Kiedy mogę zaszczepić się przeciwko COVID-19?
W Polsce proces szczepień został podzielony na 4 etapy. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Zdrowia zapisy na powszechne szczepienia Polaków w ramach pierwszego etapu szczepień rozpoczną się 15. stycznia br.
Etap 0 | – pracownicy sektora ochrony zdrowia (w tym wykonujący indywidualną praktykę), – pracownicy domów pomocy społecznej i miejskich ośrodków pomocy społecznej, – personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych, w tym stacjach sanitarno-epidemiologicznych, – rodzice wcześniaków hospitalizowanych na Oddziałach Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka. |
Etap 1 | – pensjonariusze domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, – osoby powyżej 60. roku życia (w kolejności od najstarszych), – służby mundurowe, w tym wojsko, nauczyciele. |
Etap 3 | – osoby poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki lub leczenia wymagających częstego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia, – osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne. |
Etap 4 | – przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, – pozostała część dorosłej populacji. |
Gdzie mogę się zaszczepić?
Szczepienia przeciwko koronawirusowi wykonywane będą w wyznaczonych do tego placówkach. Wszystkie przychodnie Salve (5 placówek) będą uczestniczyć w procesie szczepień przeciwko COVID-19.
Jak mogę umówić się na szczepienie?
W celu umówienia szczepienia w Salve, wystarczy zadzwonić pod numer 42 633 78 01 od pon.-pt. 8:00-16:00
Czy szczepienie na koronawirusa jest płatne?
Szczepionka przeciwko COVID-19 jest w pełni refundowana, czyli BEZPŁATNA. Refundacją zostały objęte wszystkie grupy.
Czy na szczepienie jest wymagane skierowanie?
Czekamy na wytyczne z Ministerstwa Zdrowia w tej sprawie. Na chwilę obecną najbardziej prawdopodobnym rozwiązaniem będą wystawiane skierowania dla poszczególnych grup pacjentów.
Czy trzeba jakoś specjalnie przygotować się do szczepienia?
Nie jest wymagane żadne przygotowanie do szczepienia. Szczepienie można wykonać o dowolnej porze dnia i bez konieczności bycia na czczo. Tak, jak w przypadku innych szczepień, kwalifikacji do szczepienia dokonuje lekarz, i odbywa się ono w trakcie tej samej wizyty.
Czy szczepienie jest obowiązkowe?
Szczepienie jest całkowicie dobrowolne. Zachęcamy wszystkich do szczepień, bo szczepiąc się, chronimy nie tylko siebie, ale także bliskich i wszystkie osoby, z którymi mamy kontakt.
Co to jest szczepionka mRNA?
Technologia mRNA wykorzystana w opracowaniu szczepionek opiera się na sprawdzonych zasadach naukowych, i była już wcześniej wykorzystywana przy opracowywaniu szczepionek przeciw CMV czy wirusowi Zika. mRNA w szczepionce przeciw COVID-19 zawiera informację o syntezie białka S (kolca) SARS-CoV-2. mRNA jest zamknięte w nanocząsteczkach lipidowych, które pełnią rolę ochronną (mRNA nie ulega od razu degradacji) oraz pomagają w transporcie RNA do komórki (ułatwiają przenikanie przez błonę komórkową komórek człowieka). Dzięki temu mRNA ze szczepionki wnika do cytoplazmy komórki osoby zaszczepionej, gdzie dochodzi do produkcji białka S koronawirusa. Białko to jako antygen posiada silne właściwości immunogenne, dzięki czemu pobudza układ odpornościowy człowieka do produkcji przeciwciał neutralizujących i odpowiedzi komórkowej.
Jaka jest skuteczność szczepionki?
Należy pamiętać, że pełny cykl szczepienia wymaga dwóch dawek i dopiero po otrzymaniu drugiej dawki możemy mówić o skuteczności procedury. Skuteczność szczepionki mierzona od siódmego dnia od otrzymania drugiej dawki szczepionki wynosiła 95% (36 523 uczestników).
Jakie jest bezpieczeństwo szczepionki?
Bezpieczeństwo szczepionki na COVID-19 było badane dwa miesiące po podaniu drugiej dawki. Zgodnie z obecną wiedzą naukową długotrwałe skutki uboczne po podaniu szczepionki są mało prawdopodobne, a krótkoterminowe, na które zwykle zwracają uwagę naukowcy, są łagodne. Należy pamiętać, że wydanie zgody na stosowanie szczepionki oznacza, że korzyści z niej płynące przewyższają potencjalne ryzyko. Szczepionki na koronawirusa zostały przetestowane na dziesiątkach tysięcy ochotników. Obserwacje dotyczące działań niepożądanych są kontynuowane, tak jak w przypadku każdego innego preparatu leczniczego.
