pon-pt 7:00 - 20:30
sob 7:00 - 18:00
niedz 9:00 - 15:00
23 listopada 2022
Co to SIBO?
SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego to stan, w którym w jelicie cienkim znajduje się zbyt duża ilość bakterii. Z poniższego artykułu dowiesz się, jakie są typowe objawy SIBO oraz jak diagnozować i leczyć to schorzenie.
W prawidłowo funkcjonującym jelicie cienkim znajduje się niewielka liczba bakterii, głównie tlenowych i względnie beztlenowych, np. Lactobacillus lub Enterococcus. O SIBO mówimy wówczas, gdy następuje niekontrolowany rozrost tych bakterii, w wyniku którego w jelicie cienkim pojawia się ich nadmierna ilość. Bakterie te mogą pochodzić zarówno z jelita cienkiego, jak i grubego.
Nasze jelita zamieszkują bakterie i jest to zjawisko normalne, naturalne, a nawet bardzo pożądane. Odpowiednie szczepy bakterii warunkują bowiem naszą odporność i umożliwiają przyswajanie niezbędnych składników odżywczych, takich jak witaminy czy minerały. Problem pojawia się wtedy, gdy w jelicie cienkim namnaża się zbyt duża ilość bakterii.
SIBO – przyczyny
Nasz organizm jest wyposażony w naturalne mechanizmy chroniące go przed zbyt dużą ilością bakterii w jelicie cienki. Do mechanizmów tych należy m.in. motoryka jelit (tzw. perystaltyka), zastawka oddzielająca jelito grube od cienkiego, kwas żołądkowy, żółć czy immunoglobulina IgA. Czasem jednak te systemy obronne nie działają wydajnie i wówczas pojawia się właśnie SIBO.
Do czynników ryzyka rozwoju SIBO zalicza się:
- zaburzenia czynności motorycznej jelit,
- nieprawidłowości anatomiczne, np. zwężenie jelita po radioterapii, zrosty pooperacyjne,
- otyłość,
- marskość wątroby,
- choroby nerek,
- niedobory odporności,
- stosowanie niektórych leków (opioidy, leki hamujące wydzielanie żołądkowe).
Ryzyko rozwoju SIBO wzrasta wraz z wiekiem.
Objawy rozrostu bakteryjnego SIBO
Objawy towarzyszące SIBO nie są charakterystyczne i dlatego mogą wskazywać także na inne choroby przewodu pokarmowego. Zaburzenia flory bakteryjnej na tle SIBO zwykle wywołują ból brzucha, biegunkę, zaparcia i upośledzenie wchłaniania jelitowego (niedobór witamin A, D, B12). Niestety objawy SIBO są dokuczliwe i znacznie obniżają komfort życia. W zaawansowanej chorobie mogą wystąpić zmiany skórne (rumień guzowaty, osutki plamisto-grudkowe). Z tych właśnie powodów tak ważne jest jego wczesne rozpoznanie, a następnie wdrożenie leczenia.
Diagnostyka SIBO
Jeśli zauważysz u siebie objawy mogące wskazywać na przerost bakteryjny SIBO, zgłoś się do lekarza. Po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem, przy podejrzeniu SIBO, lekarz skieruje pacjenta na badania dodatkowe, które mogą obejmować:
- testy oddechowe (wodorowy test oddechowy),
- badania laboratoryjne krwi.
W uzasadnionych przypadkach wykonuje się RTG przewodu pokarmowego (tzw. wlew kontrastowy) i endoskopię z badaniem bakteriologicznej treści pobranej z jelita.
Wodorowy test oddechowy SIBO
Wodorowy test oddechowy jest nieinwazyjnym, prostym i komfortowym dla pacjenta badaniem stosowanym w diagnostyce SIBO. W trakcie badania mierzony jest poziom wodoru i metanu w wydychanym przez pacjenta powietrzu po wypiciu roztworu laktulozy lub glukozy. Wynik testu pomaga ustalić, czy doszło do rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego i jakiego rodzaju są to mikroby. Pomiaru dokonujemy przed zażyciem laktulozy/glukozy, a następnie w 30, 60, 120 i 180 minucie po jej przyjęciu. Uważa się, że u zdrowej osoby początkowe wydalanie wodoru nie powinno przekraczać 10 ppm. Diagnozę SIBO stwierdza się przy wyniku około 20 ppm wodoru i/lub metanu w ciągu pierwszych dwóch godzin. Przeczytaj więcej o wodorowym teście oddechowym SIBO i sposobie przygotowania do jego wykonania.
Test oddechowy SIBO wykonasz w każdej przychodni Salve!
Leczenie SIBO
Podstawą leczenia SIBO jest antybiotykoterapia. Stosuje się ją w celu zmniejszenia populacji mikroorganizmów w jelicie cienkim oraz złagodzenia dokuczliwych objawów. O wyborze konkretnego antybiotyku decyduje lekarz – zwykle stosuje się tetracykliny, amoksycylina z kwasem klawulanowym i doksycykline.
Niestety SIBO jest chorobą przewlekłą z tendencją do nawracania. Z tego powodu ważne jest poznanie jej przyczyny i leczenie choroby podstawowej bądź, o ile to możliwe, usunięcie nieprawidłowości w budowie anatomicznej.
Dieta w SIBO
Na podstawie dostępnych obecnie dowodów naukowych nie ma uzasadnienia dla wprowadzenia restrykcyjnych diet wykluczających grupy produktów. Uważa się, że dieta z ograniczeniem fermentujących węglowodanów, których organizm nie jest w stanie rozłożyć i wchłonąć w jelicie cienkim (tzw. dieta low FODMAP) może być wskazana u niektórych osób, zwłaszcza tych z objawami zespołu jelita drażliwego.
Do sacharydów z grupy FODMAP można zaliczyć:
- fruktozę (miód, owoce i soki owocowe, słodkie syropy stosowane w przemyśle spożywczym);
- laktozę (mleko i jego przetwory);
- fruktany lub galaktany (zboża: pszenica, jęczmień, żyto, warzywa: czosnek, cebula, warzywa kapustne, nasiona roślin strączkowych);
- poliole (słodziki naturalne: ksylitol i sorbitol).
Uwaga: Ze względu na swoje ograniczenia odżywcze dieta low FODMAP nie może być stosowana przez długi czas.