Soczewka toryczna - skuteczna metoda korekcji astygmatyzmu przy zaćmie

Spis treści:

Zaćma toryczna i soczewki toryczne

W warunkach prawidłowych światło dostaje się do oczu przez rogówkę i soczewkę, a następnie przechodzi do tylnej części oka. Tam trafia na siatkówkę, gdzie powstaje obraz, który jest przekazywany do mózgu. W przebiegu zaćmy obserwuje się zmętnienie naturalnej soczewki oka, czego konsekwencjami są między innymi:

• zamglone, niewyraźne widzenie, opisywane przez pacjentów, jakby było to widzenie przez brudną szybę lub mgłę;
• trudności z widzeniem w nocy i po zmroku;
• nadwrażliwość na światło, a w szczególności silne oślepianie przez słońce, reflektory, lampy;
• tzw. halo wokół źródeł światła;
• problemy z czytaniem drobnego druku, nawet przy dobrym oświetleniu;
• zaburzenia kontrastu i kolorów, które w efekcie wydają się wyblakłe, mniej intensywne;
• możliwe podwójne widzenie w jednym oku.

Jeszcze poważniejszym problemem jest zaćma toryczna, czyli zaćma z towarzyszącym astygmatyzmem, który jeszcze intensywniej pogarsza ostrość widzenia. Astygmatyzm może być wrodzony lub nabyty (np. po urazach, operacjach). Leczenie zaćmy torycznej różni się od leczenia klasycznej postaci tej choroby właśnie zmianą soczewek. Przy towarzyszącym astygmatyzmie należy wybrać soczewki toryczne, jako że inne formy nie będą tak skuteczne.

Kiedy warto wybrać soczewkę toryczną

We współczesnej okulistyce wyróżnia się 2 podstawowe wersje soczewek torycznych:

• soczewki toryczne w wersji trójogniskowej, które mogą znacząco zredukować potrzebę noszenia okularów również u osób, które przed operacją zaćmy potrzebowały okularów z tzw. cylindrami;
• soczewki toryczne jednoogniskowe, które znacząco poprawiają komfort widzenia po operacji zaćmy i eliminują potrzebę noszenie okularów ze szkłami cylindrycznymi, jednak nadal okulary potrzebne są do czytania czy korzystania z komputera.

Dobór odpowiedniej wersji zawsze pozostaje w kompetencjach lekarza prowadzącego, po wnikliwej rozmowie z pacjentem i ustaleniu jego potrzeb oraz priorytetów. Jednak warto wiedzieć, w jakich sytuacjach w ogóle rozważać soczewki toryczne.

Otóż soczewki toryczne sprawdzą się świetnie w następujących sytuacjach:

• astygmatyzm powyżej 0,75 dioptrii;
• chęć ograniczenia noszenia okularów korekcyjnych;
• stabilny astygmatyzm rogówkowy.

Soczewki toryczne nie będą natomiast rekomendowane w następujących przypadkach:

• astygmatyzm jest niewielki i nie wpływa znacząco na jakość widzenia;
• astygmatyzm jest nieregularny (np. stożek rogówki);
• występują inne choroby oczu (np. zwyrodnienie plamki, retinopatia cukrzycowa).

Soczewki toryczne od lat mają zastosowanie w leczeniu astygmatyzmu rogówkowego u pacjentów zakwalifikowanych do operacji zaćmy. Wiele badań wskazuje na ich bardzo duży potencjał do obniżania pooperacyjnego sferycznego i torycznego błędu refrakcyjnego. Zaletami tych soczewek są: bardzo duża wydajność, bezpieczeństwo i przewidywalność w obliczaniu wyniku refrakcyjnego.

Proces kwalifikacji do zabiegu

Leczenie zaćmy torycznej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) jest możliwe, jednak NFZ refunduje soczewki toryczne wyłącznie w przypadku silnego astygmatyzmu (powyżej 2 dioptrii cylindrycznych). W innych przypadkach refundowane są soczewki jednoogniskowe. Proces kwalifikacji przedstawia się w następujących krokach:

• uzyskanie skierowania do poradni okulistycznej od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
• wizyta kwalifikacyjna obejmująca dokładną ocenę wzroku przez okulistę;
• wybór placówki medycznej wykonującej zabiegi korekcyjne zaćmy torycznej.

Przed zabiegiem ważne jest wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych: morfologia krwi, badania biochemiczne (sód, potas, glukoza, czas krzepnięcia krwi), EKG, inne badania w zależności od stanu aktualnego pacjenta, jego choroby podstawowej oraz chorób współistniejących. Rozmowa z lekarzem anestezjologiem odbywa się w dniu wykonania operacji zaćmy, po przyjęciu do szpitala.

Leczenie zaćmy torycznej w szpitalu Salve w Łodzi

Zabiegi korekcyjne zaćmy torycznej odbywają się również w szpitalu okulistycznym Salve w Łodzi. Przeprowadza się je z wykorzystaniem nowoczesnych sprzętów i metod, co gwarantuje pacjentom pełne bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko ewentualnych powikłań. Już po kilku godzinach pacjent może opuścić szpital. Zabieg jest bezbolesny, ponieważ odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Możliwe jest jego wykonanie komercyjnie oraz w ramach NFZ. Wizyta kwalifikacyjna do operacji jest bezpłatna, a terminy oczekiwania na zabieg — krótkie.

Rekonwalescencja po operacji

Standardowa długość pobytu w szpitalu po zabiegu usunięcia zaćmy to zaledwie kilka godzin. Po tym czasie pacjent może wrócić do domu, jednak zaleca się, by z placówki odebrała go bliska osoba. Samodzielne kierowanie samochodem jest absolutnie przeciwwskazane. Postępowanie pooperacyjne polega na stosowaniu przez 3-4 tygodnie po operacji kropli antybiotykowo-steroidowych zgodnie z zaleceniami lekarza.

W okresie pooperacyjnym może wystąpić ból głowy i okolic oczodołu. Objawy te ustępują jednak po podaniu leków przeciwbólowych. Wizyta kontrolna odbywa się następnego dnia i 2 tygodnie po zabiegu. W tym czasie odradza się schylania, mycia włosów z głową w dół oraz dźwigania cięższych przedmiotów. Warto też powstrzymać się od intensywniejszej aktywności fizycznej.

Źródła:

1. Zaćma: leczenie i soczewki wewnątrzgałkowe, Twój przewodnik, 2021.
2. Klonowski P., Rejdak R., Zastosowanie wewnątrzgałkowych soczewek torycznych w trakcie operacji zaćmy u pacjentów z chorobami zniekształcającymi rogówkę, Ophtha Therapy, 4/2016.
3. Operacja zaćmy oka na NFZ, https://salve.pl/leczenie-szpitalne/oddzialy-szpitala/okulistyka/zacma