USG ciemiączkowe
USG przezciemiączkowe, zwane także przezciemieniowym, to bezpieczne badanie ultrasonograficzne wykonywane u najmłodszych pacjentów, czyli noworodków i niemowląt. Najczęściej przeprowadzane jest u wcześniaków i dzieci, ze zbyt małym obwodem główki lub opóźnieniami w rozwoju. Dowiedz się, na czym polega specyfika tego badania, jak przebiega, i kiedy warto je wykonać.
USG ciemiączkowe – czym jest ciemiączko?
Ciemiączko (łac. fonticulus) to nieskostniałe, wypełnione błoną łącznotkankową spojenie łączące kości czaszki u noworodków i niemowląt. Inaczej mówiąc, to obszary na główce dziecka, w których krawędzie kilku kości sąsiadują ze sobą. Wspomniana błonowa budowa ciemiączka umożliwia wykonanie poprzez nie badania ultrasonograficznego (USG przezciemiączkowe) i ocenę stanu mózgu dziecka. Anatomicznie wyróżnić możemy ciemiączko przednie, tylne i boczne.
USG mózgu niemowlaka, czyli specyfika USG przezciemiączkowego
USG przezciemiączkowe to jedno z pierwszych badań, jakie wykonuje się u nowo narodzonych dzieci. U najmłodszych pacjentów ciemiączko nie jest jeszcze skostniałe i fale ultradźwiękowe mogą przez nie swobodnie przeniknąć. USG przezciemiączkowe jest bardzo precyzyjnym badaniem pozwalającym na ogólną ocenę ośrodkowego układu nerwowego. Dzięki jego przeprowadzeniu, lekarz w bezbolesny sposób może dokładnie zbadać struktury i jamy mózgu oraz naczynia krwionośne znajdujące się w jego obrębie. Badanie to pozwala diagnozować szereg schorzeń i wad rozwojowych, takich jak: wodogłowie, krwawienie, niedotlenienie, guzy oraz torbiele.
Należy podkreślić, że ultrasonografia przezciemiączkowa jest bezpieczną metodą (nie emituje szkodliwego promieniowania, tylko dźwięki o wysokiej częstotliwości), uznawaną za badanie tzw. „pierwszego rzutu” u noworodków.
Wykonywane w gabinecie Salve (Przychodnia Salve – ul. Pomorska 75) USG przezciemiączkowe jest bezbolesne, nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne dla noworodka.
USG przezciemiączkowe – do jakiego wieku jest ono możliwe do wykonania?
Ciemiączko tylne zasklepia się zwykle ok. 6–8 tygodnia życia, a ciemiączko przednie mniej więcej ok. 18 miesiąca życia dziecka. W badaniu klinicznym największe znaczenie mają właśnie te dwa ciemiączka. Z tego powodu USG przezciemiączkowe można wykonywać tylko u małych dzieci, bo tylko u nich można uzyskać czytelny obraz w badaniu ultrasonograficznym.
Kiedy zrobić USG przezciemiączkowe – wskazania do przeprowadzenia badania
Wskazaniem do przeprowadzenia badania może być zarówno profilaktyka, jak i diagnostyka niepokojących objawów, czy zmian.
Głównymi przesłankami do wykonania ultrasonografii przezciemiączkowej są:
- przedwczesny poród (dziecko urodzone przed trzydziestym siódmym tygodniem ciąży),
mała masa urodzeniowa noworodka, - podejrzenie istnienia wad rozwojowych mózgu,
- epizod niedotlenienia w czasie ciąży, podczas porodu lub w okresie noworodkowym,
- infekcje i zakażenia przebyte w łonie matki (ryzyko groźnych powikłań np. zapalenie opon mózgowych),
- podejrzenie schorzeń neurologicznych np. powtarzające się drgawki,
- nieprawidłowy przyrost obwodu głowy dziecka oraz pulsujące lub uwypuklone ciemię,
uraz okołoporodowy, - różnego rodzaju zaburzenia rozwojowe o niejasnej etiologii.
Przygotowanie do USG przezciemiączkowego
Nie jest konieczne wcześniejsze przygotowywanie dziecka do USG przezciemiączkowego, ponieważ jest to badanie bezpieczne i nie wiążą się z nim żadne bezwzględne przeciwwskazania. Zaleca się jednak nakarmienie dziecka kilkanaście minut przed zabiegiem w celu zmniejszenia jego niepokoju. Z tego samego powodu USG przezciemiączkowe odbywa się zazwyczaj w obecności rodzica. Badanie poprzedzone jest wstępnym wywiadem, podczas którego rodzic informuje lekarza m.in. o wynikach poprzednich badań.
USG przezciemiączkowe – przebieg badania
Przebieg USG przezciemiączkowego niewiele różni się od innych badań ultrasonograficznych. Lekarz przykłada do odpowiednich miejsc na główce dziecka specjalną głowicę, która emituje fale ultradźwiękowe. Dzięki temu uzyskuje obraz mózgu na ekranie ultrasonografu. Aby zwiększyć komfort małego pacjenta i ułatwić lekarzowi badanie, główka dziecka zostaje wcześniej posmarowana specjalnym żelem o temperaturze ciała. Czas badania ultrasonograficznego to zwykle około 20 minut. Po jego wykonaniu rodzice mogą porozmawiać z osobą przeprowadzającą USG i poznać interpretację wyniku.
Co wykrywa USG przezciemiączkowe
USG przezciemiączkowe jest pomocne w wykrywaniu:
- wad rozwojowych,
- wodogłowia,
- krwawień,
- niedotlenienia, torbieli czy guzów mózgu,
- przepuklin oponowych, rozszczepów kręgosłupa oraz zespół zakotwiczenia rdzenia,
- zmian ogniskowych,
- odchyleń w wielkości i kształcie układu komorowego, a także przestrzeni płynowej,
- zapalenia opon mózgowych.