Czy ozdrowieńcy także powinni szczepić się przeciwko COVID-19?
Tak. Konieczność szczepienia ozdrowieńców wynika z faktu, że nie wiemy, jak długo utrzymują się przeciwciała wytworzone w odpowiedzi na zakażenie.
Czy szczepionka może wywołać zakażenie koronawirusem?
Nie. Szczepionka zawiera jedynie informację genetyczną (mRNA) o budowie jednego białka wirusa SARS-CoV-2. Sama informacja nie jest zdolna wywołać zakażenia. Nie jest też prawdą, że szczepionka może wywołać zespół pocovidowy. Zespół ten występuje bowiem dopiero po przejściu zakażenia wirusem SARS-CoV-2.
Czy szczepionka może osłabić mój układ odpornościowy, i wtedy łatwiej zachoruję np. na grypę?
Nie. Szczepionka angażuje tylko niewielką część z milionów komórek układu odpornościowego. Pozostałe dalej walczą z napotkanymi drobnoustrojami, takimi jak bakterie i wirusy.
Po jakim czasie od podania szczepionka zaczyna działać?
Pełny cykl szczepienia wymaga dwóch dawek i dopiero po otrzymaniu drugiej dawki możemy mówić o skuteczności procedury. Szczepionka zaczyna w pełni działać po siedmiu dniach od podania drugiej dawki, ale częściową ochronę zyskuje się już po pierwszej dawce.
Czy mogę zarazić się koronawirusem w okresie między 1. a 2. szczepieniem?
Jeżeli między 1. a 2. dawką szczepionki pacjent będzie narażony na kontakt z wirusem SARS-Cov-2, to może dojść do zachorowania.
Czy pacjenci tuż po szczepieniu będą musieli odczekać w poczekalni jakiś określony czas?
Zalecane jest odczekanie w poczekalni ok. 15 min przed opuszczeniem przychodni.
Czy szczepionki są bezpieczne dla dzieci?
Szczepionki nie są rekomendowane dzieciom. Wynika to z faktu, że choć nie ma żadnych dowodów na to, że szczepionki są niebezpieczna dla dzieci, to nie zostały przebadane na osobach poniżej 16. roku życia. Szczepione są wyłącznie osoby pełnoletnie.
Czy szczepionka nie pogorszy mojego stanu, jeśli przechodzę właśnie bezobjawowo COVID-19?
Nie. Szczepionka angażuje tylko niewielką część z miliona komórek układu odpornościowego. Według jednej z teorii naukowych, jeśli przeciwciała zostały już wytworzone w następstwie infekcji COVID-19, to otrzymanie szczepionki stymuluje pracę układu odpornościowego.
Czy szczepionka da mi odporność na całe życie?
Zgodnie z obecną wiedzą naukową, nie potrafimy jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Obserwacje nad długością odporności poszczepiennej wciąż trwają. Być może w przyszłości konieczne będą dawki przypominające.
Czy po zaszczepieniu będę musiał wciąż chodzić w maseczce?
Tak, ze względu na inne, niezaszczepione osoby. Wynika to z faktu, że szczepienie chroni przed zachorowaniem, ale nie wyklucza, że można być bezobjawowym nosicielem wirusa i zarażać nim innych.
Jakie są przeciwwskazania do szczepienia?
Do bezwzględnych przeciwwskazań do szczepienia zaliczamy:
- nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, w tym u osób, u których wystąpiła reakcja anafilaktyczna po podaniu pierwszej dawki szczepionki przeciw COVID-19, lub ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki.
Przed zaszczepieniem należy poinformować lekarza, jeśli kiedykolwiek wystąpiła ciężka reakcja alergiczna na leki, szczepionki lub składnik pokarmowy.
Do czasowych przeciwwskazań do szczepienia zaliczamy:
- aktualne lub niedawne zakażenie COVID-19 (do momentu wyzdrowienia). Ma to na celu uniknięcie błędnego przypisania szczepionce jakiegokolwiek nowego objawu lub progresji objawów. Ponieważ u niektórych osób z COVID-19 pogorszenie może nastąpić do 2 tygodni po zakażeniu, w idealnym przypadku szczepienie należy odłożyć do czasu wyzdrowienia, i co najmniej cztery tygodnie po wystąpieniu objawów albo cztery tygodnie od pierwszego pozytywnego wyniku testu PCR lub antygenowego u osób bez objawów.
