Poród VBAC, czyli poród naturalny po cesarskim cięciu

Polska należy do krajów, w których cięcie cesarskie wykonywane jest bardzo często, niekiedy bez konkretnych wskazań medycznych. Należy pamiętać, że to rozległa i poważna operacja, która może wiązać się z powikłaniami, a także negatywnym wpływem na zdrowie dziecka czy kolejne ciąże. Kobiety, które przebyły poród poprzez cięcie cesarskie zachęcane są do porodu VBAC (ang. Vaginal Birth After Cesarean). Czym dokładnie jest i co należy o nim wiedzieć?

Na czym polega poród VBAC?

Cięcie cesarskie jest poważnym zabiegiem chirurgicznym ratującym życie, do którego podstawowymi wskazaniami są powikłania pojawiające się podczas ciąży i porodu. Absolutnie nie powinno się decydować o takim rozwiązaniu bez konkretnych wskazań medycznych. Niestety częstym wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego jest stan po przebytym uprzednio cięciu cesarskim, co powoduje ciągły wzrost odsetka tego typu zabiegów. Z tego względu ostatnimi czasy coraz więcej mówi się o porodach VBAC, czyli porodach naturalnych po wcześniejszym cięciu cesarskim.

Taki poród nie różni się niczym od porodu klasycznego w przypadku kobiet, które rodzą po raz pierwszy lub wcześniej rodziły wyłącznie naturalnie. Dopuszcza się możliwość zastosowania znieczulenia miejscowego (zewnątrzoponowego), jak również wybór sposobu porodu (np. w wodzie, z wykorzystaniem pozycji wertykalnych). Niektóre kobiety wymagają zastosowania indukcji porodu, aby móc rozpocząć właściwą akcję porodową. Poszczególne fazy porodu naturalnego po wcześniejszej cesarce są jednak stałe dla każdego porodu naturalnego. 

Więcej o porodach w Salve dowiesz się tutaj: Porody naturalne w Salve oraz Poród przez cesarskie cięcie w Salve.

Poród VBAC — wskazania

Do porodu drogą pochwową po uprzednio wykonanym cięciu cesarskim mogą zostać zakwalifikowane wyłącznie te kobiety ciężarne, u których w aktualnie trwającej ciąży nie stwierdza się położniczych i pozapołożniczych wskazań do cięcia cesarskiego. Innymi słowy, ciąża rozwija się prawidłowo i nie jest w żaden sposób zagrożona, w związku z czym, jeśli wcześniej nie byłoby cięcia cesarskiego, także teraz lekarze nie rozważaliby jego ewentualnego wykonania. 

Poród VBAC — przeciwwskazania

Nie u każdej kobiety, która poprzednią ciążę zakończyła cięciem cesarskim, w aktualnej ciąży można zdecydować o porodzie naturalnym. Podstawowymi przeciwwskazaniami bezwzględnymi do porodu VBAC są:

• ogólne przeciwwskazania do porodu siłami natury, np. odklejenie się siatkówki przyszłej mamy, przodujące łożysko, nieprawidłowa budowa macicy i inne;
• stan po wcześniejszym pęknięciu macicy;
• stan po nacięciu macicy pionowym w dolnym odcinku (typu T, typu J);
• pomiar grubości dolnego odcinka macicy (LUS) poniżej 2 mm.

Do grona przeciwwskazań względnych (to lekarz decyduje, czy pacjenta może zostać dopuszczona do porodu naturalnego) należą natomiast:

• LUS w granicach 2-3,1 mm;
• masa dziecka przekraczającą 4000 g;
• brak informacji odnośnie rodzaju nacięcia macicy w poprzednim porodzie;
• stan po dwóch cięciach cesarskich.

Każda kobieta, która wcześniejszą ciążę rozwiązała poprzez cięcie cesarskie, a aktualnie zastanawia się nad porodem naturalnym, powinna skonsultować się z doświadczonym ginekologiem położnikiem.

Jak przygotować się do porodu VBAC?

Każda kobieta, która planuje rodzić naturalnie, a wcześniej rodziła przez cięcie cesarskie, powinna pozostać pod stałą opieką fizjoterapeuty uroginekologicznego. Dzięki temu kompleksowo przygotuje się do porodu, zadba o własną sprawność, dowie się, jak zachowywać się w poszczególnych etapach porodu, nauczy się właściwie oddychać, co przy cesarce nie było szczególnie potrzebne, teraz jednak jest priorytetowe. Co ważne, fizjoterapeuta zajmie się również blizną po cięciu cesarskim, która zawsze wymaga opracowania. Rekomenduje się jej mobilizację jeszcze przed zajściem w kolejną ciążę, o czym każda kobieta planująca powiększenie rodziny powinna pamiętać.

O tym czy poród VBAC jest możliwy decyduje lekarz na wizycie kwalifikującej. Więcej dowiesz się tutaj: Kwalifikacja do porodu

Po jakim czasie od cięcia cesarskiego można rodzić naturalnie?

Szacuje się, że poród siłami natury można rozważyć przynajmniej 18 miesięcy po wcześniejszym porodzie operacyjnym. W tym czasie kobieta powinna szczególnie zadbać o własne ciało z uwzględnieniem mobilizacji blizn. Ostateczną decyzję o dopuszczeniu pacjentki do porodu VBAC podejmuje zawsze lekarz prowadzący. 

Poród VBAC — powikłania

Największym zagrożeniem dla kobiet decydujących się na poród VBAC jest ewentualne pęknięcie macicy, czyli jej rozejście się w miejscu, gdzie wcześniej wykonywane było cięcie cesarskie. Udowodniono, że ryzyko to jest większe, gdy poród naturalny ma się odbyć wcześniej niż minimum 18 miesięcy po wcześniejszym porodzie operacyjnym. Pozostałe powikłania są niezwykle rzadkie. Pacjentka podczas porodu VBAC pozostaje pod stałą obserwacją personelu medycznego.

Podsumowanie

Przebyte u kobiet cięcie cesarskie nie jest wskazaniem do kolejnego operacyjnego ukończenia ciąży, jeżeli nie występują inne czynniki ryzyka. Wspólnie z lekarzem prowadzącym warto przeanalizować stan zdrowia kobiety i przebieg ciąży, aby stwierdzić, czy mimo wcześniejszego cięcia cesarskiego może ona teraz rodzić siłami natury. To rozwiązanie korzystne dla płodu, ale także dla przyszłej mamy. Cieszy się coraz większą popularnością wśród pacjentek. Współcześnie dąży się, aby powtórne cięcie cesarskie nie było wykonywane rutynowo, lecz jedynie z konkretnych przyczyn.