Zaćma – poważna choroba oczu. Czym jest i jak ją leczyć?

Spis treści:

Objawy zaćmy - jak rozpoznać problem?

Zaćma rozwija się stopniowo, dlatego początkowe objawy bywają łagodne i łatwo je przeoczyć. Poniżej najczęstsze sygnały ostrzegawcze:

• Postępujące pogorszenie ostrości wzroku – zarówno w dali, jak i w bliży.
• Widzenie „jak przez mgłę” lub zamglenie obrazu.
• Rozmazywanie się krawędzi liter podczas czytania.
• Podwójne widzenie w jednym oku (diplopia).
• Nadwrażliwość na światło, olśnienia – zwłaszcza przy zmroku lub przy lampach.
• Wrażenie zasłony lub cienia zasłaniającego część pola widzenia.
• Czasami zmiana percepcji kolorów – odcienie wydają się mniej żywe.
• Częsta zmiana korekcji okularów – pogorszenie mimo nowych szkieł.

Zaćma pierwsze objawy mogą być subtelne – wiele osób zauważa, że wieczorem wzrok słabnie bardziej lub że czytanie staje się męczące. Warto reagować nawet na niewielkie pogorszenie widzenia i wykonać badanie okulistyczne.

Rodzaje zaćmy - klasyfikacja

Zaćmę można klasyfikować pod kątem czasu wystąpienia, etiologii lub lokalizacji zmętnień w soczewce. Poniżej główne kategorie:

Zaćma wrodzona

• Obecna u noworodków lub ujawniająca się we wczesnym dzieciństwie.
• Może być zauważalna już przy narodzinach (np. biała źrenica).
• Nie leczona może prowadzić do niedowidzenia (amblyopii).
• Często wymaga wczesnej interwencji chirurgicznej.

Zaćma nabyta

• Najczęstszy typ u dorosłych (tzw. zaćma starcza).
• Rozwija się z wiekiem, najczęściej po 50. roku życia.
• Mogą być różne podtypy w zależności od lokalizacji zmętnień: korowa, jądrowa, tylna.
• Często progresuje powoli.

Zaćma wtórna

• Pojawia się jako konsekwencja innej choroby oczu, leczenia lub urazu.
• Może rozwijać się po operacji zaćmy (zaćma następowa).
• Czynniki ryzyka: cukrzyca, stosowanie steroidów, zapalenia oczu, guzy wewnątrzgałkowe, urazy.

Tabela porównawcza: rodzaje zaćmy i charakterystyczne objawy

Zaćma, a jaskra - czym się różnią?

Choć zarówno zaćma, jak i jaskra wpływają na pogorszenie wzroku i mogą prowadzić do utraty widzenia, mają inne mechanizmy i objawy:

• Zaćma dotyczy zmętnienia soczewki, utrudniającego przepuszczalność światła do siatkówki.
• Jaskra wiąże się ze wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego, które uszkadza nerw wzrokowy i może prowadzić do zaniku pola widzenia.
• W niektórych przypadkach zaćma może powodować jaskrę, gdy zmętniała soczewka przemieszcza się i blokuje odpływ cieczy wodnistej z oka.
• Z kolei zaćma może pojawić się jako powikłanie jaskry – w takiej sytuacji zmętnienia często mają charakter tylnej części soczewki.
• Objawy: w jaskrze dominują zaciemnienia w polu widzenia, tępe bóle oczu, halosy wokół świateł, natomiast w zaćmie główne objawy to mglista wizja, pogorszenie ostrości, olśnienia.