Jak skutecznie chronić się przed słońcem? 6 sprawdzonych sposobów

Ekspozycja ciała na słońce niesie za sobą zarówno szereg korzyści, jak i zagrożeń. Korzyści obejmują produkcję witaminy D, poprawę samopoczucia i wzmacnianie odporności, jednak aby je osiągnąć, wystarczy przebywać na słońcu 15-20 minut dziennie. Dłuższe opalanie się jest już zagrożeniem dla człowieka. Jaki jest negatywny wpływ słońca na skórę i co warto wiedzieć o skutecznej ochronie? 

Dlaczego ochrona przed słońcem jest ważna?

W przypadku dłuższego przebywania na słońcu dochodzi do pojawienia się ostrej reakcji skórnej, przebiegającej pod postacią oparzenia słonecznego, co z pewnością choć raz doświadczył każdy człowiek. Maksymalne nasilenie rumienia ma miejsce po 12-24 godzinach od ekspozycji. Towarzyszy temu ból skóry, pieczenie, silne zaczerwienienie, obrzęk,  złuszczanie się naskórka, a nawet pęcherze. W cięższych przypadkach do obrazu klinicznego dołączają nudności i wymioty, bóle głowy, zaburzenia krążenia. Pojawia się ryzyko udaru słonecznego.

Ponadto częste lub długotrwałe przebywanie na słońcu bez zabezpieczeń znacznie przyspiesza procesy starzenia się skóry. Szybciej pojawiają się zmarszczki i trwałe przebarwienia, niedoskonałości stają się bardziej widoczne, a skóra traci swoją jędrność i elastyczność. Promienie słoneczne niszczą bowiem struktury kolagenowe budujące skórę. 

Najpoważniejszą konsekwencją jest jednak nowotwór skóry (czerniak) o charakterze złośliwym. Chociaż stanowi zaledwie 4% wszystkich złośliwych nowotworów skóry, odpowiada aż za 79% zgonów wywołanych tymi nowotworami. Podstawą rozpoznania jest badanie skóry, badanie dermatoskopowe i histopatologiczne, dlatego osobę z niepokojącymi pieprzykami i zmianami skórnymi zawsze powinien obejrzeć dermatolog. Badanie znamion zaleca się każdej osobie raz w roku i jest to dostępne w ramach NFZ. 

Jak skutecznie chronić się przed słońcem?

Zgodnie z zaleceniami lekarzy i specjalistów, optymalny czas przebywania na słońcu bez żadnych zabezpieczeń wynosi 15 minut w godzinach 10–15, przy odsłonięciu około 18% powierzchni ciała (przedramiona, podudzia, twarz). Jako że najczęściej na zewnątrz spędzamy więcej czasu, warto stosować odpowiednie zabezpieczenia, aby zmniejszać do minimum ryzyko wyżej wymienionych konsekwencji. Jak chronić się przed słońcem? Oto podstawowe zalecenia:

1. Stosuj kremy z filtrem UV

Zewnętrzną ochronę skóry przed negatywnymi skutkami promieniowania ultrafioletowego zapewniają odpowiednie preparaty fotoprotekcyjne, czyli tzw. kremy z filtrem UV. Filtry UV znajdujące się w kremach dzielimy na:

• fizyczne — np. ditlenek tytanu, tlenek cynku;
• chemiczne — np. pochodne kwasu p-aminobenzoesowego, pochodne kamfory;
• szerokozakresowe — chronią zarówno przed UVA, jak i UVB. Są nimi np. benzofenony;
• naturalne — np. masło shea, masło kakaowe, olej arganowy, niektóre ekstrakty roślinne.

Wartość SPF (wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej) kremu jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych informacji na opakowaniu, stanowiąc jednocześnie najpopularniejszy czynniki, jakim kupujący kierują się w doborze środka ochrony przeciwsłonecznej. Krem SPF 15 chroni przed wnikaniem promieniowania do skóry na poziomie 93%, krem SPF 30 — na poziomie 96%, natomiast krem SPF 50+ — na poziomie 98%.

2. Pamiętaj o reaplikacji produktów z SPF

Kremy z filtrami SPF są skuteczne średnio przez 2 godziny. Należy mieć na uwadze, że skóra się poci, w związku z czym wraz z potem usuwane są zabezpieczenia zawarte wcześniej w kosmetykach. Aby skutecznie chronić skórę, należy nakładać krem SPF co 2 godziny, natomiast jeśli przebywamy nad wodą i kąpiemy się w niej — po każdym wyjściu na brzeg. Co równie istotne — kremy z filtrem UV najlepiej stosować całorocznie (zwłaszcza na twarz), a nie tylko latem

3. Noś odzież ochronną

Zwykła odzież nie blokuje całkowicie przenikania promieni słonecznych, lecz znacznie je ogranicza. Chyba że jest to specjalna odzież zabezpieczająca, dedykowana np. pacjentom z albinizmem czy bielactwem, która blokuje całkowicie to przenikanie. Mimo tego, jeśli chcesz dłużej pozostać na zewnątrz w słoneczny dzień, dobrą ochronę stanowi założenie spodni z dłuższymi nogawkami czy koszuli chroniącej przedramiona i dekolt. Należy pamiętać, aby odzież była zwiewna, lekka, wykonana z naturalnych materiałów. Świetnie sprawdza się choćby len gwarantujący dobrą cyrkulację powietrza.

4. Unikaj słońca w godzinach szczytu

Słońce świeci najintensywniej między 11:00 a 15:00. Jeśli to możliwe, w tym czasie najlepiej pozostać w domu, chroniąc się tym samym przed zbędną ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Latem wszelkie prace wokół domu i w ogródku najlepiej zaplanować na wczesny ranek lub wieczór. 

5. Zadbaj o odpowiednie nawodnienie

Przyjmuje się, że dorośli mężczyźni powinni przyjmować co najmniej 2,5 l, a kobiety około 2 l wody dziennie. Zapotrzebowanie to może wzrosnąć, jeśli zmagamy się z wymiotami, biegunkami, gorączką, obficie się pocimy (także w związku z przebywaniem na słońcu) oraz pozostajemy aktywni fizycznie. W wyjątkowo upalne dni podstawowa podaż może sięgać nawet 3 l u obu płci. Do tej puli nie wlicza się kawy i alkoholu, ponieważ napoje te nie nawadniają organizmu.

6. Chroń oczy i głowę

Brak zabezpieczenia głowy przed słońcem może skutkować udarem cieplnym lub omdleniami i zawrotami głowy, zaś brak ochrony oczu znacznie zwiększa ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, uczucia suchości oczu i piasku pod powiekami czy stanów zapalnych rogówki. Właśnie dlatego, wychodząc na większe słońce, najlepiej zakładać kapelusz i dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne. Kapelusz powinien mieć niewielkie otwory, które zapewnią dobrą cyrkulację powietrza. 

Dlaczego odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna to istotny element pielęgnacji skóry? 

Odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna sprawi, że skóra jak najdłużej będzie promienna, pełna blasku, jędrna i elastyczna. Zabezpieczy ją też przed pojawieniem się negatywnych konsekwencji opalania pod postacią głębokich zmarszczek, przebarwień, nowotworów skóry. Nawet jeśli stosujemy właściwą, codzienną pielęgnację, uczęszczamy do kosmetologa na zabiegi i zdrowo się odżywiamy, skóra nie będzie wyglądać w pełni na świeżą i zdrową, jeśli jednocześnie nie zabezpieczymy jej przed słońcem. Zwłaszcza gdy przebywamy na nim często lub przez wiele godzin.