Światowy Dzień Kangurowania przypada na 15 maja, a więc w tym roku na trzeci czwartek tego miesiąca. Ma wyjątkowe znaczenie nie tylko w świecie medycznym, ale i dla każdej kobiety, która jest lub planuje być w ciąży. Promuje znaczenie kontaktu “skóra do skóry” matki i nowo narodzonego dziecka, co ma kluczowe znaczenie dla obu stron.
Spis treści
- Czym jest kangurowanie?
- Jak prawidłowo kangurować dziecko?
- Zalety kangurowania
- Światowy Dzień Kangurowania
Czym jest kangurowanie?
Każdy człowiek potrzebuje ciepła, przytulenia, miłego dotyku - niezależnie od wieku, płci, pełnionych funkcji. Dotyk jest jednym ze zmysłów, który rozwija się bardzo wcześnie, bo już w życiu płodowym. Ma też kluczowe znaczenie dla noworodka, pozwalając mu zaadaptować się w nowym otoczeniu (poza łonem matki, gdzie nagle wszystko staje się intensywne i nowe). Właśnie biorąc pod uwagę tak duże znaczenie dotyku, powstało pojęcie “kangurowania”.
Kangurowanie to inaczej pierwszy bezpośredni kontakt ciała noworodka z ciałem matki, zwany „skóra do skóry”. Nazwa jest wynikiem obserwacji świata zwierząt, a szczególnie kangurów, które rodzą się w stanie embrionalnym, a dorastają i dojrzewają w torbie matki, mając z nią stały, bliski kontakt przez dłuższy czas. Początki metody kangurowania wywodzą się z Kolumbii, gdzie badaniem znaczenia dotyku ciała matki i dziecka zajmowali się dwaj tamtejsi lekarze. Bardzo szybko rozprzestrzeniła się ona na cały świat, zyskując coraz większą popularność również w Polsce.
Kangurowanie polega na ułożeniu noworodka na klatce piersiowej matki lub innej osoby, czyli zastosowaniu kontaktu skóra do skóry. Z zewnątrz maluszek powinien być owinięty kocem, aby utrzymać ciepło, jednak jego skóra powinna bezpośrednio stykać się ze skórą matki. Innymi słowy, jest to bliski kontakt dwóch osób. Dziecko w czasie kangurowania słyszy bicie serca matki, jest kołysane podczas unoszenia się jej klatki piersiowej w czasie oddychania i ogrzewane jej ciepłem. Wszystko to sprawia, że noworodek czuje się jak w łonie, uspokaja i zasypia.
Jak prawidłowo kangurować dziecko?
Wyróżnia się 4 fazy kangurowania dziecka:
- bardzo wczesna - tuż po porodzie;
- wczesna - w pierwszej dobie po porodzie;
- pośrednia - początek ma miejsce około 7 dnia po porodzie;
- późna - rozpoczyna się wiele dni po porodzie, gdy stan zdrowia dziecka będzie na to pozwalał, jak najszybciej po fazie intensywnego leczenia.
Im wcześniej rozpoczniemy kangurowanie, tym lepsze uzyskamy efekty. Maluszek powinien być nago, aby jak największą powierzchnią ciała dotykał skóry matki, jednak z zewnątrz powinien być okryty. W warunkach szpitalnych noworodki najczęściej są kangurowane przez matki, jednak w razie potrzeb może tego dokonać również ojciec bądź inny członek rodziny. Zgodnie ze Standardami Opieki Okołoporodowej kangurowanie po porodzie powinno trwać co najmniej dwie godziny.
Zalety kangurowania
Rozwinięty już w życiu płodowym dotyk jest źródłem informacji o otoczeniu u noworodka. Ma on ogromne znaczenie, ponieważ wpływa na jego rozwój psychofizyczny. Zalety w kontekście noworodka są następujące:
- zmniejszenie stresu związanego z samym porodem oraz z nagłą zmianą środowiska w pierwszych godzinach i dniach życia;
- udowodnione naukowo mniejsze ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, układu nerwowego i układu oddechowego w późniejszym czasie, a także wzmacnianie odporności dziecka poprzez kolonizowanie jego skóry bakteriami znajdującymi się na skórze matki;
- szybszy przyrost masy ciała;
- synchronizacja ciepła dla matki i dziecka (gdy temperatura dziecka spada, to u matki wzrasta i odwrotnie);
- szybki i łatwy dostęp do naturalnego pokarmu;
- szybsza i lepsza adaptacja do nowych warunków, w tym szybsza nauka ssania piersi;
- szybszy pasaż smółki;
- ułatwianie dziecku zasypiania.
Wszystko to bardzo często skraca czas hospitalizacji. Z kolei korzyści dla matki można przedstawić następująco:
- redukcja stresu związanego z porodem i pierwszym okresem macierzyństwa;
- nawiązanie z dzieckiem silnej relacji, a więc jednocześnie zmniejszenie ryzyka depresji poporodowej;
- szybsze obkurczanie się macicy oraz zmniejszenie krwawienia;
- stymulacja laktacji.
Zarówno dla dziecka, jak i dla matki, kangurowanie działa uspokajająco i odstresowująco. To czas wyłącznie dla nich, który ma ogromne znaczenie dla psychiki obu stron oraz dla dalszego rozwoju maluszka.
Światowy Dzień Kangurowania
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustanowiła Światowy Dzień Kangurowania w 2011 roku i przypada on corocznie na 15 maja. Obchodzony jest na całym świecie, ponieważ omawiana metoda ma tak wiele zalet, że nie sposób ograniczyć jej wyłącznie do jednego kraju. Z okazji tego dnia każda przyszła mama powinna poświęcić choćby pół godziny, aby poczytać więcej na temat zalet i metodyki kangurowania dziecka, jak również na temat alternatyw, gdy samodzielnie z różnych względów medycznych nie będzie w stanie podjąć się tego zadania.
Dobrym pomysłem na celebrowanie tego wyjątkowego dnia jest uczestnictwo w często organizowanych warsztatach i spotkaniach, na których poruszana jest ta tematyka, a także tematyka macierzyństwa. To idealny sposób, aby poszerzyć własną wiedzę oraz nawiązać nowe relacje z innymi matkami lub specjalistami medycznymi, co niekiedy może zaowocować prawdziwymi przyjaźniami na dłużej.