Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu corocznie obchodzony jest 2 kwietnia. Ustalono to w 2008 roku i od tamtego czasu dzień ten staje się coraz popularniejszy. Zgodnie z założeniami jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Co istotne, nie jest to święto krajowe, lecz międzynarodowe. Na całym świecie 2 kwietnia obchodzone będą uroczystości i zorganizowane spotkania. 

Na temat Światowego Dnia Świadomości Autyzmu Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) wygłosiła w 2012 roku stosowne przemówienie, którego integralną częścią było stwierdzenie: 

“Coroczne obchody Światowego Dnia Wiedzy na temat Autyzmu mają zachęcić do podejmowania takich działań i zwrócić uwagę na niedopuszczalną dyskryminację, nadużycia i izolację, jakich doświadczają ludzie dotknięci autyzmem i ich najbliżsi. Jak podkreśla Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, osoby z autyzmem są równe wobec prawa i przysługują im wszystkie prawa człowieka i podstawowe wolności.”

Co stanowi zatem symbol tego dnia? Światowy Dzień Świadomości Autyzmu nie posiada swoistej grafiki lub symbolu, po którym zawsze można go rozpoznać (np. jak różowa wstążka dla kobiet z rakiem piersi bądź dwie różne skarpety dla osób z zespołem Downa). W tym dniu stawia się na propagowanie kolorów niebieskiego i różowego, co ma informować, że spektrum autyzmu w równym stopniu dotyczy kobiet i mężczyzn. Na ten znak wiele budynków zostaje podświetlonych na różowo i niebiesko. 

Czym jest spektrum autyzmu?

Autyzm (profesjonalnie zwany spektrum autyzmu) to zaburzenie warunkujące inny sposób postrzegania świata, myślenia, komunikowania się. U każdej osoby objawia się trochę inaczej, w związku z czym dwie osoby z taką samą diagnozą mogą wykazywać bardzo różne zachowania i możliwości. Pierwsze symptomy autyzmu pojawiają się bardzo wcześnie, często już u kilkunastomiesięcznych niemowląt, a niemal zawsze widoczne są przed ukończeniem przez dziecko 3. roku życia. Mimo tego zaburzenie diagnozuje się również u nastolatków czy nawet osób dorosłych.

Dokładne przyczyny problemu nie zostały poznane. Uważa się, że wpływ na rozwój tego spektrum mają czynniki genetyczne, środowiskowe oraz osobnicze. W ostatnim czasie coraz częściej mówi się też o tym, że ryzyko autyzmu może wzrosnąć po przebyciu niektórych infekcji lub wskutek nieprawidłowości metabolicznych. Charakterystyczne objawy autyzmu to m.in.:

• trudności w inicjowaniu i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi;
• powtarzalne, nieelastyczne zachowania i zainteresowania;
• trudność w podporządkowaniu się regułom społecznym, co tak naprawdę wiąże się z głębokim brakiem ich zrozumienia;
• małe grono bądź brak bliskich przyjaciół, co wiąże się z nietypowymi zachowaniami oraz introwertyzmem.

Część dzieci autystycznych jest niemówiąca, nie komunikuje się gestem, ma trudności ze wskazywaniem, naśladowaniem, spełnianiem poleceń. Wyróżnia je brak lub ograniczenie rozumienia pojęć abstrakcyjnych. Autyzm bardzo często łączy się z nietypowym odbieraniem świata za pomocą zmysłów. Niektóre osoby zmagające się z tym zaburzeniem (bez względu na wiek), przebywając w zatłoczonym pomieszczeniu pełnym głośnych dźwięków, opisują szybko pojawiające się uczucie paniki, przeładowania bodźcami. 

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu - jak lepiej zrozumieć osoby w spektrum?

Pewne jest, że osoby ze spektrum autyzmu wymagają wyjątkowego zrozumienia - ich sposób myślenia, postrzegania świata, zachowania i reakcje są dla większości osób nietypowe, dziwne, niezrozumiałe. Jeszcze do niedawna ludzie z autyzmem byli wykluczani przez społeczeństwo, odwracano się od nich lub wytykano ich palcami. Jak zatem lepiej zrozumieć osoby w spektrum autyzmu? Oto przykładowe rozwiązania:

• edukacja - w dobie Internetu nietrudno znaleźć podstawowe (i te bardziej szczegółowe) informacje dotyczące autyzmu. Wystarczy poświęcić chwilę czasu na bliższe poznanie spektrum, a następnie zastanowić się, czy w naszym otoczeniu znajduje się osoba, której zachowanie może wskazywać na ten problem. Jak dotychczas odbieraliśmy taką osobę? Co we własnym zachowaniu i podejściu do niej można zmienić?;
• słuchanie i obserwacja - nawiązując kontakt z osobą w spektrum autyzmu, warto przejmować inicjatywę. Często więź nie jest tworzona od razu, co wiąże się wyłącznie z trudnościami rozmówcy, o których mowa wyżej. Nie oznacza to, że taki rozmówca nie chce nam bliżej poznać. Przede wszystkim nie należy go z góry oceniać i skreślać;
• akceptacja różnorodności - osoby w spektrum autyzmu mają różne zachowania i nawyki. Nie należy ich oceniać (a już z pewnością nie należy się z nich wyśmiewać);
• dostosowywanie środowiska - coraz więcej dużych hipermarketów wprowadza godziny ciszy, które są przeznaczone na zakupy dla autystyków. To piękne zachowanie, które znacząco poprawia komfort życia takich osób.

Warto postawić na szacunek i wzajemne zrozumienie, aby życie stało się piękne dla każdego człowieka, także tego, który może zmagać się z różnorodnymi problemami zdrowotnymi. 

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu - jak go obchodzić?

Z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu warto poświęcić choćby chwilę na poszerzenie własnej wiedzy na temat tego zaburzenia. Jeśli w okolicy organizowane będą festyny, spotkania, imprezy publiczne wykorzystujące motyw spektrum autyzmu, świetnym pomysłem jest wzięcie w nich udziału. Raczej nie spotkamy na nich sporego grona autystyków (takie osoby z reguły preferują ciszę i unikają tłumów ludzi), mimo tego możemy dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy w tym temacie, co pozwoli nam lepiej go zrozumieć.