobiet z chorobą nowotworową w wywiadzie. Niestety, gonady są narządem wrażliwym na cytotoksyczne leczenie nowotworów, w szczególności destrukcyjnie działają leki alkilujące i napromienianie. Wiele kobiet po rozpoznaniu raka w młodym wieku musi poddać się chemioterapii, której konsekwencją może być przedwczesne wygasanie czynności jajników, a tym samym trwałe upośledzenie płodności.
Płodność u mężczyzn chorujących na raka
Choroba nowotworowa u mężczyzny może zaburzać funkcjonowanie jąder — np. przez stres oksydacyjny, cytokiny zapalne czy niedobory mikroelementów. Leczenie onkologiczne (chemioterapia, radioterapia, operacje) może uszkadzać komórki rozrodcze lub zaburzać produkcję hormonów. Szacuje się, że już przed leczeniem u około 64% pacjentów obserwuje się obniżone parametry nasienia. Dlatego też ważne jest, aby pomyśleć o ewentualnym potomstwie na jak najwcześniejszym etapie leczenia lub diagnostyki.
Oncofertility - co to jest i na czym polega?
Oncofertility (onkopłodność) to stosunkowo nowa dziedzina medycyny, łącząca onkologię z medycyną rozrodu. Jej najważniejszym celem jest zabezpieczenie płodności osób chorujących na nowotwory, zanim rozpoczną leczenie, które może ją poważnie zagrozić płodności. Kobietom proponuje się wówczas zamrożenie pobranych, zdrowych jeszcze i nieuszkodzonych komórek jajowych, natomiast mężczyznom — zamrożenie pobranych plemników.
Leczenie nowotworowe (chemioterapia, radioterapia, zabiegi z zakresu chirurgii onkologicznej) może trwale uszkodzić gonady i prowadzić do niepłodności. Wielu pacjentów po zakończeniu terapii wraca do planów rodzinnych, w związku z czym warto zadbać o płodność jeszcze przed rozpoczęciem leczenia. Oncofertility daje szansę na rodzicielstwo po wyleczeniu raka, bez kompromisu dla skuteczności terapii.
Oncofertility w Salve Medica
Omawiana metoda zachowania płodności znajduje się w ofercie usług medycznych również w Salve Medica w Łodzi. Osobom przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego Salve Medica proponuje bankowanie komórek rozrodczych (komórek jajowych bądź plemników), dzięki czemu po zakończonym leczeniu będą one miały możliwość zostania rodzicami. Udowodniono, że świadomość możliwości posiadania potomstwa w przyszłości jest jednym z najbardziej motywujących czynników do walki z chorobą nowotworową.
W Salve Medica w Łodzi bankować można:
- komórki jajowe u dziewcząt już od 16. roku życia, jednak jedynie do 40. roku życia;
- nasienie u chłopców już od 14.-15. roku życia, jednak jedynie do 45. roku życia.
Procedura wymaga konsultacji z lekarzem onkologiem, a następnie lekarzem ginekologiem, specjalistą leczenia niepłodności. Wszystkie czynności związane z omawianą procedurą są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Zabezpiecz swoją płodność - onkofertility
Oncofertility - pytania i odpowiedzi
Jako że oncofertility jest dość nową, wzbudzającą zainteresowanie metodą, warto odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania w tym temacie.
- Czy bankowanie komórek rozrodczych jest darmowe?
Zarówno pobieranie, jak i bankowanie komórek rozrodczych jest w pełni darmowe zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. NFZ refunduje całość podejmowanych działań, o ile spełnione są kryteria przystąpienia do programu.
- Kiedy można pobrać komórki rozrodcze?
Gamety (komórki rozrodcze) są pobierane i przechowywane przed lub w trakcie leczenia onkologicznego.
- Jakie wsparcie można otrzymać w ramach programu leczenia niepłodności u pacjentów onkologicznych?
W ramach programu leczenia niepłodności pary mają zapewnioną opiekę psychologiczną. Zmierzenie się z problemem zaburzeń płodności jest dla wielu pacjentów dużym wyzwaniem. Diagnostyce i leczeniu towarzyszą często obawy i trudne emocje, dlatego ważne jest profesjonalne wsparcie pary w całym procesie leczenia. Dotyczy to również pacjentów onkologicznych.
- Jakie są kryteria przystąpienia do programu?
Bankowanie komórek rozrodczych jest darmowe u pacjentów onkologicznych, o ile wyrażą oni zgodę i chęć na takie działanie oraz mieszczą się w docelowym przedziale wiekowym: 14-45 lat w przypadku mężczyzn oraz 16-40 lat w przypadku kobiet.
- Jak wygląda procedura oncofertility?
W przypadku mężczyzn są to następujące etapy: spotkanie osobiste z koordynatorem Kliniki Płodności w Łodzi, badanie nasienia pod kątem jakości oraz oddanie i zamrożenie nasienia, jeśli spełnia ono wymagania.
Z kolei w przypadku kobiet są to następujące etapy: wizyta ginekologiczna i rozpisanie stymulacji, aby komórka jajowa miała jak najlepszą jakość, stymulacja płodności, wizyty monitorujące, punkcja i pobranie komórek jajowych oraz mrożenie komórek jajowych.
- Dofinansowanie oncofertility – od kiedy rusza program?
Program dofinansowania oncofertility ruszył 1 czerwca 2024 roku. Zgodnie z dotychczasowymi założeniami jego realizacja przewidziana jest do 31 grudnia 2028 roku.
- Jak długo można bezpłatnie przechowywać komórki rozrodcze?
Bezpłatne przechowywanie gamet w przypadku pacjentów onkologicznych trwa do momentu ich wykorzystania lub zniszczenia – jednak maksymalnie przez 5 lat.