Potówki - czym są? Objawy, przyczyny i leczenie potówek u dzieci i dorosłych

Spis treści:

Co to są potówki i kiedy się pojawiają?

Czym są potówki? To niewielkie, swędzące lub piekące wykwity skórne, które powstają w wyniku zablokowania ujścia gruczołów potowych. Gdy pot nie może swobodnie wypływać na powierzchnię skóry, zatrzymuje się pod naskórkiem i prowadzi do powstania stanu zapalnego oraz drobnych pęcherzyków.

Potówki występują najczęściej w warunkach wysokiej temperatury i wilgotności – czyli latem lub przy przegrzaniu organizmu (np. podczas gorączki czy intensywnego wysiłku fizycznego). Najbardziej narażone miejsca to te, gdzie skóra jest narażona na tarcie lub znajduje się pod ubraniem – pachy, plecy, kark, pachwiny, klatka piersiowa, fałdy skórne.

Rodzaje potówek:

1. Potówki krystaliczne – najłagodniejsza postać, pojawiają się jako małe, przeźroczyste pęcherzyki bez stanu zapalnego. Najczęściej występują u niemowląt;
2. Potówki czerwone – to najczęstszy typ potówek u dorosłych. Objawiają się jako czerwone, swędzące krostki;
3. Potówki głębokie – rzadkie, pojawiają się głęboko w skórze właściwej. Mogą prowadzić do poważniejszych stanów zapalnych.

Lekarz dermatolog nie tylko ustali odpowiednie postępowanie lecznicze i rozpoznanie, ale również oceni, z jaką postacią potówki mamy do czynienia.

Objawy potówek – jak je rozpoznać?

Objawy potówek zależą od ich rodzaju oraz miejsca występowania. Do najczęstszych należą:

• drobne pęcherzyki lub grudki na skórze;
• zaczerwienienie wokół zmian;
• swędzenie lub pieczenie skóry;
• uczucie gorąca lub dyskomfortu;
• czasem bolesność przy dotyku.

Potówki u dzieci często pojawiają się na karku, klatce piersiowej, plecach lub w fałdach skórnych – miejscach, gdzie skóra trudniej oddycha. Dzieci mogą być rozdrażnione, płakać, a nawet mieć trudności ze snem z powodu świądu.

U dorosłych potówki najczęściej występują na plecach, pod pachami, na brzuchu lub w okolicach pachwin – zwłaszcza przy noszeniu ciasnych, nieprzewiewnych ubrań.

Skąd się biorą potówki? Najczęstsze przyczyny

Potówki są efektem przegrzania i nadmiernej potliwości, połączonych z zablokowaniem ujść gruczołów potowych.

Do najczęstszych przyczyn ich powstawania należą:

• wysoka temperatura i wilgotność – upalne dni sprzyjają nadmiernemu poceniu się;
• zbyt ciepłe ubranie – zarówno dzieci, jak i dorośli często są zbyt grubo ubrani, co powoduje przegrzanie;
• noszenie nieprzewiewnych tkanin – syntetyczne materiały blokują przepływ powietrza i zatrzymują wilgoć;
• gorączka – u osób chorych wzrasta temperatura ciała, co może prowadzić do pojawienia się potówek;
• zbyt rzadkie kąpiele – brak regularnego mycia i osuszania skóry może sprzyjać zatykaniu porów;
• kosmetyki blokujące pory – kremy z dużą ilością silikonów lub olejów mogą utrudniać skórze „oddychanie”.

Potówki u dzieci i dorosłych – czy leczenie się różni?

Leczenie potówek u dzieci i dorosłych może różnić się w zależności od wieku, wrażliwości skóry oraz przyczyny ich pojawienia się. Choć w większości przypadków potówki są łagodne i samoistnie znikają, istnieją różne metody, które mogą pomóc złagodzić objawy:

Potówki u dzieci

Dzieci, a zwłaszcza niemowlęta, mają bardziej wrażliwą skórę, co czyni je bardziej podatnymi na potówki. U niemowląt najczęściej pojawiają się one w okolicach szyi, pleców oraz pod pachami. W leczeniu potówek u dzieci najważniejsze jest:

1. Utrzymanie skóry w suchości i chłodzie – ubieranie dziecka w lekkie, przewiewne ubranka wykonane z naturalnych materiałów;
2. Częste kąpiele – mycie dziecka w chłodnej wodzie, by oczyścić skórę z nadmiaru potu;
3. Używanie pudru dla dzieci – stosowanie pudru dla niemowląt, który pochłania nadmiar wilgoci i zmniejsza tarcie skóry;
4. Zastosowanie maści łagodzących – w przypadku zaawansowanych potówek można zastosować specjalne maści lub kremy, które łagodzą podrażnienia i przyspieszają gojenie.

Potówki u dorosłych

W przypadku dorosłych osób, szczególnie tych, które pracują w gorących warunkach lub nadmiernie się pocą, leczenie potówek opiera się głównie na zmniejszeniu pocenia i poprawie higieny. Sposoby leczenia obejmują:

1. Zmiana ubioru – noszenie lekkiej, przewiewnej odzieży, która pozwala skórze oddychać;
2. Kąpiele w chłodnej wodzie – częste mycie w chłodnej wodzie lub stosowanie preparatów nawilżających skórę;
3. Używanie antyperspirantów – stosowanie preparatów redukujących pocenie się, szczególnie w okolicach, gdzie potówki występują najczęściej;
4. Unikanie długotrwałego przebywania w gorącym, wilgotnym środowisku – zapewnienie odpowiedniej wentylacji w miejscu pracy i wypoczynku.

Jak leczyć i zapobiegać potówkom?

Jak pozbyć się potówek? Leczenie potówek polega przede wszystkim na ochłodzeniu i osuszeniu skóry, a także unikaniu czynników wywołujących ich powstawanie. W większości przypadków potówki ustępują samoistnie w ciągu kilku dni, jeśli zapewni się odpowiednie warunki skórze. Skuteczne metody:

• częste mycie skóry – najlepiej letnią wodą, bez drażniących mydeł;
• dokładne osuszanie ciała, zwłaszcza fałd skórnych;
• noszenie przewiewnych ubrań z naturalnych materiałów (bawełna, len);
• chłodne kąpiele – mogą przynieść ulgę w przypadku swędzenia;
• pudry dla niemowląt – np. talk lub mąka ziemniaczana, pomagają utrzymać suchą skórę;
• preparaty łagodzące – kremy z pantenolem, alantoiną lub cynkiem pomagają złagodzić stan zapalny;
• unikanie kosmetyków zatykających pory – szczególnie latem warto stosować lekkie formuły.

Kiedy do lekarza? Wizyta u dermatologa lub pediatry jest zalecana, jeśli:

• zmiany nie ustępują po kilku dniach;
• pojawia się ropa lub nasilony stan zapalny;
• występują objawy ogólne (gorączka, osłabienie);
• dziecko staje się bardzo niespokojne lub apatyczne.

Jedynie specjalista jest w stanie określić, czy zmiany skórne nie mają innego, groźniejszego podłoża.