- ostra, ciężka choroba przebiegająca z gorączką lub ostra infekcja – do momentu ustąpienia objawów infekcji.
- zaostrzenie chorób przewlekłych – do momentu stabilizacji stanu pacjenta.
Szczepienie nie jest przeciwwskazane u osób z zaburzeniami odporności lub otrzymujących leczenie immunosupresyjne – natomiast może u nich wystąpić zmniejszona odpowiedź immunologiczna. Nie oceniano jednak skuteczności, ani bezpieczeństwa w tej grupie pacjentów. Ostateczną decyzję, czy taka osoba może być zaszczepiona, podejmie lekarz kwalifikujący do szczepienia.
Przy zaburzeniach krzepnięcia i przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych należy zachować szczególną ostrożność i poinformować lekarza o występowaniu w przeszłości zaburzeń krzepnięcia oraz o przyjmowanych lekach. W tej grupie pacjentów, po podaniu szczepienia, mogą wystąpić siniaki lub krwawienie .
Dla kogo szczepienie nie jest obecnie zalecane?
Ze względu na ograniczone dane szczepionka nie jest zalecana w następujących grupach:
- dzieci i młodzieży do 16. roku życia,
- kobiet w ciąży i planujących ciążę ‒ ograniczone dane, dlatego szczepienie można rozważyć jedynie, jeśli potencjalne korzyści przewyższają jakiekolwiek ryzyko dla matki i płodu, po przyjęciu drugiej dawki szczepionki nie powinno się zachodzić w ciążę przez co najmniej 2 miesiące,
- kobiet karmiących – nie wiadomo, czy szczepionka przenika do mleka matki.
Dlaczego warto zaszczepić się przeciwko COVID-19?
- Chronisz siebie przed niebezpieczeństwem. Z bardzo dużym prawdopodobieństwem – sięgającym nawet 95% – szczepienie uchroni Cię przed zakażeniem COVID-19 i ciężkimi powikłaniami choroby.
- Zyskujesz odporność. Szczepienie pomaga organizmowi rozwinąć odporność na wirusa wywołującego COVID-19 bez konieczności zachorowania.
- Ratujesz życie innych osób – szczepiąc się przerwiesz łańcuch zakażeń. Poddając się dobrowolnemu szczepieniu, wykazujesz troskę o bezpieczeństwo swoich bliskich, a także nieznajomych spotkanych przypadkiem na ulicy czy w sklepie.
- Dajesz dobry przykład, który może zachęcić innych (bliskich, przyjaciół) do zaszczepienia się.
- Zyskujesz spokój. Szczepiąc się, zyskasz wewnętrzny spokój, wynikający z bezpieczeństwa własnego i najbliższych.
Jakie są działania niepożądane szczepienia przeciwko COVID-19?
W badaniach klinicznych zaobserwowano występowanie typowych dla szczepionek działań niepożądanych, takich jak:
- krótkotrwały, łagodny do umiarkowanego ból w miejscu podania szczepionki (>80%), zwykle bez zaczerwienienia i obrzęku,
- zmęczenie (> 60%),
- ból głowy (>50%),
- bóle mięśni i dreszcze (>30%),
- bóle stawów (>20%),
- gorączka (>10%),
- mdłości, złe samopoczucie i powiększenie węzłów chłonnych (niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100).
Większość skutków ubocznych jest łagodna i nie powinna trwać dłużej niż tydzień. Poważne niepożądane odczyny poszczepienne występowały rzadko.
Czy przed podaniem szczepionki zbada mnie lekarz?
Tak, odbędzie się standardowa procedura przed szczepieniem obejmująca wywiad lekarski..
Czy przed szczepieniem trzeba wykonać jakieś badania?
Nie, szczepienie nie wymaga specjalnego przygotowania, ani wykonywania wcześniej badań.
Jak wygląda podanie szczepionki?
Przed podaniem szczepienia, każdy pacjent odbywa wizytę kwalifikującą. Kwalifikacja do szczepienia ma na celu wykrycie ewentualnych przeciwwskazań do szczepienia i upewnienie się co do wskazań. Lekarz ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta i wydaje decyzję o szczepieniu. Szczepionkę przeciw COVID-19 Comirnaty (Pfizer/BioNTech) podaje pielęgniarka domięśniowo, a preferowanym miejscem podania jest mięsień naramienny. W jednej fiolce szczepionki znajduje się kilka dawek szczepionki, dlatego pielęgniarka nabierze odpowiednią ilość płynu do sterylnej, jednorazowej strzykawki, którą wykona zastrzyk. Podanie drugiej dawki po 21 dniach od pierwszej będzie przebiegało w ten sam sposób.