Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy

21 stycznia 2025

Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy obchodzony jest już od wielu lat, jednak popularność tego okresu zaczęła wzrastać stosunkowo niedawno, wraz ze wzrostem świadomości ludzi na temat zdrowia. Nowotwór szyjki macicy to jeden z najczęściej diagnozowanych raków u kobiet, niestety charakteryzujący się wysokim stopniem zezłośliwienia. Dlatego tak mocny nacisk kładzie się na badania profilaktyczne przeprowadzane systematycznie w gabinecie ginekologa. Wspomniany tydzień ma na celu przypomnienie o istocie problemu.

 

rak szyjki macicy.png-min.jpg [1.35 MB]

Spis treści:

 

Rak szyjki macicy - charakterystyka

Rak szyjki macicy wciąż jest realnym problemem zdrowotnym kobiet w Polsce, Europie i na całym świecie. Chociaż udowodniono, że liczba zachorowań stopniowo się obniża, pozostaje ona wciąż na zbyt wysokim poziomie. Rocznie rozpoznaje się aż około 3450 nowych przypadków raka szyjki macicy, przy czym spory odsetek pacjentek znajduje się już w wysokim stopniu zaawansowania choroby, co obniża rokowania i utrudnia proces leczenia onkologicznego.

W rozwoju raka szyjki macicy zidentyfikowano kilka czynników ryzyka. Przetrwałe zakażenie wirusem HPV, zwłaszcza typami onkogennymi 16 i 18, uważa się za jeden z kluczowych. Innymi czynnikami ryzyka są: wczesne rozpoczęcie aktywności seksualnej, palenie papierosów, duża liczba partnerów seksualnych, zakażenie wirusem HIV, wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Na raka szyjki macicy narażona jest każda kobieta.

Gdy nowotwór zostanie wykryty we wczesnym stadium zaawansowania, przeżycie 5-letnie wśród pacjentek wynosi ponad 90%. Dla wcześnie wykrytych zmian przedinwazyjnych (nienaciekających) wyleczalność sięga 100%. Dlatego tak istotna jest regularna kontrola stanu zdrowia. Gdy zostaną wykryte jakiekolwiek niepokojące zmiany, kobieta zostanie skierowana do onkologa, który zajmie się kompleksowym leczeniem. Niestety brak systematycznych badań kontrolnych może opóźnić postawienie rozpoznania i przyczynić się do powikłań, a nawet do zgonu pacjentki.

 

Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy

Aby podkreślić powagę raka szyjki macicy i powszechność tego problemu, a także aby zwiększyć świadomość ludzi na temat tej choroby, od 1989 roku w Europie obchodzony jest Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy, który przypada na styczeń. W tym czasie szczególnie promuje się 12 nawyków i zasad mających na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju tej choroby (oraz innych chorób nowotworowych) do minimum. Prezentują się one następująco:

  1. Rzucenie palenia papierosów;
  2. Stworzenie w domu środowiska wolnego od dymu tytoniowego, aby chronić członków rodziny przed jego szkodliwym wpływem;
  3. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
  4. Pilnowanie systematycznej aktywności fizycznej;
  5. Przestrzeganie zasad prawidłowego, zdrowego żywienia;
  6. Ograniczenie spożycia alkoholu;
  7. Unikanie nadmiernej ekspozycji ciała na promieniowanie słoneczne, zwłaszcza bez zastosowania kremów z filtrami SPF;
  8. Chronienie się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy, a więc przestrzeganie wszelkich zasad BHP;
  9. Uważanie na wysoki poziom radonu w otoczeniu;
  10. Karmienie piersią i unikanie hormonalnej terapii zastępczej w przypadku kobiet;
  11. Szczepienie dziecka przeciwko WZW typu B oraz HPV;
  12. Uczestnictwo w zorganizowanych programach badan przesiewowych celem wczesnego wykrycia chorób nowotworowych.

 

Podczas tego tygodnia prowadzi się liczne szkolenia firmowe, kampanie, wydarzenia społeczne i publiczne mające na celu zwiększenie świadomości również w zakresie dostępnej diagnostyki i metod leczenia raka szyjki macicy. Znajomość tego tematu sprawia, że społeczeństwo przykłada coraz większą wagę profilaktyki zdrowotnej, co w przyszłości może przełożyć się nawet na uratowanie sobie lub bliskiej osobie życia.

 

Profilaktyka raka szyjki macicy

W ramach pierwotnej profilaktyki raka szyjki macicy wyróżnia się kilka działań prewencyjnych, których praktykowanie może w wyraźnym stopniu obniżyć ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Są to przede wszystkim:

  • utrzymywanie kontaktów seksualnych z jednym partnerem, unikanie przygodnych kontaktów seksualnych;
  • stosowanie prezerwatyw (zakażenia przekazywane drogą płciową), dbałość o higienę, szczepienia ochronne (immunoprofilaktyka).

Dodatkowo specjaliści rekomendują kobietom wykonywanie badań cytologicznych, optymalnie od momentu ukończenia 21. roku życia i nie później niż w 3. roku od rozpoczęcia przez kobietę współżycia płciowego. Cytologia powinna być wykonywana raz na 3 lata, chyba że lekarz zaleci częstszą kontrolę (np. u kobiet z grup podwyższonego ryzyka raka szyjki macicy).

 

Szczepienia przeciwko HPV

Dość głośnym i istotnym tematem podczas trwania Europejskiego Tygodnia Walki z Rakiem Szyjki Macicy jest konieczność szczepienia dzieci przeciwko HPV. Należy wiedzieć, że niemal wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV. Obecnie dostępne są dwie szczepionki przeciw HPV: Cervarix i Gardasil9. Obie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa 16 i 18. Szczepienia można realizować zarówno u dziewcząt, jak i u chłopców po ukończeniu 9 lat. Udowodniono, że wiek nastoletni jest najlepszy do szczepienia i najczęściej stosowany w programach szczepień przeciwko HPV.

 

Umów wizytę kwalifikacyjną do szczepienia przeciw HPV

 

Rodzice mogą zastanawiać się, czy jest sens szczepienia chłopców przeciwko HPV, skoro anatomicznie nie mają oni macicy, a więc nie zachorują na raka szyjki macicy. Szczepienie chłopców (optymalnie w wieku 9-12 lat) jest jednak powszechnie zalecane, aby nie zostali oni nosicielami tego wirusa w przyszłości i aby nie zarażali swoich partnerek podczas stosunków seksualnych. Dodatkowo wirusy HPV mogą wywołać wiele przykrych konsekwencji również u mężczyzn. Do najczęstszych należą: rak sromu, rak odbytu, rak jamy ustnej i gardła. Zdecydowanie korzystniej jest więc zabezpieczyć syna przed takimi ewentualnościami.

Warto przyłączyć się do obchodzenia wszelkich wydarzeń związanych z Europejskim Tygodniem Walki z Rakiem Szyjki Macicy. Bez względu na płeć. Nigdy nie wiadomo bowiem, czy u nas samych lub u bliskich nam osób nie zostanie zdiagnozowana ta poważna choroba.